Ήταν η πρώτη μεγάλη διάκριση για το ελληνικό ποδόσφαιρο σε επίπεδο εθνικών ομάδων, με την επιτυχία αυτή να αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις, αν λάβουμε υπόψη ότι στην τελική φάση της διοργάνωσης που διεξήχθη στα γήπεδα της Ιταλίας έλαβαν μέρος μόνο 8 ομάδες.
Το ελληνικό ποδόσφαιρο βγήκε από την αφάνεια τη δεκαετία του ’70 και ακούστηκε διεθνώς με τις επιτυχίες του Παναθηναϊκού και της ΑΕΚ στα Κύπελλα Ευρώπης. Να θυμίσουμε τη συμμετοχή των πρασίνων στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1971 και την παρουσία της ΑΕΚ στα ημιτελικά του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ την περίοδο 1976 – 1977. Καιρός ήταν να τις ακολουθήσει και η εθνική ομάδα.
Με τη σκέψη αυτή μπήκαν στην προκριματική φάση του Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης 1980, όπως ονομαζόταν τότε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, οι διεθνείς μας και ο προπονητής τους Αλκέτας Παναγούλιας, με αντιπάλους τη Σοβιετική Ένωση, την Ουγγαρία και τη Φιλανδία. Ο όμιλός μας δεν ήταν ούτε εύκολος ούτε και δύσκολος. Οι Σοβιετικοί είχαν σπουδαίους παίκτες, αλλά όχι αξιόπιστη ομάδα. Η Ουγγαρία είχε παρελθόν, αλλά όχι παρόν, και η Φιλανδία ήταν ο εύκολος αντίπαλος, όπως πιστεύαμε. Ο πρώτος του ομίλου θα πήγαινε στην Ιταλία.
Όλοι έπεσαν έξω, όταν στις 24 Μαΐου 1978 στο Ολυμπιακό Στάδιο του Ελσίνκι η εθνική μας έχασε 3-0 από τους «ιπτάμενους Φινλανδούς», στην πρεμιέρα των υποχρεώσεών της. Απογοήτευση! Ακολούθησε μια ακόμη ήττα -αυτή μάλλον φυσιολογική- στις 20 Σεπτεμβρίου στο Ερεβάν από τη Σοβιετική Ένωση με 2-0. Απολογισμός των δύο πρώτων αγώνων: 0-5 και χωρίς βαθμό. Ένας νέος αποκλεισμός προ των πυλών.
Ένα μήνα αργότερα, τα συναισθήματα άλλαξαν, καθώς την απογοήτευση διαδέχτηκε η ελπίδα. Η ομάδα του Αλκέτα Παναγούλια συνέτριψε απρόσμενα τη Φιλανδία με 8-1 στη Λεωφόρο και τα χαμόγελα επέστρεψαν στο ελληνικό στρατόπεδο. Ακολούθησε ένας ακόμη θρίαμβος επί της Ουγγαρίας στο Καυτατζόγλειο με 4-1 και η λέξη «πρόκριση» επανήλθε στα χείλη των ποδοσφαιρόφιλων. Η εθνική μας πήρε τον πρώτο της εκτός έδρας βαθμό στο 0-0 με την Ουγγαρία (2 Μαΐου 1979) και έδωσε τον υπέρ πάντων αγώνα με τη Σοβιετική Ένωση στις 12 Σεπτεμβρίου στο «κλουβί» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Ένα γκολ του Τάκη Νικολούδη στο 26ο λεπτό ήταν αρκετό για τη νίκη και τη μεγάλη πρόκριση.
Η Ταυτότητα των Αγώνων
Φιλανδία – Ελλάδα 3-0 (1-0)
Τετάρτη 24 Μαΐου 1978, Ελσίνκι (Ολυμπιακό Στάδιο)
- Φιλανδία: Αλάγια, Βίτσιλα, Ράντα, Τόλσα, Μακίνεν, Γιαντούνεν, Χολτσόνεν (60′ Ρισκάνεν), Χίσκανεν, Ισµαήλ, Τσίβολα, Νιέµινεν.
- Ελλάδα: Χρηστίδης – Πάλλας (72′ Καραβίτης), Ιωσηφίδης, Φοιρός, Νικολάου, Τερζανίδης, Δαµανάκης, Παπαϊωάνvoυ (αρχηγός), Αρδίζογλου (46′ Σεµερτζίδης), Γαλάκος, Μαύρος.
- Διαιτητής: Άιµπεκ (Αν. Γερμανία)
- Σκόρερς: 35′, 85′ lσµαήλ, 82′ Νιέµινεν.
