Πολλοί φίλοι αναγνώστες πρότειναν , μέσω μιας σειράς συνοπτικών αναλύσεων , να ασχοληθούμε με ορισμένες βασικές έννοιες πολιτειολογίας που μας ταλαιπωρούν και τις οποίες ο διαδικτυακός όγκος πληροφορίας αντί να αποσαφηνίζει μάλλον συσκοτίζει.
Με τη σύμφωνη γνώμη σας θα βαφτίσω τη σειρά «Αλφαβητάρι της Κοινωνικής Απελευθέρωσης».
Και καθώς θα μας απασχολήσουν έννοιες, όπως Πλούτος, Τέχνη, Ελίτ, Τρομοκρατία κλπ να καταπιαστούμε πρώτα με το ρόλο των διανοουμένων.
Σε μιαν ενδιαφέρουσα αποστροφή για τη Διανόηση στις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες , ο Νόαμ Τσόμσκι αντλεί ενδιαφέροντα στοιχεία από τον Μπακούνιν, τον κορυφαίο θεωρητικό τού αναρχικού κινήματος τού 19ου αιώνα, γνωστό και για την διαφωνία του με τον Μαρξ μεταξύ1870 και1872.
Θεωρεί τραγικό για την ιστορική Διανόηση να έχει αποδεχτεί την ιδέα πως οι άνθρωποι είναι «ιστορικά προϊόντα» , απλοί αντικατοπτρισμοί τού περιβάλλοντος τους.
Αν όμως αποδεχτείς κάτι τέτοιο δεν υπάρχει ηθικός φραγμός για το πώς «πλάθεις» τους ανθρώπους.
Εφόσον οι άνθρωποι δεν έχουν εγγενή την ανάγκη για ελευθερία , την ανάγκη για ελεύθερη παραγωγική εργασία κάτω από το δικό τους έλεγχο , αν δεν γεννιούνται δηλαδή με αυτές τις εγγενείς τάσεις προς την ελευθερία και την αυτοδιάθεση και απλώς διαμορφώνονται από το περιβάλλον και τις ιστορικές εξελίξεις ,τότε δεν υπάρχει ηθικός λόγος να τους παρέχεις αυτά τα δικαιώματα. Μπορείς να τους πλάσεις όπως θέλεις εσύ. Κι εσύ απλώς να ηγείσαι είτε ως Κεντρική Επιτροπή , είτε ως CEO – διευθυντικά στελέχη τών Πολυεθνικών ,είτε τέλος ως ηγεσία ενός φασιστικού κράτους.
Πράγματι, οι ιστορικές αυτές εξελίξεις προβλέφτηκαν από τον Μπακούνιν ,περίπου πενήντα χρόνια πριν επικρατήσουν οι μπολσεβίκοι στην τσαρική Ρωσία , και με εντυπωσιακή διορατικότητα κατέληγε πως η ανερχόμενη , στη τότε μοντέρνα βιομηχανική κοινωνία , τάξη τών διανοουμένων θα επέλεγε κάποιον από τους δρόμους και μετά με άνεση θα μεταπηδούσε στον αντίθετο πόλο.
Είτε δηλαδή θα εκμεταλλεύονταν την Εργατική Τάξη για να καταλάβει την εξουσία και να μετεξελιχθεί σε «κόκκινη γραφειοκρατία», πάντα βέβαια «στο όνομα τής Εργατικής Τάξης» και τάχα για το συμφέρον των εργατών, όπως αυτή το θεωρούσε, είτε θα συμμαχούσε με τον κρατικό καπιταλισμό και θα εξελίσσονταν σε απολογητή και μέντορα του.
Αυτή την ευκολία να αλλάζουν οι διανοούμενοι πλευρές και παρατάξεις τη ζήσαμε στη Δύση , με χαρακτηριστικές περιπτώσεις θεωρητικών τού σταλινισμού που σταδιακώς μετεβλήθησαν σε ομολογητές του κρατικού καπιταλισμού.
Το ζήσαμε πρόσφατα και στην Ρωσία , όπου οι χθεσινοί κομισάριοι του κομμουνιστικού καθεστώτος μετετράπησαν σε φανατικούς καπιταλιστές, κήρυκες της ελεύθερης αγοράς και ιδιοκτήτες γιγαντιαίων επιχειρήσεων.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις σύγχρονες αντισυστημικές , κοινωνιο-κεντρικές δυνάμεις ;
Πρωτίστως πως η Ελευθερία αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα τής κοινωνικής απελευθέρωσης.
Ελευθερία στην αυτοδιάθεση, ελευθερία στην εργασία και στην επιχειρηματικότητα, ελευθερία στις πολιτισμικές επιλογές και στην ετερότητα των προσωπικών επιλογών και των προσωπικών σχέσεων.
Και παράλληλα πως καμιά ιδεολογία ,κανένα σύστημα αξιών ή πεποιθήσεων δεν εμπεδώνεται κοινωνικά όταν εισάγεται «απ’έξω» στις κοινωνίες, από κάποια «πεφωτισμένη» ελίτ διανοουμένων, από κάποιον εξωτερικό κατακτητή ,από κάποια κόκκινη ,γκρίζα ή μαύρη γραφειοκρατία .
Όπου κάτι τέτοιο συνέβη , απέτυχε παταγωδώς.
Ιδιαιτέρως σήμερα που ο αναλφαβητισμός τών αρχών τού 20ου αιώνα σχεδόν μηδενίστηκε , η κοινωνική αποδοχή αρχών και αξιών για να είναι στέρεα και μακρόβια πρέπει να είναι αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής και βιωματικής κατάκτησης τών ίδιων τών κοινωνιών.
Τότε μόνον διασφαλίζεται η κοινωνική συνοχή και η απρόσκοπτη συλλογική πρόοδος και ευδαιμονία.
Η Διανόηση , ακόμα και οι κατά Γκράμσι «οργανικοί διανοούμενοι», δηλαδή η οργανικά συναρτημένοι με τα κοινωνικά κινήματα διανοούμενοι, συμμετέχουν ενεργά σε αυτή τη βιωματική κατάκτηση. Με την επιστημονική συγκρότηση και τη φαντασία τους συνδράμουν τις συλλογικές δράσεις και πρωτοβουλίες αλλά ως αναπόσπαστο κομμάτι τής ίδιας της κοινωνίας και όχι ως κάποια ανώτερη ελίτ προορισμένη να καθοδηγήσει την κοινωνία και να καταδυναστεύσει τη νέα κοινωνική και κρατική υπόσταση.
Λειτουργούν, δηλαδή, ως καταλύτες και όχι ως εν δυνάμει δυνάστες.
ΑΥΓΗ 24/1/2018
