Το μεσημέρι της 23ης Φλεβάρη 2017, είδα με τα μάτια μου έναν παλιάνθρωπο (πρώην πελάτη του γραφείου) να πυροβολεί εν ψυχρώ και σε απόσταση λιγότερη του μέτρου τον συνεργάτη μου και μετά να στρέφει το όπλο πάνω μου και σε απόσταση μικρότερη των 5 εκατοστών από το στήθος μου και να με απειλεί οτι θα πυροβολήσει κι έμενα. Να πω την αλήθεια δε μου είχε ξανατύχει να γίνω μάρτυρας απόπειρας ανθρωποκτονίας, ούτε να με απειλήσουν με όπλο, ούτε να δω τα χέρια μου βαμμένα με το αίμα ενός ανθρώπου. Το σοκ ήταν πολύ μεγάλο. Συνήθως όλες τις δύσκολες καταστάσεις στη ζωή μου τις περνάω μόνη μου. Έχω βέβαια στήριξη από οικογένεια και φίλους, αλλά θεωρώ ότι στην τελική τη μάχη τη δίνει ο καθένας μόνος του. Κανείς δε μπορεί να σκεφτεί αντί για σένα, και κυρίως κανείς δε μπορεί να νιώσει αντί για σένα. Η ψυχή είναι μόνο δική μας.
Εν πάση περιπτώσει μετά από παρότρυνση φίλων αποφάσισα να επισκεφτώ ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή για να διαχειριστώ το σοκ. Οι ψυχοθεραπευτές δε μένουν φυσικά μόνο στην επιφάνεια. Έχουν την τάση να σκαλίζουν και το υπόβαθρο και λίγο λίγο να φέρνουν στο φως γεγονότα και καταστάσεις του παρελθόντος κοντινού και μακρινού, που έχουν επιδράσει, χωρίς εσύ να μπορείς να αντιληφθείς το μέγεθος , στον ψυχικό σου κόσμο. Αυτό που βγήκε λοιπόν από την κουβέντα -πέραν των άλλων πραγμάτων- είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχω βιώσει πολλά και διαφορετικά είδη πένθους.
Έχουμε συνδέσει το πένθος με την απώλεια κάποιου αγαπημένου μας προσώπου. Ο θάνατος όμως δεν αφορά μόνο το φυσικό σώμα. Ο θάνατος μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Ο θάνατος μιας σχέσης, ερωτικής, φιλικής, οικογενειακής. Έρωτες που ξεκίνησαν και τελείωσαν άδοξα. Φιλίες μακροχρόνιες που κατέληξαν σε τοξικές σχέσεις ρουτίνας. Επαγγελματικές συνεργασίες που ξεκίνησαν με τις καλύτερες προϋποθέσεις και διαλύθηκαν μετά από λίγο καιρό.
Από το 2011 μέχρι το 2015 έχασα τέσσερα αγαπημένα πρόσωπα από καρκίνο. Τον φίλο μου τον Δημήτρη στα 34, τον γιο της νονάς μου επίσης Δημήτρη στα 40, τον σύντροφο του ΣυΡιζΑ Τάσο στα 57, και την αδερφή μου τη Λίτσα στα 37. Ειδικά για την αδερφή μου ο πρόωρος θάνατός της είναι μια πληγή που θα την κουβαλάω σαν σημάδι στην ψυχή μου, μέχρι το τέλος της ζωής μου.
Έχασα και την σκυλίτσα μου την Αμελί, και για όσους αγαπούν τα σκυλιά κι έχουν δικά τους γνωρίζουν πώς κι αυτό είναι μια μεγάλη απώλεια. Όχι τόσο μεγάλη όσο να χάσεις δικό σου άνθρωπο, αλλά μεγάλη παρόλα αυτά.
