10 προβλήματα που μπορεί να λύσει η μουσική

Η μουσική περιέχει μια δόση μαγείας, που καταφέρνει συχνά τα ακατόρθωτα, αλλά όχι μόνο από συναισθηματικής άποψης. 

«Η μουσική εντυπώνεται στον εγκέφαλό μας πιο βαθιά από οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη εμπειρία», έχει πει ο νευρολόγος Oliver Sacks. Μάλιστα, μιλώντας στο ντοκιμαντέρ «Alive Inside» για τον ρόλο που μπορεί να παίξει η ακρόαση μουσικής σε περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι πάσχουν από άνοια, επεσήμανε πως «προκαλεί συναισθήματα, και τα συναισθήματα μπορούν να φέρουν μέσα τους μνήμη». Κάπως έτσι, στο πείραμα που παρουσιάστηκε στο ντοκιμαντέρ, οι ηλικιωμένοι με την βοήθεια iPod γεμάτων με τα αγαπημένα τραγούδια της νιότης τους, θυμήθηκαν πράγματα για το παρελθόν τους.

Κι αυτό είναι μόνο ένα δείγμα από τις «μαγικές» ικανότητες της μουσικής να λύνει προβλήματα. Παρακάτω, συγκεντρώνουμε άλλα 9 ζητήματα υγείας και ανάπτυξης στα οποία οι νότες αποδεικνύονται αποτελεσματικότερες και από τον χρόνο, αναγκάζοντάς μας να παραφράσουμε τη γνωστή φράση:

«Η μουσική όλα τα γιατρεύει». Συγκεκριμένα:

Τα μωρά που γεννιούνται πρόωρα περνούν αναγκαστικά αρκετό καιρό σε θερμοκοιτίδα, ώστε να πάρουν το κατάλληλο βάρος και να δυναμώσει ο οργανισμός τους. Δεν είναι λίγα τα νοσοκομεία που στρέφονται στη μουσική, η οποία έχει αποδειχθεί πως μειώνει τα επίπεδα πόνου που βιώνουν τα νεογνά και τα ενθαρρύνει να αποκτήσουν καλύτερες συνήθειες φαγητού. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει πως θετικά αποτελέσματα έχουν διάφοροι ήχοι, από τις σονάτες του Μότσαρτ μέχρι τις απομιμήσεις ήχων της καρδιάς της μητέρας ή το «soundtrack» της μήτρας, που κάνουν ευκολότερη τη μετάβαση από την κοιλιά της μαμάς στον πραγματικό κόσμο.

Η μουσική δεν βοηθά μόνο τα νεογνά να αναπτυχθούν, αλλά και τα φυτά. Μάλιστα, πειράματα έδειξαν πως η φύση αντιδρά διαφορετικά στα είδη μουσικής: Μία ερευνήτρια την δεκαετία του ’70 τοποθέτησε κάποια φυτά σε μια αίθουσα όπου ακουγόταν ροκ μουσική και ίδια φυτά σε αίθουσα με απαλή μουσική. Στην δεύτερη αίθουσα, τα φυτά μετά από λίγο καιρό είχαν αναπτυχθεί ομοιόμορφα, ήταν πράσινα και ογκώδη και παρουσίαζαν κλίση προς την πηγή της μουσικής. Αντίθετα, στην «ροκ» αίθουσα, τα φυτά ήταν ψηλά αλλά με φύλλα ελαφρώς πεσμένα και χωρίς έντονο χρώμα, ενώ έκλιναν προς την αντίθετη φορά σε σχέση με την πηγή του ήχου.

Η μουσική έχει χρησιμοποιηθεί από μελετητές ως μέθοδος αντιμετώπισης των προβλημάτων που προκύπτουν από εγκεφαλικές βλάβες. Σε άτομα με κινητικά προβλήματα ή βλάβες στην ικανότητα του λόγου, επί παραδείγματι, η μουσική είναι ικανή να ερεθίσει τις περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχει αυτές τις λειτουργίες. Κάπως έτσι, έχει διαπιστωθεί πως με την χρήση μουσικής, ασθενείς με νευρολογικές βλάβες έχουν ανακτήσει την αίσθηση της ισορροπίας, ενώ άτομα με προβλήματα ομιλίας έχουν κατορθώσει να «τραγουδήσουν» τις λέξεις που δεν μπορούν να αρθρώσουν.

