Το όργιο από ανήκουστες αγριότητες και φρικαλεότητες από Ιταλούς και Γερμανούς σε βάρος του πληθυσμού της Καστοριάς
Όσοι έζησαν την τελευταίαν εποχήν της Κατοχής τα μαύρα χρόνια (1943-1944) δεν λησμονούν, βέβαια, την τρομοκρατίαν και την τεραστίαν ανθρωποθυσίαν, καθώς και τα φρικτά εγκλήματα των κατακτητών εις την Ελλάδα.
Κατά τους δύο αυτούς χρόνους οι επιδρομείς είχον απολύτως πεισθή ότι έχασαν το τεράστιο πολεμικό παιχνίδι των και έξαλλοι πλέον, τυφλοί από την οργήν επέπεσαν, κυριολεκτικώς διψασμένοι για αίμα, κατά του αόπλου και αμάχου πληθυσμού της κατεχομένης Ελλάδος, ασυγκράτητοι πλέον και αποφασισμένοι να ερημώσουν τον τόπο, και να τον πνίξουν στο αίμα των υπολοίπων σκλάβων κατοίκων του. Εζήτησαν, τότε, να εκδικηθούν.
Όσα δραματικά γεγονότα συνέβησαν στα δύο αυτά τελευταία και φοβερά χρόνια της Κατοχής, μέχρι της 14ης Οκτωβρίου 1944, δεν περιγράφονται συντόμως. Είναι πολύ δύσκολον να περιληφθούν εις ένα τόμον όλα τα δράματα και τα εγκλήματα της εποχής εκείνης που διεπράχθησαν από τους κακούργους και πανικοβλήτους φυγάδας αξιωματικούς και στρατιώτας του Άξονος, οι οποίοι ειργάσθησαν πρώτα – πρώτα, με κάθε σατανικό τρόπο, να διαιρέσουν τον Ελληνικόν λαόν και, προς εξασφάλισιν της φυγής των, να δημιουργήσουν εμφύλιον σπαραγμόν μεταξύ Ελλήνων και Ελλήνων.
Πρόκειται, όμως, περί της εποχής των μεγαλυτέρων θυσιών του Ελληνικού λαού, της εποχής της ηρωϊκής αντιστάσεως που κατέλαβε τας ωραιοτέρας σελίδας της Ιστορίας του Αγώνος της Ελλάδος και των Ηνωμένων Εθνών, του αγώνος υπέρ της Ελευθερίας και Ανεξαρτησίας των συμμάχων λαών. Εις τα ολοκαυτώματα της Ηπείρου, της Κρήτης, της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας και της Θράκης προσετέθησαν κατά την τελευταίαν εποχήν της Σκλαβιάς τα μεγάλα δράματα των Καλαβρύτων, του Διστόμου, της Κλεισούρας καθώς και άλλων πολλών κωμοπόλεων και συνοικισμών της κατεχομένης Ελλάδος, η οποία, άοπλος και ανυπεράσπιστος, ευρίσκετο τότε στα χέρια των ηττηθέντων κατακτητών.
Ούτε αρχήν ούτε τέλος ημπορεί να έχη η μαύρη βίβλος που πρέπει να περιλάβη όλα τα μαρτύρια του αιχμαλώτου πληθυσμού από της εισβολής των κατακτητών εις την Ελλάδα μέχρι της οικτράς ήττης των και της απαλλαγής της χώρας από τα πέλματά των.