- Θεατές: 8.000
Σοβιετική Ένωση – Ελλάδα 2-0 (1-0)
Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 1978, Ερεβάν (Γήπεδο Ράζνταν)
- Σοβιετική Ένωση: Ντιχτιάροφ, Κονκόφ, Zoύπικοφ, Μπερεσνόι, Μπόµπνοφ, Πρίγκοντα, Μπούριακ, Τσεσνόκοφ, Μπεσόνοφ, Χιντιατούλιν (71′ Αν), Μπλαχίν.
- Ελλάδα: Χρηστίδης (αρχηγός), Κυράστας, Ραβούσης, Φοιρός, Πάλλας, Τερζανίδης, Νικολούδης, Δαµανάκης, Μαύρος, Δεληκάρης, Μητρόπουλος.
- Διατητής: Κάρπεντερ (Βόρεια Ιρλανδία).
- Σκόρερς: 20′ Τσεσνόκοφ, 52′ Μπιεσόνοφ.
- Στο 70′ αποβλήθηκε ο Τερζανίδης, για σκληρό παιχνίδι.
- Θεατές: 50.000
Ελλάδα – Φιλανδία 8-1 (5-0)
Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 1978, Αθήνα (Γήπεδο Λεωφόρου Αλεξάνδρας)
- Ελλάδα: Κωνσταντίνου, Κυράστας, Ραβούσης, Φοιρός, Πάλλας, Νικολούδης, Δεληκάρης (αρχηγός), Αρδίζογλου, Μητρόπουλος (67′ Σεµερτζίδης), Γαλάκος (82′ Ζιάκος), Μαύρος.
- Φινλανδία: Αλάγια, Βίχταλα, Σάλονεν, Τόλσα, Ράντα, Γιαντούνεν, Σουσµαλάϊνεν (74′ Νιεµίνεν Λ.), Χεϊσκάνεν, Πίικε (29′ Κουνιχόνεν), Ισµαήλ, Νιεµίνεν Γ.
- Διαιτητής: Λανγκεχόβεν (Βέλγιο)
- Σκόρερς: 15′, 25′ Νικολούδης, 23′, 47′ Δεληκάρης, 38′, 44′, 75′ (πέναλτι)
- Μαύρος, 61′ Χεϊσκάνεν, 81′ Γαλάκος.
- Θεατές: 9.000
Ελλάδα – Ουγγαρία 4-1 (0-0)
Σάββατο 28 Οκτωβρίου 1978, Θεσσαλονίκη (Καυταντζόγλειο Στάδιο)
- Ελλάδα: Κωνσταντίνου, Ξανθόπουλος, Ιωσηφίδης, Ραβούσης, Φοιρός, Νικολούδης, Αρδίζογλου (83′ Μητρόπουλος), Δεληκάρης (46′ Δαµανάκης), Γαλάκος, Κούδας (αρχηγός), Μαύρος.
- Ουγγαρία: Κάτζιρτζ, Μάρτος, Κότσιτς, Λούκατς, Ζόµπορι, Κέρεκι, Σοκολάϊ (65′ Ίστβαν Κόβατς), Παλ, Τόταρ, Πίντερ, Βάραντι.
- Διαιτητής: Ντούζεφ (Βουλγαρία)
- Σκόρερς: 58′, 67′ Γαλάκος, 71′ Αρδίζογλου, 89′ Μαύρος, 91′ Βάραντι.
- Θεατές: 15.000
Ουγγαρία – Ελλάδα 0-0
Τετάρτη 2 Μαΐου 1979, Βουδαπέστη (Νεπ Στάντιουµ)
- Ουγγαρία: Κάτσιρτς, Τόροκ, Κόλτσις, Κούτασι, Μπ. Κόβατς, Μπάλιντ, Φαζέκας, Τσάπο (31′ Μαγιάρ), Τόροσικ, Ζόµπορι, Φέκετι (75′ Κούτι).
- Ελλάδα: Κελεσίδης, Γούναρης, Ιωσηφίδης, Φοιρός, Καψής, Λιβαθηνός, Νικολούδης (αρχηγός), Δαµανάκης (65′ Κουσουλάκης), Αρδίζογλου (77′ Ορφανός), Κωστίκος, Μαύρος.
- Διαιτητής: Χάνιγουντ (Αγγλία)
- Θεατές: 23.000
Ελλάδα – Σοβιετική Ένωση 1-0 (1-0)
Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 1979, Αθήνα (Γήπεδο Λεωφόρου Αλεξάνδρας)
- Ελλάδα: Κωνσταντίνου – Γούναρης (74′ Κυράστας), Ιωσηφίδης, Φοιρός, Καψής, Δαµανάκης, Λιβαθηνός, Αρδίζογλου (64′ Ορφανός), Νικολούδης, Δεληκάρης (αρχηγός), Γαλάκος.