Ερωτεύτηκα και χώρισα επίσης. Σχέσεις κοντινές, σχέσεις από απόσταση, σχέσεις που δεν άντεξαν. Και κάθε τέλος μιας σχέσης σε βάζει σε μια διαδικασία πένθους και περισυλλογής, άσχετα με το ποιος ζήτησε το χωρισμό. Είναι τα συναισθήματα που πρέπει να διαχειριστείς. Χαίρεσαι, στενοχωριέσαι, γελάς, κλαις, σου λείπει, του λείπεις, θυμώνεις, με αυτόν, με τον εαυτό σου, με τις συνθήκες. Κάποια στιγμή το ξεπερνάς, προχωράς ξαναερωτεύεσαι και φτου και από την αρχή. Νομίζω ότι αυτό που γράφαμε στα θρανία μας μικρά L.F.E (Love for ever) δεν ισχύει. Ή ισχύει σπάνια.
Σταμάτησα να κάνω παρέα με κάποιους ανθρώπους και έκανα καινούργιους φίλους. Ο άνθρωπος εξελίσσεται.Κι εγω όσο μεγαλώνω αναζητώ άλλα πράγματα. Στην εφηβεία και στην πρώτη νιότη θυσιάζεις την ποιότητα για την ποσότητα. Αλλά από μια ηλικία και μετά, ανάλογα και με το βαθμό ωρίμανσης του καθενός, ενδιαφέρεσαι για κάθε τι ποιοτικό, κι ας είναι σπάνιο. Μπορεί να κάνεις χρόνια παρέα με κάποιον, ακόμα και αν είναι φίλος σου από την παιδική σου ηλικία, και να φτάσεις σε ένα σημείο όπου συνειδητοποιείς ότι με αυτόν τον άνθρωπο δεν μπορείς πλέον να κάνεις παρέα, γιατί δεν έχεις κάτι κοινό. Ο καθένας προχωράει με διαφορετικό ρυθμό και αναζητά άλλα πράγματα. Δεν φταίει κανένας γι’ αυτό. Απλά συμβαίνει. Προφανώς ούτε το FFE (Friends For ever)ισχύει. Ή ισχύει σπάνια.
Συνεργάστηκα επαγγελματικά με συναδέλφους για ένα χρονικό διάστημα, προχώρησα μόνη μου μετά για αρκετά χρόνια μέχρι πρόσφατα που έκανα το μεγάλο βήμα και ξεκίνησα νέα συνεργασία στη Θεσσαλονίκη. Ακόμα και επαγγελματικά μετράω απώλειες που προκαλούν δυσάρεστα συναισθήματα. Αλλά και επιτυχίες που δίνουν δύναμη. Η Δικηγορία είναι ένα επάγγελμα δημιουργικό. Βλέπω τις υποθέσεις σαν ένα παζλ που πρέπει να βάλεις τα κομμάτια στην θέση τους για να ολοκληρώσεις την εικόνα. Του απονέμειν δικαιοσύνη. Είναι ωραίο συναίσθημα να βοηθάς ανθρώπους και να τους βλέπεις μετά χαρούμενους και ανακουφισμένους. Αυτή είναι η φωτεινή πλευρά. Γιατί υπάρχει και η σκοτεινή. Να διαχειριστείς τους πελάτες, να συγκρουστείς με αντιδίκους ή με τους δικαστές, να πληρωθείς την πραγματική αξία της δουλειάς σου που συμβαίνει σπάνια, ειδικά τώρα με την κρίση, να κάνεις τον ψυχολόγο, τον διαμεσολαβητή. Και επικίνδυνο επίσης, όπως αποδείχτηκε στην πράξη…