Εις το σημείον αυτό επιβάλλεται να παραθέσω και όσα δραματικά γεγονότα συνέβησαν και, όσον αφορά την Μακεδονίαν και συγκεκριμένως την πατρίδα μας Καστορίαν ένα από τα πιο υπερήφανα προπύργια του Ελληνισμού της Βορείου Ελλάδος και της Εαμικής Εθνικής Αντίστασης.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΣΗΜΟ ΒΟΥΛΕΥΜΑ ΤΟΥ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΩΝ ΠΟΛΕΜΟΥ
«Μετά την εις Ελλάδα εισβολήν των ιταλικών στρατευμάτων και την ταυτόχρονον σχεδόν τη βοηθεία των Γερμανών εισβολήν των βουλγαρικών συμμοριών η εν Ελλάδι ιταλική στρατιωτική και πολιτική διοίκησις εσκεμμένως, το μεν επειράθη να καταπνίξη κάθε αντίστασιν του ελληνικού στοιχείου και εθνικήν εκδήλωσιν δια μέσων πρωτοφανών εις αγριότητα, το δε ηθέλησε να διαλύση εθνικώς και από απόψεως κρατικής και κοινωνικής εμφανίσεως το παν. Δεν εδίστασε το μεν προς εκφοβισμόν να μεταχειρισθή σκληρότητας αγνώστους εις την πολεμικήν ιστορίαν των τελευταίων ετών, το δε να διαφθείρη ό,τι ηδύνατο εις μίαν ευπαθή περιφέρειαν του Κράτους. Φαίνεται ότι μεταξύ των κινήτρων της συμπεριφοράς ταύτης των Ιταλών έναντι του Ελληνικού πληθυσμού ήτο και το μίσος υφ’ ου κατείχοντο κατά του λαού δια την ήττάν των εις τας πολεμικάς επιχειρήσεις κατά της Ελλάδος. Εξ άλλου των Βουλγάρων κατηγορουμένων η δράσις είναι σύμφωνος προς το πρόγραμμα αυτών προς διείσδυσιν εις τας μακεδονικάς περιφερείας και της τρομοκρατήσεως των ομόρων πληθυσμών. Ούτω τον αυτόν άπαντες επιδιώκοντες σκοπόν, από κοινού και εκ συστάσεως, επεδόθησαν εις εγκληματικήν δράσιν ανήκουστον άνευ ουδεμιάς αφορμής, έκαστος δε τούτων διέπραττεν εγκλήματα, άτινα ετέλουν εν γνώσει και των άλλων, καθ’ όσον από κοινού άπαντες ελάμβανον τας περί τούτου αποφάσεις των, αμοιβαίαν προς αλλήλους συνομολογούντες συνδρομήν. Υπό τας άνωθεν προϋποθέσεις δι’ ένα έκαστον των κατηγορουμένων προσώπων επαρκείς και αποχρώσαι ενδείξεις ενοχής προέκυψαν δια τας ακολούθους πράξεις:*
Ο Τζιοβάνι Ντέλ Τζιούντιτσε, συνταγματάρχης κατ’ αρχάς και μετέπειτα υποστράτηγος. Ούτος διετέλεσε κατά τα έτη 1942 και 1943 Φρούραρχος Καστορίας και διοικητής μεραρχίας Πιρονέλλι. Τη εντολή του αποσπάσματα ιταλικά υπό το πρόσχημα της ερεύνης δια την κατοχήν όπλων διέπραξαν ανήκουστα όργια. Συνελάμβανον και έδερον ανηλεώς και μέχρι θανατώσεως Έλληνας πολίτας, εκρέμων τούτους εκ των βραχιόνων κατά τρόπον ώστε να εξαρθρώνται τα άνω άκρα τούτων, επλήρουν αέρος δι’ αεραντλιών εκ των όπισθεν τα έντερα των συλλαμβανομένων, εφυλάκιζον άνευ λόγου, συνεκέντρουν εις στρατόπεδα συγκεντρώσεως πολίτας, οι πλείστοι των οποίων απέθνησκον εκ των κακουχιών. Πλείστοι πολίται εξετελέσθησαν, πολλά χωρία επυρπολήθησαν, ως το χωρίον Αγ. Κυριακή, Μεσοποταμία, Πεντάβρυσο. Εις ταύτα άνευ καν διαδικασίας εφόνευσαν, τα όργανα τούτου, ανά 3 αθώους πολίτας. Κατά το τελευταίον δεκαήμερον Αυγούστου 1943 ηγούμενος εκκαθαριστικής φάλαγγος, προερχομένης εκ Λαμίας, εξετέλεσεν εις Βογατσικόν 15 Έλληνας πολίτας, ως και τον ιερέα. Επίσης εξετέλεσεν ετέρους 4 εις το χωρίον Κωσταράζιον. Ο κατηγορούμενος ούτος ήτο φανατικά μισέλλην. Πλείστα άτομα, 120 τον αριθμόν, συνελήφθησαν και παρεπέμφθησαν επί διαφόροις αβασίμοις κατηγορίαις εις το Ιταλικόν Στρατοδικείον Αθηνών και 13 εκ τούτων κατεδικάσθησαν εις θάνατον.