- Σοβιετική Ένωση: Ντασάεφ, Πρίγκοντα (36′ Σάβλο), Μπούµπνοφ, Μαχαβίκοφ, Χιντιατούλιν, Νικούλιν, Γκερέκοφ, Κιπιάνιν (46′ Γκιουρτσίτσεν), Γκαβριλένκο, Μαξιµένκο, Σεγκέλια.
- Διαιτητής: Γκαρίτο (Πορτογαλία)
- Σκόρερ: 26′ Τάκης Νικολούδης.
- Θεατές: 25.000
Βαθμολογία
| Ομάδες | Αγώνες | Νίκες | Ισοπαλίες | Ήττες | Γκολ | Βαθμοί |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ελλάδα | 6 | 3 | 1 | 2 | 13 – 7 | 7 |
| Ουγγαρία | 6 | 2 | 2 | 2 | 9 – 9 | 6 |
| Φιλανδία | 6 | 2 | 2 | 2 | 10 – 15 | 6 |
| Σ. Ενωση | 6 | 1 | 3 | 2 | 7 – 8 | 5 |
Η τελική φάση του Κυπέλλου Εθνών έγινε από τις 11 έως τις 22 Ιουνίου 1980 σε τέσσερις ιταλικές πόλεις: Ρώμη, Νάπολι, Τορίνο και Μιλάνο. Η Ελλάδα συμπεριελήφθη στον Α’ Όμιλο, με αντιπάλους τη Δυτική Γερμανία, την Τσεχοσλοβακία και την Ολλανδία. Τον άλλο όμιλο αποτελούσαν η Ιταλία, το Βέλγιο, η Αγγλία και η Ισπανία.
O Αλκέτας Παναγούλιας πήρε μαζί του στην Ιταλία 22 ποδοσφαιριστές: 5 από τον ΠΑΟΚ (Κώστας Ιωσηφίδης, Γιάννης Δαμανάκης, Γιώργος Κούδας, Γιάννης Γούναρης, Γιώργος Κωστίκος), 4 από τον Παναθηναϊκό (Βασίλης Κωνσταντίνου, Άνθιμος Καψής, Σπύρος Λιβαθηνός) και την ΑΕΚ (Χρήστος Αρδίζογλου, Θωμάς Μαύρος, Πέτρος Ραβούσης, Λάκης Νικολάου), 3 από τον Άρη (Γιώργος Φοιρός, Στέλιος Παπαφλωράτος, Ντίνος Κούης) και τον Ολυμπιακό (Γιάννης Κυράστας, Τάκης Νικολούδης, Μάικ Γαλάκος) και 1 από τον Ηρακλή (Μπάμπης Ξανθόπουλος), ΟΦΗ (Λευτέρης Πουπάκης) και Πανιώνιο (Νίκος Αναστόπουλος). Μεγάλος απών ο Βασίλης Χατζηπαναγής, που δεν είχε δικαίωμα να αγωνισθεί με την Εθνική Ελλάδος.
Η εθνική μας έδωσε το πρώτο της παιγνίδι στις 11 Ιουνίου 1980 στο γήπεδο «Σαν Πάολο» της Νάπολι, κόντρα στην Ολλανδία. Έχασε με 1-0 από τους «οράνιε», αλλά δικαιούται να φωνάζει για το πέναλτι με το οποίο γράφτηκε το τελικό αποτέλεσμα. Ήταν μια φάση στο 64ο λεπτό, όταν ο Κωνσταντίνου βγήκε πολύ πλάγια για να αποσοβήσει ένα κόρνερ και συγκρούστηκε με τον Νανίγκα. Ο διαιτητής Πρόκοπ είδε δόλο στην ενέργεια του τερματοφύλακα της ομάδας μας και καταλόγισε πέναλτι, με το οποίο ο Κιστ έγραψε το τελικό 1-0. Η εθνική μας έπαιξε κλειστά και πολύ καλά απέναντι στους μεγάλους αντιπάλους της. Μάλιστα, είχε ένα δοκάρι στο 87ο λεπτό σε καρφωτή κεφαλιά του Καψή, έπειτα από καλοτραβηγμένο κόρνερ του Γαλάκου.
Στον δεύτερο αγώνα της κόντρα στην Τσεχοσλοβακία (14 Ιουνίου στο Ολύμπικο της Ρώμης) η εθνική μας έπρεπε να ανοιχτεί για να διεκδικήσει τη νίκη, που θα τις έδινε ελπίδες για πρόκριση στους 4 της διοργάνωσης. Το εκμεταλλεύτηκαν αυτό οι έμπειροι και ταχύτατοι αντίπαλοί της και κέρδισαν καθαρά με 3-1.