Και υπάρχει και ο πολιτικός θάνατος. Όταν συμμετέχεις σε ένα πολιτικό κόμμα και βλέπεις τα παιχνίδια εξουσίας και πολιτικής επιβολής που παίζονται μέσα, συχνά με αθέμιτα μέσα και νιώθεις το συντροφικό μαχαίρι να καρφώνεται στην πλάτη σου. Ιδεολόγος εκ πεποιθήσεως, μετά από μια σύντομη θητεία στην ΚΝΕ στα φοιτητικά μου χρόνια, το 2007 μπήκα στον τότε ΣυΡΙζΑ και στον Συνασπισμό. Αποχώρησα το 2009, από τη ενεργό πολιτική δράση αν και ιδεολογικά πάντα ήμουν στο χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς και ξανά επέστρεψα το 2012 και εντάχθηκα στο ΣυριζΑ. Και μετά στην πορεία, όταν η προοπτική της εξουσίας άρχισε να φαίνεται στον ορίζοντα άρχισαν τα όργανα. Μια εμφύλια σύγκρουση με ιδεολογικοπολιτικές αιτίες. Ως συντονίστρια του Ν. Καστοριάς, έπρεπε να κρατήσω ισορροπίες που δεν κράτησα, να συμβιβάσω καταστάσεις που δεν μπόρεσα να κάνω, να οργανώσουμε με τη Ν/Ε εκδηλώσεις που παρόλο που σαμποταρίστηκαν από συντρόφους ήταν επιτυχημένες, να αντιμετωπίσουμε πολιτικές επιθέσεις έσωθεν και έξωθεν. Και τέλος στην κρίσιμη ώρα -ειδικά μετά το δημοψήφισμα της 5ης Ιούλη όπου είδα όλο το πολιτικό μας κυβερνητικό πρόγραμμα να γίνεται επί της ουσίας κουρελόχαρτο – να διαλέξεις στρατόπεδο. Παραμένεις ιδεολόγος ή συμβιβάζεσαι με την ελπίδα ότι θα κερδίσεις κάτι σε προσωπικό επίπεδο; Μια καρεκλίτσα για παράδειγμα… Η γεύση της προδοσίας είναι πικρή. Και ειδικά για εμένα που ήμουν και υποψήφια βουλευτής είναι διπλά πικρή. Όχι μόνο γιατί θεωρώ ότι “πουλήθηκα” από την ηγεσία στην οποία είχα εμπιστοσύνη, αλλά κυρίως γιατί νιώθω ότι πούλησα άθελά μου τον κόσμο που με στήριξε. Η επιλογή λοιπόν για μένα ήταν προφανής. Η ιδεολογία κέρδισε την καρεκλίτσα. Η Αριστερά (πρέπει να ) είναι ριζοσπαστική και επαναστατική. Ποτέ συμβιβασμένη.
Δεν ξαναπήγα στον ψυχοθεραπευτή. Ο ένας λόγος ήταν οικονομικός. Ο άλλος ήταν ότι προς το παρόν θέλω να διαχειριστώ όλα αυτά που βγήκαν. Να τα κατανοήσω, να τα αποδεχτώ, και να τα μετουσιώσω σε κάτι δημιουργικό.
Γέννηση και θάνατος. Τα βασικά στοιχεία της ζωής μας. Η άεναη διαπάλη, η αέναη μάχη. Γέννηση, ανάπτυξη, θάνατος, αναδημιουργία. Σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας. Κάθε τι που τελειώνει δίνει τη θέση του σε κάτι καινούργιο. Ο κύκλος της ζωης. Άνοιξη, καλοκαίρι φθινόπωρο χειμώνας και πάλι άνοιξη κ.ο.κ. Κάθε μέρα κάτι χάνουμε, κάτι κερδίζουμε. Και νομίζω ότι μερικές φορές χρειάζεται να κάνουμε μία παύση. Να πάρουμε μια βαθιά ανάσα και να κλείσουμε τα κεφάλαια στη ζωή μας που πρέπει να κλείσουν γιατί όσο μένουν ανοιχτά μας κρατάνε πίσω. Να βιώσουμε την θλίψη της απώλειας και μετά ανακουφισμένοι με δύναμη να ανοίξουμε καινούργια. Ακόμα και αν φοβόμαστε. Μεχρι να φτάσουμε στο τέλος.
Όπως λεει και ο Χένρυ Ντέιβιντ Θορό
“Πήγα στα δάση γιατί θέλησα να ζήσω με σκοπό,
θέλησα να ζήσω βαθειά, να ρουφήξω το μεδούλι της ζωής,
να αποδιώξω ότι δεν ήτανε ζωή
και όχι όταν πεθάνω ν’ ανακαλύψω πως δεν έζησα.”
Θεσσαλονίκη 15 Ιούλη 2017.