Ο Άλτο Βενιέρι, Ιταλός συνταγματάρχης, διαδεχθείς τον ανωτέρω στρατηγόν Ντέλ Τζιούντιτσε εν τη διοικήσει του ιταλικού στρατού κατοχής Καστορίας. Επί των ημερών του εχειροτέρευσεν η κατάστασις του πληθυσμού. Εδιώχθη και εκακοποιήθη αγρίως το ελληνικόν στοιχείον της περιφερείας Καστορίας. Πλείστοι απέθανον εκ των κακουχιών ή των βασανιστηρίων, ενώ εξ άλλου άλλοι εξετελέσθησαν κατά το πλείστον άνευ διαδικασίας τινός δικαστικής. Τη διαταγή του ελεηλατήθησαν τελείως και είτα ενεπρήσθησαν πλείστα χωρία της περιφερείας, ως το Νεστόριον, Αγ. Κυριακή, Άργος Ορεστικόν. Εις την δράσίν του ταύτην εβοηθείτο και από πλείστους Βουλγάρους κομιτατζήδες, εισερχομένους, κυκλοφορούντας και κακοποιούντας ή κατατυραννούντας το ελληνικόν στοιχείον. Υπολογίζονται οι άνευ τινός διαδικασίας εκτελεσθέντες εν τη περιφερεία Καστορίας κατά την διοίκησίν του Έλληνες πολίται εις 100 περίπου, εξ ων 46 ελήφθησαν εκ των εν ταις φυλακαίς Καστορίας κρατουμένων. Εντός των εμπρησθεισών οικιών εκάησαν γέροντες μη δυνάμενοι ν’ απομακρυνθούν. Κατ’ εντολήν του εβομβαρδίσθησαν χωρία πέριξ της Καστορίας δι’ αεροπλάνου, συνέπεια δε τούτου ήσαν πλείστα θύματα. Την εις την περιφέρειάν του δύναμιν της Ελληνικής Χωροφυλακής ενέκλεισεν εις στρατόπεδον συγκεντρώσεως, όπου οι εγκλεισθέντες υπεβλήθησαν εις βάρβαρον μεταχείρισιν. Μεταξύ των τυφεκισθέντων, υποδείξει των κομιτατζήδων, διαταγή του κατηγορουμένου τούτου, είναι οι Αργύριος Γούσγος, Ευάγγ. Γιαγγόπουλος, επίσης ο Πρόεδρος της Κοινότητος Βυσσινιάς Δαμιανός Τόσκος. Παρθένοι εβιάσθησαν υπό αναμίκτων αποσπασμάτων εξ Ιταλών και κομιτατζήδων εις το χωρίον Άργος Ορεστικόν.
Ο Υπολοχαγός Τζιοβάνι Ραβάλλι. Ούτος υπηρετών από του Ιουλίου 1941 μέχρις Αυγούστου 1943, ήτο το κύριον και δρών πρόσωπον του ιταλικού Φρουραρχείου, εις τα κελεύσματα δε τούτου και ανώτεροι εισέτι πολλάκις συνεμορφούτο, διότι ήτο εκ των φανατικών φασιστών και φαίνεται εκ των του περιβάλλοντος του Ιταλού δικτάτορος Μουσολίνι. Εκτός της κακοποιού του δράσεως ως Ιταλού, έχει να επιδείξη τοιαύτην και εν τη οργανώσει της βουλγαρικής προπαγάνδας και των συμμοριών Βουλγάρων κομιτατζήδων προς τρομοκράτησιν και εξολόθρευσιν του ελληνισμού της Δυτικής Μακεδονίας. Εις υπερεβδομήκοντα ανέρχονται οι τυφεκισθέντες αθώοι Έλληνες πολίται της περιφερείας Καστορίας, αι δε περί εκτελέσεως αποφάσεις ελαμβάνοντο εν κρυπτώ μεν, αλλά τη συμμετοχή τούτου. Αι πρώται εκτελέσεις έλαβον χώραν τον Μάρτιον του 1943, οπότε ενεφανίσθη ανταρτική ομάς εις την περιφέρειαν. Κατ’ αρχάς εξετελέσθησαν 8-10 κάτοικοι του Ανταρτικού, κατόπιν έτεροι από το Άργος Ορεστικόν. Όταν επρόκειτο να γίνη η εκτέλεσις του Ευάγγ. Πελτέκη, διευθυντού του ηλεκτρικού εργοστασίου και Ιωάννου Ρουσσούλη, κτηνοτρόφου, την 1ην Απριλίου 1943, ο κατηγορούμενος διέταξε