Έρευνα στην οποία συμμετείχαν 163 άτομα, οι μισοί εκ των οποίων επαγγελματίες μουσικοί, έδειξε μετά από τεστ ακοής πως οι μουσικοί, εκείνοι δηλαδή που είχαν συχνότερη επαφή με την μουσική στη ζωή τους, αντιλαμβάνονταν και επεξεργάζονταν τον ήχο καλύτερα από τους υπόλοιπους. Σύμφωνα μάλιστα με τους επικεφαλής της έρευνας, «ένας 70χρονος μουσικός σε ένα θορυβώδες περιβάλλον διακρίνει την ομιλία καλύτερα από έναν 50χρονο μη-μουσικό.

Η μουσική βοηθά άτομα που αναρρώνουν από καρδιακά επεισόδια, μειώνοντας την αρτηριακή πίεση, ρυθμίζοντας τους χτύπους της καρδιάς, ελαττώνοντας το αίσθημα αγωνίας και ως εκ τούτου, επιτρέποντας στην καρδιά να επανέλθει «με την ησυχία της».

Οι αθλητικές επιδόσεις μπορούν να αυξηθούν μέχρι και 20% αν χρησιμοποιηθεί μουσική κατά την προπόνηση, κατέληξε έρευνα βρετανών επιστημόνων που μελέτησαν την σχέση των σπορ και του πενταγράμμου. Παρόμοιο αποτέλεσμα έχουν… τα αναβολικά, μόνο που εκείνα δεν είναι τόσο νόμιμα όσο λίγη uptempo μουσική.

Σε ένα πείραμα που δοκίμασε ο ερευνητής Tobias Greitmeyer το 2008 σχετικά με την επιρροή της μουσικής στην διάθεση και την συμπεριφορά των εφήβων, μία ομάδα εφήβων  άκουσε τραγούδια με θετικά κοινωνικά μηνύματα και μια άλλη ομάδα τραγούδια με ουδέτερο νόημα. Όταν λοιπόν οι ερευνητές «έριξαν κατά λάθος» μια μολυβοθήκη γεμάτη μολύβια, η πρώτη ομάδα εφήβων όχι μόνο έσπευσε προθυμότερα να βοηθήσει, αλλά μάζεψε πολλά περισσότερα μολύβια σε σχέση με την δεύτερη ομάδα.

Άλλη μία ενδιαφέρουσα μελέτη χώρισε μαθητές της δεύτερης τάξης του δημοτικού σε δύο ομάδες, μία στην οποία δίδαξαν μουσική και μία στην οποία δεν δίδαξαν. Στο τέλος του έτους μέτρησαν την εξέλιξη στα μαθησιακά τους επίπεδα και διαπίστωσαν πως όσοι μάθαιναν μουσική παρουσίασαν ταχύτερο ρυθμό μάθησης και στα υπόλοιπα μαθήματά τους.

Οι ιδιοκτήτες καταστημάτων γνωρίζουν πολύ καλά πώς μπορεί η χρήση μουσικής να ανεβάσει την διάθεση των πελατών και να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό για κατανάλωση περιβάλλον. Ιδιαίτερα στον τομέα του αλκοόλ, οι πωλήσεις ανεβαίνουν αισθητά, όχι μόνο στην προφανή περίπτωση των μπαρ, αλλά και αυτή στον τομέα μιας κάβας: Μελέτες έδειξαν πως οι ιδιοκτήτες κάβας που έπαιζαν στα ηχεία τους γερμανική μουσική είδαν τις πωλήσεις των γερμανικών κρασιών να εκτοξεύονται, και τις πωλήσεις των γαλλικών αντίστοιχα, όταν έπαιζαν γαλλικά τραγούδια.

Επιμέλεια: Γιώργος Κόκουβας