Αν υποθέσουμε πως όλα τα εξημερωμένα ζώα, όπως τα άλογα, τα μουλάρια, τα πρόβατα κ.λπ., διέθεταν το χάρισμα της ομιλίας, ουδέποτε θα έπεφταν σε αιχμαλωσία και αν πιάνονταν θα επέστρεφαν εκεί που ανήκαν. Στην ελευθερία της άγριας φύσης.
Ούτε τα μουλάρια ή τα άλογα έχουν δημιουργηθεί για να είναι δούλοι των ανθρώπων και φυσικά ούτε τα πρόβατα γεννήθηκαν για να τα σφάζουν. Μιλώντας μεταξύ τους θα είχαν συνεννοηθεί και θα απέφευγαν με κάθε θυσία την αιχμαλωσία.
Και σε περίπτωση που το κακό γινόταν και βρίσκονταν στην ανθρώπινη φυλακή, θα είχαμε εξεγέρσεις και μαζικές αποδράσεις. Αυτό βέβαια είναι λίγο φανταστική λογοτεχνία και μπορούμε να την προχωρήσουμε και λίγο παραπέρα. Ισως θα μπορούσαν να χτίσουν τις δικές τους κοινωνίες και τον δικό τους πολιτισμό, πιθανόν καλύτερο από τον δικό μας.
Αλλά το προνόμιο της γλώσσας δόθηκε μόνο στο ανθρώπινο είδος, με έναν απαράβατο όρο. Είναι προσωπικό αγαθό που προσαρμόζεται στο κοινωνικό αγαθό. Δηλαδή στη γλώσσα που μιλούν όλοι (χώρα, κοινότητα, φυλή). Αλλάζει και αναπτύσσεται από μόνη της.
Κανείς δεν μπορεί να της αλλάξει πορεία. Οπου έγινε προσπάθεια να καθιερωθεί μια καθαρή γλώσσα που θα αντικαθιστούσε την ομιλούμενη, περίπτωση στα καθ’ ημάς, της καθαρεύουσας, απέτυχε παταγωδώς. Η μόνη γλώσσα, από όσα γνωρίζω, που επιβλήθηκε από τα πάνω είναι τα εβραϊκά, που πρόκειται για μια νεκραναστημένη γλώσσα.
Οσοι είχαν την εβραϊκή θρησκεία, γεννήθηκαν εκτός Ισραήλ και εγκαταστάθηκαν σε αυτή τη χώρα, η γλώσσα τούς είναι ξένη και τη μαθαίνουν με τον ίδιο τρόπο που όλοι μας μαθαίνουμε μια ξένη γλώσσα.
Μιλώντας μια γλώσσα αναγκαστικά γίνεσαι μέλος της κοινότητας όπου ανήκει. Και μπορείς να μιλήσεις για τα πάντα και να πεις ό,τι θέλεις, σοφά ή ανόητα πράγματα. Εν τούτοις αν κάποιος λέει βαθυστόχαστα πράγματα έχει λίγες πιθανότητες να γίνει κατανοητός από τους α-νόητους. Παρ’ όλα αυτά, όλοι αναγνωρίζονται στην ίδια γλώσσα.
Στη γλώσσα ανήκει ο επιστημονικός, ο λογοτεχνικός ή πολιτικός λόγος, χωρίς αυτή να διαιρείται σε κατηγορίες και παραμένει ενιαία. Αλλά ο κάθε επιμέρους λόγος έχει τα δικά του χαρακτηριστικά. Ολοι καταλαβαίνουμε τι σημαίνει λογοτεχνία ή επιστήμη (αν βέβαια είναι αυτό που δηλώνουν). Τι γίνεται όμως με τον πολιτικό λόγο; Είναι αυτό που ισχυρίζεται ότι είναι;
Με την ετυμολογική σημασία της λέξης είναι ο λόγος του πολίτη. Δηλαδή αυτού του ανθρώπου που μετέχει στα κοινά και αποφασίζει για την τύχη του. Γίνεται πουθενά αυτό στον κόσμο; Κάποτε γινόταν.