το εκτελεστικόν απόσπασμα να σπεύση δια την εκτέλεσιν και τούτο ίνα μη λάβη γνώσιν ο τότε Φρούραρχος Βενιέρι, ο οποίος όταν επληροφορήθη ότι επέκειτο η εκτέλεσις έσπευσε δι’ αυτοκινήτου εις τον τόπον της εκτελέσεως δια να εμποδίση ταύτην, αλλά δεν επρόλαβεν. Η ίδρυσις και οργάνωσις του Βουλγαρικού Κομιτάτου αρχίζει από του Μαρτίου 1943. Ωργανώθη τούτο στρατιωτικώς υπό του Βουλγάρου Κάλτσεφ και διπλωματικώς υπό του Ραβάλλι. Οι πλείστοι χωρικοί των βουλγαροφώνων χωρίων της περιφερείας Καστορίας οπλισθέντες υπό του Ραβάλλι με επί κεφαλής τον Κάλτσεφ, επεδόθησαν εις φόνους, λεηλασίας, βιασμούς γυναικών και κορασίων, εγκαθείρξεις αθώων πολιτών, βασανιστήρια των συλλαμβανομένων υπό των ταγμάτων ερεύνης. Άνευ της δράσεως του κατηγορουμένου τούτου η περιφέρεια θα υπέφερε πολύ ολιγώτερα. Ήτο ο εισηγητής υπερεβδομήκοντα εκτελέσεων, φαίνεται δ’ ότι και εχρηματίζετο, πολλά δε πολύτιμα πράγματα απέστειλεν εις Ιταλίαν.
Ο Αιμίλιος Τζόνα, υπομοίραρχος της Καραμπινιερίας της Καστορίας. Εκτός της ευθύνης του δια κακώσεις και βασάνους, εις άς υπέβαλλε τους συλλαμβανομένους Έλληνας πολίτας, ευθύνεται δια τον εμπρησμόν του χωρίου Άργους Ορεστικού, παρηκολούθει δε με μοτοσυκλέτταν όλας τας εκτελέσεις αθώων Ελλήνων πολιτών. Εις την Καραμπινιερίαν είχε συγκεντρώσει τύπους σαδιστών βασανιστών Ιταλών καραμπινιέρων, ως οι Τζιοβάνι και Δαμιάνι. Ούτος μετά του Ραβάλλι είχον καταστή το φόβητρον του ελληνικού πληθυσμού της περιφερείας. Ευθύνεται δια τον φόνον υπό τύπον εκτελέσεως του Ευάγγ. Πελτέκη, Ιωάννου Ρουσσούλη, Δαμιανού Τόσκου.
Ο Γάϊος Γρεναδίζο, υπολοχαγός, ως διοικητής τμήματος αφοπλισμού των Ελλήνων πολιτών εβασάνιζε μέχρις αιματώσεως τους καταδίκους. Έρριπτε κρυφά όπλα εις οικίας Ελλήνων, ίνα υπό το πρόσχημα τούτο συλλαμβάνη τούτους, πολλούς δε και εξετέλεσεν. Η πώρωσις, η κατωτερότης του και η κτηνωδία του είναι ασύλληπτοι. Ενέπρησε πλείστας οικίας.
Ο Ντί Πρίμα Καστρέτζο, Ιταλός ταγματάρχης, διατελέσας διοικητής τάγματος εκκαθαρίσεως, εξετέλεσε πλείστους αθώους Έλληνας πολίτας άνευ ουδεμιάς διαδικασίας. Εκακοποίησε πολίτας των χωρίων Νεστορίου, Γιαννοχωρίου, Μεσοποταμίας, Κρανοχωρίου, Κωσταραζίου, Βογατσικού μέχρις αναισθησίας. Εκ των αιμοβορωτέρων βασανιστών. Συνελάμβανε παρθένους, άς διέφθειρεν αφού τας ενάρκωνε και ακολούθως εβασάνιζε ταύτας. Προέβη εις εμπρησμούς χωρίων ολοκλήρων ή οικιών.
Ο Γερμανός λοχαγός Ρένερ. Υπηρετών εν τη περιφερεία Καστορίας από των πρώτων ημερών της διοικήσεώς του ως στρατιωτικού εν τη περιφερεία ταύτη, διέταξε και εξετελέσθησαν οι Έλληνες πολίται Χρ. Κερασόπουλος, κουρεύς, Ιωάννης Καλαπούτης, σιδηρουργός εκ Καστορίας, Σοφία Δημητριάδου εκ Κορομηλιάς, Δημ. Τσολάκης και ο υιός του Κυριάκου Μπακάλη άνευ αφορμής και άνευ προηγουμένης καταδίκης υπό δικαστηρίου.