Το τρίτο και τελευταίο παιγνίδι στη διοργάνωση κόντρα στη μεγάλη Δυτική Γερμανία (17 Ιουνίου στο Κομουνάλε του Τορίνο) είχε καθαρά διαδικαστικό χαρακτήρα για την ομάδα μας. Το 0-0 που απέσπασε από τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Ευρώπης ήταν ένα σπουδαίο αποτέλεσμα και παράλληλα ο πρώτος της βαθμός σε μεγάλη διοργάνωση. Από τον όμιλό μας προκρίθηκαν στα ημιτελικά Δ. Γερμανία και Τσεχοσλοβακία, με τα «πάντσερ» να κατακτούν το τρόπαιο, νικώντας στον τελικό της 22ας Ιουνίου το Βέλγιο με 2-1. Η ομάδα επέστρεψε στην Αθήνα με ψηλά το κεφάλι, αφού είχε κάνει αισθητή την παρουσία της στη διοργάνωση.
Η Ταυτότητα των Αγώνων
Ελλάδα – Ολλανδία 0-1 (0-0)
Τετάρτη 11 Ιουνίου 1980, Νάπολη (Σαν Πάολο)
- Ελλάδα: Κωνσταντίνου – Κυράστας, Φοιρός, Καψής (αρχηγός), Ιωσηφίδης, Λιβαθηνός, Κούης, Τερζανίδης, Αρδίζογλου (68′ Αναστόπουλος), Κωστίκος (78′ Γαλάκος), Μαύρος.
- Προπονητής: Αλκέτας Παναγούλιας
- Ολλανδία: Σράιβερς (14′ Ντόεσµπουργκ) – Βασινστέκερς, Βαν ντε Κόρµπουτ, Κρολ (αρχηγός), Χόβενκαπ, Βίλι Βαν ντε Κέρκοφ, Χάαν, Στίβενς, Φρέιζερ (48′ Νανίγκα), Κιστ, Ρενέ Βαν ντε Κέρκοφ.
- Προπονητής: Γιαν Σβάρτκρουϊς
- Διαιτητής: Πρόκοπ (Ανατολική Γερμανία)
- Σκόρερ: 64′ Κιστ (πέναλτι)
- Θεατές: 14.990
Ελλάδα – Τσεχοσλοβακία 1-3 (1-2)
Σάββατο 14 Ιουνίου 1980, Ρώμη (Ολύµπικο)
- Ελλάδα: Κωνσταντίνου, Κυράστας, Φοιρός, Καψής (αρχηγός), lωσηφίδης, Λιβαθηνός, Τερζανίδης (46′ Γαλάκος), Κούης, Αναστόπουλος, Κωστίκος (57′ Ξανθόπουλος), Μαύρος.
- Προπονητής: Αλκέτας Παναγούλιας
- Τσεχοσλοβακία: Σέµαν, Μπάρµος, Όντρους, Γιούκερµικ, Γκεγκ, Βίτσεκ (αρχηγός), Κότζακ, Πανένκα, Μάσνι, Νέχοντα (74′ Γκάϊντουτσεκ), Μπέργκερ (23′ Λίτσκα).
- Προπονητής: Γιόζεφ Βένγκλος
- Διαιτητής: Πατ Πάτριτζ (Αγγλία)
- Σκόρερς: 5′ Πανένκα, 13′ Αναστόπουλος, 26′ Βίτσεκ, 62′ Νέχοντα.
- Θεατές: 4.726
Ελλάδα – Δ. Γερμανία 0-0
Τρίτη 17 Ιουνίου 1980, Τορίνο (Κοµουνάλε)
- Ελλάδα: Πουπάκης – Γούναρης, Ξανθόπουλος, Ραβούσης, Νικολάου, Κούης, Νικολούδης (αρχηγός, 65′ Κούδας), Αρδίζογλου, Λιβαθηνός, Γαλάκος, Μαύρος (79′ Κωστίκος).
- Προπονητής: Αλκέτας Παναγούλιας
- Δ. Γερµανία: Σουµάχερ, Καλτς (αρχηγός), Κούλµαν, Μπερντ Φέστερ (46′ Βόταβα), Καρλ Χάινς Φέρστερ, Στίλικε, Καρλ Χάινς Ρουµενίγκε (66′ Ντεχάγιε), Μπρίγκελ, Χρούµπες, Χάνσι Μίλερ, Μέµεριγκ.
- Προπονητής: Γιουπ Ντέρβαλ
- Διαιτητής: Μακ Κίνλεϊ (Σκωτία)
- Θεατές: 13.901
Βαθμολογία
| Ομάδες | Αγώνες | Νίκες | Ισοπαλίες | Ήττες | Γκολ | Βαθμοί |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Δ. Γερμανία | 3 | 2 | 1 | 0 | 4 – 2 | 5 |
| Τσεχοσλοβακία | 3 | 1 | 1 | 1 | 4 – 3 | 3 |
| Ολλανδία | 3 | 1 | 1 | 1 | 4 – 4 | 3 |
| Ελλάδα | 3 | 0 | 1 | 2 | 1 – 4 | 1 |
