Ήχοι από σφυριά και τρυπάνια, σιδεριές και προστατευτικά και η μυρωδιά του καινούργιου. Λίγο πριν από την κατασκευαστική ολοκλήρωση του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) και την παράδοσή του στο Ελληνικό Δημόσιο (το 94% των εργασιών έχουν ήδη αποπερατωθεί) οι πόρτες του άνοιξαν, χθες, για μια επίσκεψη στους χώρους του, στην καρδιά των κτιρίων, της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ) και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ).
Με τα προστατευτικά μας κράνη και τα κίτρινα γιλέκα, σαν εξερευνητές και με τη χαρά του πρωτοπόρου, περιηγηθήκαμε στο εργοτάξιο, καμαρώσαμε, εντυπωσιαστήκαμε από αυτό το «έργο-διαμάντι», όπως το χαρακτήρισε ο πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Ανδρέας Δρακόπουλος. Και με τα φτερά της φαντασίας ταξιδέψαμε στη στιγμή που το ΚΠΙΣΝ θα έχει αποπερατωθεί: η ολοκλήρωση των εργασιών προσδιορίζεται για τις 31 Μαρτίου.
Ξεκινώντας τη βόλτα μας από το Κέντρο Επισκεπτών του ΚΠΙΣΝ, το πρώτο ολοκληρωμένο κτίριο του συγκροτήματος, πήραμε μια πρώτη γεύση της αισθητικής και του σχεδιασμού που χαρακτηρίζει και τα υπόλοιπα κτίρια του ΚΠΙΣΝ. Στεκόμαστε από μακριά και παρατηρούμε, κάτω από τον Λόφο με την ήπια ανοδική κλίση, τις χωροθετημένες κτιριακές εγκαταστάσεις της ΕΒΕ και της ΕΛΣ ως μια ενιαία εσώσκαφη κατασκευή.
Προχωρώντας στον Λόφο, στο στερεοποιημένο δάπεδο έχουμε το υπό κατασκευήν κανάλι στα αριστερά μας, μήκους 400μ., πλάτους 30μ. και βάθους 70 εκ. στα άκρα και έως 140 εκ. στο κέντρο. Το Πάρκο στα δεξιά μας διαθέτει διαγώνια μονοπάτια, τα οποία εξασφαλίζουν τη μικρότερη κλίση (έως 5%), έτσι ώστε να επιτρέπεται σε όλους τους επισκέπτες να μετακινούνται άνετα. Συνολικά το Πάρκο θα διαθέτει 1.450 δέντρα, 280.000 θάμνους, φυτά εδαφοκάλυψης και αγροστώδη (όσο πιο ψηλά τόσο πιο χαμηλή η φύτευση).
Το ενεργειακό στέγαστρο, ένα «ιπτάμενο χαλί», ένα κατασκευαστικό και τεχνικό επίτευγμα τόσο για τα ελληνικά όσο και για τα διεθνή δεδομένα, προβάλλει επιβλητικό, στηριζόμενο πάνω στις 30 λεπτές μεταλλικές κολόνες. Στο βάθος, σε μια έκταση 3.000 τ.μ., έχει αποκαλυφθεί μία από τις σημαντικότερες νεκροπόλεις της Αττικής κατά την αρχαϊκή περίοδο.
Σταθήκαμε στον εξωτερικό χώρο της Αγοράς, διαστάσεων 40Χ40μ., που συνδέεται τυπικά με τους δύο κεντρικούς χώρους υποδοχής της ΕΒΕ και της ΕΛΣ, των οποίων αποτελεί φυσική προέκταση. Τα μάτια μας σταμάτησαν στα υαλοστάσια των κτιρίων, από τα οποία περικλείεται και οριοθετείται. Η γυάλινη γέφυρα στο κέντρο οδηγεί στον φάρο, το lighthouse με την εντυπωσιακή θέα από την Ακρόπολη έως τον Σαρωνικό, που βρίσκεται πάνω από την οροφή της όπερας και κάτω από το στέγαστρο. Από την Αγορά μπορεί κανείς να προσεγγίσει όλες τις σημαντικές λειτουργίες του ΚΠΙΣΝ.
Η είσοδος στο κτίριο της ΕΒΕ των 22.000 τ.μ., στον χώρο υποδοχής με τον Πύργο των Βιβλίων των 20μ., κόβει την ανάσα στον επισκέπτη. Το αναγνωστήριο, η παιδική βιβλιοθήκη, τα εργαστήρια και η κεντρική σκάλα που οδηγεί σε όλα τα επίπεδα βρίσκονται σε συνέχεια, ενώ η μικρή αγορά με σήμα κατατεθέν την ελιά αποτελεί τον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ του κτιρίου στάθμευσης και της Αγοράς.
Η διαδρομή μας μάς οδηγεί προς τη Λυρική (συνολικής επιφάνειας 28.000 τ.μ.), αλλά όχι από την επίσημη είσοδο. Αντικρίζουμε τα υαλοστάσια των 20-28μ., τους πέντε εξώστες που οδηγούν στα θεωρεία όπως αναπτύσσονται περιμετρικά κι ακολουθούμε τη φορά τους.
Η ώρα για μια από τις πιο αναμενόμενες στιγμές της ξενάγησης είχε έλθει: η επίσκεψη στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος.
Οι κώνοι και οι καλυμμένες επιφάνειες είναι οι οδηγοί μας στο κτίριο της ΕΛΣ που θα στεγάσει μια από τις σημαντικότερες αίθουσες παραστάσεων του αιώνα μας, χωρητικότητας 1.400 ατόμων, κατάλληλη να φιλοξενήσει διεθνούς επιπέδου παραστάσεις λυρικού θεάτρου και μπαλέτου. Κατασκευασμένη από ξύλο κερασιάς, με γεωμετρία που φέρνει τον θεατή κοντά στη σκηνή, ύψους 43μ. (σαν δύο οκταώροφες πολυκατοικίες), με τα κόκκινα και τα καφέ ακουστικά πανέλα, την εντυπωσιακή οροφή με το «Χαμόγελο» και τους εξώστες στους οποίους έχουν ήδη τοποθετηθεί τα καθίσματα, η αίθουσα κλέβει τις εντυπώσεις. Δύο εξώστες διαθέτει και η Εναλλακτική Σκηνή, κι αυτή κατασκευασμένη από ξύλο κερασιάς, με κερκίδες 160 θέσεων, συνολικής χωρητικότητας 400 ατόμων.
Αντιγόνη Καράλη