Ο Γερμανός υπολοχαγός Χίλντεμπραντ, εξ Ανατολικής Πρωσσίας, διαδεχθείς τον προρρηθέντα Ρένερ κατ’ Ιανουάριον 1944 και υπηρετήσας εν τη περιφερεία Καστορίας, ευθύνεται δια την ομαδικήν εκδίωξιν πάντων των Ισραηλιτών Καστορίας και την λεηλασίαν της περιουσίας αυτών. Μετέσχεν εις την σφαγήν των κατοίκων της περιφερείας Κλεισούρας (250 περίπου γυναικόπαιδα).
Ο Λοχαγός Ράϊσελ, εκ Μονάχου, μόνιμος λοχαγός της Χιτλερικής Αστυνομίας. Ήτο ο οργανωτής εις την περιφέρειαν Καστορίας των ενόπλων του Βουλγαρικού Κομιτάτου και εις τούτον, συνεργαζόμενον μετά του Ιταλού Ραβάλλι και του Βουλγάρου Κάλτσεφ, είναι αποδοτέοι οι εμπρησμοί, διώξεις και φόνοι, οι διαπραχθέντες εκ μέρους των Βουλγάρων κομιτατζήδων.
Ο Σαλβατόρε Σπαλάτο, Ιταλός ανθυπολοχαγός, καταγόμενος εκ Κατάνης της Σικελίας. Ούτος ενήργησεν ώστε να φυλακισθή ο Μιχ. Τσίρλης, ο γαμβρός του Κωνσταντίνος Ωρολογόπουλος και η σύζυγός του Βασιλική, ο δε ογδοηκοντούτης γέρων Μιχ. Τσίρλης εν συνεχεία να εκτοπισθή εις Ιταλίαν και εκείθεν εις Γερμανίαν. Επί κεφαλής αποσπάσματος είχε κατατρομοκρατήσει την περιφέρειαν Καστορίας, εις τον βοσκότοπον δε «Γράμμον» εφόνευσε 10 Έλληνας ποιμένας.
Ο Ιταλός υπολοχαγός Ονοράτο, Αξιωματικός εφοδιασμού. Υπηρετών εις την περιφέρειαν Καστορίας, διεκρίθη ως συνεργάτης του Ραβάλλι εις όλα τα υπό του πρώτου εκτελεσθέντα εγκλήματα.
Ο Αντώνιος Κάλτσεφ, Βούλγαρος υπολοχαγός, χρηματοδότης, καθοδηγητής και ουσιαστικός αρχηγός του μετά την κατοχήν εν συνεργασία μετά των Ιταλών οργανωθέντος Βουλγαρικού Κομιτάτου. Ευθύνεται διότι κατά το διάστημα της Ιταλικής και Γερμανικής κατοχής, εν συνεργασία μετά του Ραβάλλι και λοιπών αξιωματικών και οπλιτών του ιταλικού στρατού και αστυνομίας, διέπραξαν αι ορδαί αυτού ακατονόμαστα εγκλήματα εν τη Δυτική Μακεδονία. Φόνοι, λεηλασίαι, βιασμοί και εκβιάσεις εις Άργος Ορεστικόν, Βογατσικόν, Κωσταράζιον, Βασιλειάδα, Μελάνθιον, Απόσκεπον, Αγ. Άνναν, Νεστόριον, είναι τα έργα κατά την κατοχήν. Παρέσυρε δια βίας ψυχολογικής, ακόμη και σωματικής, κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας εις το να εγγράφωνται εις το Βουλγαρικόν Κομιτάτον, προς τον σκοπόν της αλλοιώσεως της εθνικής συνθέσεως της Μακεδονίας. Συνειργάσθη μετά του Βουλγάρου λοχαγού Μπαντόρωφ με σύνθημα την εξόντωσιν της Ελληνικής Μακεδονίας.
Ο Αλοΐσιο Αλταντόνε, Ιταλός ανθυπασπιστής Καραμπινιερίας. Ούτος επυρπόλησε το χωρίον Νεάπολις προς χρηματισμόν δε ενήργει συλλήψεις πολιτών, λαμβάνων, δια την απελευθέρωσίν των λίρας. Επί κεφαλής μιάς ενέδρας συνέλαβε τον χωροφύλακα Σινάνογλου και ετέρους δύο, ούς κατεβασάνισεν, εξετελέσθησαν δε βραδύτερον. Εφόνευσεν ο ίδιος τον Σάββαν Ραφαηλίδην άνευ λόγου εις τον αγρόν του εργαζόμενον. Ψυχή σαδιστική, ηνάγκασε Έλληνα να καθίση γυμνός σε κάρβουνα αναμμένα.
