Υπάρχουν πολλών ειδών φυλακές. Αλλες ορατές και άλλες αόρατες. Μια κανονική φυλακή ή ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε αμέσως. Τοίχοι ή συρματοπλέγματα περιορίζουν τον κόσμο των εγκλείστων σ’ αυτό που μπορούν να δουν.
Ο έξω κόσμος είναι μη προσβάσιμος. Δηλαδή η ύψιστη τιμωρία, μετά την κατάργηση της θανατικής ποινής -όπου καταργήθηκε βέβαια- είναι η αποκοπή του ανθρώπου από τον κόσμο.
Αλλά υπάρχουν και οι αόρατες φυλακές, που θεωρούνται φυσιολογικές. Η φτώχεια είναι μία από αυτές. Δεν έχεις πρόσβαση πουθενά και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να ψάχνεις για προσφορές στα βασικά είδη στα σούπερ μάρκετ. Η άλλη είναι να είσαι άστεγος και άνεργος. Εκεί μπορεί να εγκληματήσεις αν κάποιος άλλος σού έχει πάρει το παγκάκι. (Αυτό έχει συμβεί.)
Και υπάρχει και μια άλλη φυλακή για λίγο πιο εύπορα κοινωνικά στρώματα. Αυτά που έχουν ακόμα το προνόμιο να διαθέτουν στέγη και τηλεόραση. Αυτοί οι άνθρωποι επέλεξαν τον δεσμοφύλακά τους που τους καθοδηγεί και διαμορφώνει τις αντιλήψεις τους. Σκέψεις βέβαια δεν μπορούν να κάνουν. Απλά σκοτώνουν την ώρα τους.
Εσχάτως έχουν μπει στον χορό και τα ηλεκτρονικά μέσα που συμπληρώνουν το κακό. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν πολύτιμα πράγματα και στα δύο αυτά μέσα. Αλλά αυτά δεν είναι τα πλέον δημοφιλή.
Η πλειονότητα των ανθρώπων προτιμά ένα ζωτικό ψέμα παρά μια επώδυνη αλήθεια. Και έτσι λειτουργεί και το πολιτικό μας σύστημα. Γι’ αυτό όλοι μας, ή τουλάχιστον οι περισσότεροι από μας, πέφτουμε τόσο συχνά από τα σύννεφα που τα προτιμήσαμε ως μόνιμη κατοικία, εγκαταλείποντας την επίγεια.
Με τον καύσωνα ανέφερα σε μια παρέα πως πρέπει να τον δούμε σαν ένα φαινόμενο υπερθέρμανσης του πλανήτη. Για να γίνω πιο πειστικός ανέφερα τα νησιά του Ειρηνικού, Φίτζι, Τουβαλού και το πλέγμα των Νήσων Μάρσαλ που βυθίζονται επειδή ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας.
Και η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη. Δεν αποκλείεται σε λίγα χρόνια να έχουμε πρόσφυγες από τον Ειρηνικό.
«Δεν θα έρθουν εδώ. Θα πάνε στην Αυστραλία που είναι δίπλα», με αποστόμωσε κάποιος. Αγνοούσε πως η Αυστραλία δεν δέχεται κανέναν πρόσφυγα. Τους εξορίζει στα απόμακρα νησιά Νάουρου και Μάνους. Οι συνθήκες είναι τόσο άθλιες που ήδη έχουν αυτοπυρποληθεί δύο πολιτικοί πρόσφυγες. Ο ένας από το Ιράν και η άλλη από τη Σομαλία. Αλλά κανείς δεν έδωσε σημασία στο γεγονός. Και απ’ ό,τι ξέρω δεν έχει γίνει καμιά διαμαρτυρία σε κάποια πρεσβεία της Αυστραλίας. Αλλά ούτε στην παρέα μου έκανε εντύπωση αυτή η πληροφορία κι έτσι προτίμησε να αλλάξει συζήτηση.
Ο Τζέιμς Χάνσεν, ίσως ο εγκυρότερος κλιματολόγος του πλανήτη, μας έχει από καιρό προειδοποιήσει, μαζί με πολλούς άλλους έγκριτους επιστήμονες, πως με τον σημερινό ρυθμό των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα η υπερθέρμανση του πλανήτη θα ανεβάσει τη στάθμη της θάλασσας και όλες οι παράκτιες πόλεις θα καταποντιστούν, ανάμεσά τους και οι μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου, μαζί με την Ιστορία τους και τον πολιτισμό τους.
Να μη μιλήσουμε βέβαια για ολόκληρες χώρες που κινδυνεύουν να πλημμυρίσουν και να χάσουν τα γόνιμα εδάφη τους. Και αυτό σημαίνει εκατομμύρια πρόσφυγες. Μέχρι τώρα είχαμε οικονομικούς και πολιτικούς πρόσφυγες. Τώρα θα προστεθούν και οι οικολογικοί.
Και πιθανότατα θα είναι το πιο μεγάλο προσφυγικό κύμα που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.
Μερικές φορές σκέφτομαι αν οι ηγέτες αυτού του κόσμου είναι τυφλοί και κουφοί. Αλλά τους βλέπω στην τηλεόραση και δείχνουν να βλέπουν και να ακούν. Τώρα το τι καταλαβαίνουν είναι άλλο κεφάλαιο. Πρέπει αλλού να ψάξουμε την αιτία, στο κεφάλαιο και το κέρδος, και ίσως βρούμε εδώ έναν νέο ορισμό της παράνοιας.
Η ίδια η έννοια της ανάπτυξης με τον τρόπο που γίνεται προϋποθέτει την καταστροφή του περιβάλλοντος. Και υπάρχει η θεωρία της «θυσιασθείσης περιοχής». Οπου υπάρχει πετρέλαιο ή ορυκτός πλούτος, αλίμονο στην περιοχή και τους κατοίκους της.
Και αν μια χώρα έχει δικό της πετρέλαιο δεν δικαιούται να το διαχειριστεί. Είναι η περίπτωση του Μοσαντέκ στο Ιράν, δημοκρατικά εκλεγμένου, που όταν εθνικοποίησε τα πετρέλαια της χώρας του το 1953 ανατράπηκε με πραξικόπημα. Η εταιρεία που εθνικοποίησε σήμερα λέγεται ΒΡ.
Και πίσω από το πραξικόπημα είναι η Βρετανία και οι ΗΠΑ. Οι θυσιασθείσες περιοχές είναι πολλές στον κόσμο. Θα αναφερθούμε στο επόμενο σημείωμά μας. Αλλά προς το παρόν ας συγκεντρωθούμε στη δική μας απειλούμενη περιοχή, τις Σκουριές, αν δεν θέλουμε όλη η περιοχή να καταστραφεί και να ερημώσει. Αυτό το έργο το έχουμε ξαναδεί σε άλλες χώρες. Αν μείνουμε αδρανείς, θα παιχτεί και εδώ.
