Ετος 1991 και ο Σταύρος Ξαρχάκος στον δίσκο του «Τα κατά Μάρκον» συμπεριλαμβάνει το τραγούδι «η Χοντρομπαλού» σε στίχους Νίκου Γκάτσου, το οποίο και ερμηνεύει συγκλονιστικά ο ίδιος και η Δέσπω Διαμαντίδου.
Μιλώντας γι αυτά τα τραγούδια ο Σταύρος Ξαρχάκος γράφει στο εσωτερικό του δίσκου:
Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια του Νίκου Γκάτσου διαπερνούν τα αδιαφανή κρύσταλλα της σύγχρονης αναλγησίας μας. Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια αποκαλύπτουν την πραγματικότητα της σύγχρονης πολιτικής μας ζωής με «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» και σαν νυστέρια φτάνουν ως το κόκαλο της ευθύνης όλων μας για το κακό που μας τριγυρνά και απειλεί να μας καταστρέψει.
Σ’ αυτά τα νέα «Αμοργιανά» τραγούδια του, ο Νίκος Γκάτσος, με δέος, οργή και πόνο, βάζει τίτλους σκληρούς και λέει λόγια πικρά για να ξυπνήσει από τη νάρκη τους συνέλληνες, λίγο πριν από μια ανεπανόρθωτη καταστροφή. Και τα τραγούδια του αυτά δεν έχουν καμιά κομματική σκοπιμότητα ή δεν είναι τραγούδια καμιάς συνηθισμένης πολιτικο-κομματικής τραγουδοποιίας και θεολογίας.
Είναι τραγούδια μιας βαθιάς συναίσθησης ευθύνης ενός ποιητή της ελληνικής ψυχής και της ανθρώπινης αγωνίας που θέλησε, τώρα, στην τέλεια ωριμότητά του, να περάσει (με το τραγούδι), στο στόμα, στην ψυχή και στο μυαλό του λαού μας, το λόγο και τον ήχο της οργής απέναντι σε «εκείνα και εκείνους» που καταστρέφουν τη Ελλάδα. Απέναντι σε εκείνους που προσπαθούν να εξαφανίσουν την ελληνική συναίσθηση και συνείδηση και, τέλος, απέναντι σε εκείνους που συντελούν στη σημερινή γενοκτονία των Ελλήνων από Έλληνες, με τη βοήθεια όλων των ανθελλήνων της Ευρώπης και του κόσμου.
Τα «Κατά Μάρκον» τραγούδια του Νίκου Γκάτσου «μιλούν» από μόνα τους. Εγώ, με τα λίγα λόγια μου, θέλησα να επισημάνω την ιδιαίτερη σημασία τους σ’ αυτή την κρίσιμη καμπή, ενώ ο Γιώργος Νταλάρας, με την ξεχωριστή φωνή του, αναδεικνύει το μέγεθος της αξίας αυτών των τραγουδιών, για τον καθένα μας. Ευχαριστώ όλους που συμβάλανε στη δημιουργία αυτού του δίσκου.
Και ιδιαίτερα τη Δέσπω Διαμαντίδου που «έκλαψε» για τα «θύματα στ’ αραχνιασμένα μνήματα».
Η χοντρομπαλού – 1991
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Ερμηνεία: Σταύρος Ξαρχάκος & Δέσπω Διαμαντίδου
Μια Κυριακή στην Κοκκινιά
στην παιδική μου γειτονιά
είδα μια γριά χοντρομπαλού
που ο νους της έτρεχε αλλού
Την κοίταξα με κοίταξε
σαν κουκουβάγια σε μπαξέ
και μου `πε με φωνή θολή
που μάνα θύμιζε τρελή:
«Σε χώμα φύτρωσα ζεστό
αιώνες πριν απ’ τον Χριστό.
Ζούσα καλά κι ευχάριστα
κι έπαιρνα μόνο άριστα.
Μα σαν προχώρησε ο καιρός
έγινε ο κόσμος μοχθηρός
και με βατέψανε, που λες,
αράδα βάρβαρες φυλές
Σελτζούκοι Σλάβοι Ενετοί
λες κι ήταν όλοι τους βαλτοί
Τότε κατάλαβα γιατί
καμένο ήμουνα χαρτί
δίχως χαρά δίχως γιορτή
Σιγά σιγά και ταπεινά
μ’ αγώνες και με βάσανα
καινούργια έβγαλα φτερά
μα ήρθαν τα χειρότερα
Είδα το ίδια μου παιδιά
να δίνουν σ’ άλλους τα κλειδιά
και με χιλιάδες ψέματα
με προδοσίες κι αίματα
να μου σπαράζουν την καρδιά
Γι’ αυτό μια νύχτα σκοτεινή
θ’ ανέβω στην Καισαριανή
με κουρασμένα βήματα
να κλάψω για τα θύματα
στ’ αραχνιασμένα μνήματα
Κι εκεί ψηλά στον Υμηττό
αντίκρυ στον Λυκαβηττό
μικρό κεράκι θα κρατώ
να φέγγει χρόνους εκατό»
Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μπουζούκι: Κώστας Παπαδόπουλος & Χρήστος Κωνσταντίνου
Πλήκτρα: Κώστας Γανωσέλης
Πιάνο: Γιάννης Ζερβίδης
Κιθάρες: Κώστας Νικολόπουλος & Στέλιος Καρύδας
Κοντραμπάσο: Ανδρέας Ροδουσάκης
Πνευστά: Φίλιππος Τσεμπερούλης
Ακορντεόν: Λάζαρος Κουλαξίζης
Ερμηνεία: Δέσπω Διαμαντίδου & Σταύρος Ξαρχάκος
Έργο: Τα κατά Μάρκον (1991)
https://www.youtube.com/watch?v=SnvW1bNbecA