Πρέπει να ανατρέξουμε στην αρχαία Ελλάδα και όχι στην ολιγαρχική Ρώμη (που κάποιοι τη θεωρούν δημοκρατία), στις μεσαιωνικές πολιτείες, στους Κοζάκους ή στις πρωτόγονες-άγριες φυλές (άγριες με την έννοια που δίνει ο μέγας εθνολόγος Λεβί-Στρος).
Αρα αφού ο πολίτης δεν μπορεί να συμμετάσχει στα κοινά ως άτομο, δεν είναι δυνατό να επηρεάσει τα κοινά, παρά μόνο αν ενταχθεί σε κάποιο κοινωνικό κίνημα, που όσο πιο ισχυρό είναι τόσο η κοινωνία πολιτικοποιείται και ο πολίτης αποκτάει τον χαμένο του λόγο.
Στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία, ο πολίτης μαζί με την ψήφο του παραχωρεί εν λευκώ στους πολιτικούς και τον δικό του πολιτικό λόγο και παραμένει άφωνος.
Ο πολιτικός λόγος αποσαφηνίζεται σήμερα σαν λόγος της κάστας των επαγγελματικών στελεχών του συστήματος. Είναι αυτοί που μιλούν στην τηλεόραση, καταλαμβάνουν όλο τον δημόσιο λόγο και δεν υπάρχει άλλη άποψη εκτός από αυτή του συστήματος, είτε αυτό εκφράζεται από τη δεξιά, την αριστερή ή την κεντρώα πτέρυγά του.
Αυτός ο λόγος των επαγγελματιών πολιτικών βασίζεται σε δύο στερεότυπα που δεν μπορούν να αλλάξουν γιατί είναι δομικά στοιχεία της πολιτικής τους. Στην προεκλογική περίοδο χρησιμοποιούν έναν μυθικό λόγο που υπόσχεται πολλά, τα οποία αναιρούνται όταν έρθουν στην εξουσία.
Για παράδειγμα, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Β. Αποστόλου είχε υποσχεθεί την κατάργηση της βιτζότρατας, μιας μπουλντόζας της θάλασσας που καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά της.
Αυτό το φονικό εργαλείο είναι απαγορευμένο από την ευρωπαϊκή και την ελληνική νομοθεσία. Εν τούτοις ο κ. υπουργός το νομιμοποίησε. Για επιστημονικούς σκοπούς, μας είπε. Χαιρετίσματα λοιπόν.
Οταν κάποιο κόμμα έρθει στην εξουσία, όπως π.χ. ο ΣΥΡΙΖΑ, τότε Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, η αντιπολίτευση, δεν θα κουραστούν να βρουν επιχειρήματα, θα στραφούν εναντίον της δικής τους πολιτικής με κακεντρέχεια και ζηλοφθονία, γιατί ο Τσίπρας προχώρησε και εμβάθυνε με το τρίτο Μνημόνιο τη δική τους πολιτική.
Και ο πολιτικός λόγος γίνεται ένα περίεργο πινγκ πονγκ με μπαλάκι τη διαβολή του αντιπάλου χωρίς επιχειρήματα. Δεν πρέπει να απορούμε που περίπου οι μισοί ψηφοφόροι επέλεξαν την αποχή.
ΥΓ.: Ειλικρινά λυπάμαι τους πολιτικούς συντάκτες, είτε συμπολιτευόμενους είτε αντιπολιτευόμενους, που είναι υποχρεωμένοι να καλύπτουν εκτενώς «την πολιτική» των κομμάτων που δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Είναι ένα κενό. Το νόημα είναι στις Βρυξέλλες και στους δανειστές, όχι εδώ, στους υπουργούς και πρωθυπουργούς που βρίσκονται στην υπηρεσία τους.
*Υπουργός στα αρχαία ελληνικά σημαίνει υπηρέτης.