Εις σχετικήν δικογραφίαν προσηρτήθησαν κατάλογοι με μακράς στήλας των εκτελεσθέντων, κατά τόπον, χρόνον, πλήρη στοιχεία ταυτότητος αυτών, εξ ών καταλόγων προκύπτει ότι οι βάρβαροι κατακτηταί ουδενός εφείσθησαν, συντρίψαντες κυρίως τους νέους, αλλά και γέροντας και μεσήλικας και γυναίκας και επιστήμονας και πτωχούς χειρώνακτας, και ανθρώπους των πόλεων και ανθρώπους των χωρίων και Χριστιανούς και Ισραηλίτας (εις 2 ονομαστικούς καταλόγους αριθμούνται εις μεν τον ένα εκτελεσθέντες 40, εις τον έτερον εκτελεσθέντες 57 και εις τον τρίτον φυλακισθέντες 691).
Εκ των ανωτέρω συνελήφθησαν και κατεδικάσθησαν εν Ελλάδι ο Ιταλός υπολοχαγός Ραβάλλι και ο Βούλγαρος Αντ. Κάλτσεφ ως προς δε τους λοιπούς, το σχετικόν βούλευμα εστάλη προς την εν Λονδίνω εδρεύουσαν Επιτροπήν των Εγκλημάτων Πολέμου, προς έκδοσιν των υπολοίπων δραστών.
Έτσι εδοκιμάσθη σκληρά και η Ελληνικωτάτη αυτή περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, η οποία, όμως, αντέταξε την άκαμπτον υπερηφάνειάν της εις την βαρβαρότητα των επιδρομέων και τους έπεισε, δια μίαν ακόμη φοράν, ότι ουδεμία βία, ουδέν μέσον, ούτε ο θάνατος ακόμη δεν ημπορούν να μεταβάλουν τον εθνισμόν της και τας αιωνοβίους αρχαιοελληνικάς παραδόσεις της».
ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΟΙ ΗΡΩΕΣ
Ένας από τους εκατοντάδες ήρωες της Εαμικής μας Εθνικής Αντίστασης που επέδειξε εξαίρετο θάρρος, τόλμη και γενναιότητα, είναι και ο Ιωάννης Ρουσούλης, θείος του Κοσμά Ρουσούλη. Ο Ιωάννης Ρουσούλης, άνθρωπος του λαού, κτηνοτρόφος, ναι μεν πέθανε σαν ήρωας, δεν έμεινεν όμως γνωστός στην μνήμη των Καστοριανών, γιατί η νικήτρια παράταξη της Καστοριάς, βεβαρημένη με το δοσιλογικό της παρελθόν καταχώνιασε στα μπαούλα την εποποιΐα της Εθνικής μας Αντίστασης. Ο Ρουσούλης, εξετελέσθη στην Καστοριά, έπειτα από προδοσία, την 1ην Απριλίου 1943. Ο αντικομμουνιστής, αντιεαμίτης και εκ των ιστορικών της νικήτριας παράταξης ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ στο βιβλίο του «ΤΟ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟΝ ΟΡΓΙΟΝ ΑΙΜΑΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΝ» 1941 – 1944, ΤΥΠΟΙΣ «ΠΥΡΣΟΥ» 1947, στη σελίδα 56, γράφει:
Στις 1-4-1943 εκτελούνται στο νεκροταφείο Καστοριάς οι Ευάγγελος Πελτέκης Δ/ντής του Ηλεκτρικού εργοστασίου Καστοριάς και ο κτηνοτρόφος Ιωάννης Ρουσούλης. Εμπρός στο απόσπασμα ο αγράμματος κτηνοτρόφος Ρουσούλης άνοιξε το στήθος του και φώναξε στους δημίους του:
«χτυπάτε κτήνη, άς ζήση η πατρίς μου»!
Αυτά τα ολίγα για μερικά κατάλοιπα του δοσιλογισμού που επιβίωσαν πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά για τους γνωστούς λόγους.
Πάνος Κρίκης
kastorianet.gr
