Καστοριά

Νίκου Δόικου: ΕΞΕΓΕΡΣΗ ή ΕΚΤΟΝΩΣΗ;

 doikos nik

Πολύ λεπτό σημείο .Όταν η αγανάκτηση κοινωνικών ομάδων , χωρίς σοβαρό πολιτικό λόγο , προσλαμβάνει τον χαρακτήρα εκτονωτικής υπερβολής .

Υπερβολή που εκφράζεται είτε με πράξεις αδικαιολόγητης βίας , είτε με συμβολικές προκλήσεις  .

Στην προσπάθεια τους να προσβάλουν την συστημική τάξη  (παντοειδή τάξη) περιορίζονται σε δράσεις αισθητικής ή εθιμικής πλέον προσβολής και εκτόνωσης .

Παιδαριώδεις και ορισμένου χρόνου και έντασης συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής , επιτοίχια επικοινωνιακή ρύπανση , άσκοπες καταστροφές , ενδυματολογικές υπερβολές κ.ο.κ , που κάθε άλλο παρά ανατρεπτικές μπορούν να θεωρούνται .

Πρόκειται για θέαμα επαναλαμβανόμενο , σχεδόν προγραμματισμένο .

Ίδιες περιοχές , ίδιοι χρόνοι , ίδια ιεροτελεστία .

Στην αρχή οι προκλήσεις . Σε λιγότερο από τριάντα λεπτά η κλιμάκωση . Υποχωρούν προσωρινά οι δυνάμεις καταστολής , λαμπαδιάζουν δυο τρεις κάδοι απορριμμάτων , ίσως και ένα αδέσποτο αυτοκίνητο , θριματίζονται μερικές βιτρίνες.

Αντεπίθεση των δυνάμεων , αψιμαχίες , σύντομες εναλλαγές επίθεσης , υποχώρησης και πάλι επίθεσης , έως την οριστικήν υποχώρηση .

 

Θεατρικό δρώμενο , μιας πράξης , χωρίς διάλειμμα , με μόνιμους θεατές τα τηλεοπτικά συνεργεία και μόνιμα θύματα

τους «μπάτσους φασίστες δολοφόνους» , τους «φασίστες» μικρέμπορους  της γειτονιάς και όλους τους υπόλοιπους Έλληνες «φασίστες δολοφόνους» που φταίνε γιατί αναπνέουν και δημιουργούν μέσα  σε τούτη την «φασιστική» μπαμπέσα κοινωνία .

Δεν θα είχε νόημα να ασχοληθεί κανείς με το φαινόμενο εάν επρόκειτο για χωρική ιδιαιτερότητα μιας αθηναϊκής πλατείας. Φοβάμαι ότι προσέλαβε διαστάσεις μοντέλου σε όλα τα μεγάλα , τουλάχιστον , αστικά , ακαδημαϊκά και ποδοσφαιρικά ( ενίοτε και καλαθοσφαιρικά ) κέντρα.

 

Ασφαλώς και είναι δείκτης υγείας η αμφισβήτηση . Ακόμα κι όταν εκφράζεται με έντονο τρόπο, και την χαίρεται κανείς σε όλες τις δημοκρατίες του κόσμου . Αλλά αυτή η ανεξέλεγκτη καταστροφική μανία ( που κάποτε στοιχίζει και ανθρώπινες ζωές) αποτελεί όχι μόνον άλλη μιαν ελλαδική πρωτοτυπία , αλλά εξελίσσεται σε επικίνδυνη επιδημία και πολιτική στρέβλωση .

Μέσα σε τούτη την παραζάλη , απομονώνονται οι όντως οργανικοί διανοούμενοι για να αποθεωθούν λογής τσαρλατάνοι , των οποίων η ασυνάρτητη , ανερμάτιστη , προκλητική , δήθεν αριστερή ριζοσπαστική σκέψη προσπαθεί να μιμηθεί και να κολακεύσει τις εκτονωτικές διαθέσεις των ακροατηρίων .

Η αλητεία ( όχι βέβαια με την μορφή της κοινωνικής αστοχίας που υπερνικάται , όπως ανεπανάληπτα παρουσιάζεται από τον Ντίκενς , αλλά  με την αναίδεια του νεόπλουτου τσογλανιού ) γίνεται modus operandi και αναγνωριστικό σημείο της νέας «ριζοσπαστικής» επαναστατικότητας .

Θεωρώ στιγμή γένεσης του φαινομένου την σύντομη μεταβατική περίοδο από την χούντα στην Δημοκρατία . Εκείνη την περίεργη εποχή αμηχανίας από την Εξέγερση του Πολυτεχνείου έως τις πρώτες ελεύθερες φοιτητικές συνελεύσεις του 1975-76.

Τότε που το ναιολαιίστικο κίνημα όντως αυτονομήθηκε από τις πολιτικές ηγεσίες της εποχής , ιδίως δε τις αριστερές ηγεσίες , οι οποίες δεν κατάφεραν να ελέγξουν την κοινωνική ριζοσπαστικοποίηση των νέων και ξεπεράστηκαν .

 

Με το ίδιο αίσθημα αμηχανίας και , αν θέλετε , βολικής υποταγής , οι ίδιες ηγεσίες άφησαν το πανεπιστημιακό πεδίο ελεύθερο στην «επαναστατική» βουλιμία του παρθένου νεολαιίστικου κινήματος , χωρίς πολιτικό σχεδιασμό , χωρίς αξιακά πρότυπα και στρατηγικά οράματα , έρμαιο του «επαναστατικού» μιμητισμού των νέων ( γιατί περί αυτού επρόκειτο) καθώς αναβίωναν (μιμούμενοι) την αιματηρή εξέγερση των ινδαλμάτων τους του 1973 κατά της χούντας , τώρα σε συνθήκες δημοκρατίας .

 

Ίσως αυτή η υπαρξιακή ανάγκη αναπαράστασης (κυριολεκτικά ιδεοληπτική και ψυχοθεραπευτική) συντηρεί και διαιωνίζει το φαινόμενο των «επαναστατικών θεατρικών δρώμενων» το οποίο προσπάθησα να περιγράψω .

Έτσι που η διεκδίκηση να στερείται διεκδικούμενων .

Μια εικονική πραγματικότητα κυριαρχεί στη θέση αληθινών αντιθέσεων. Η εξέγερση γίνεται αυτοσκοπός και η έφοδος δεν χρειάζεται κάποιον συγκεκριμένο αντίπαλο , κάποιο θερινό ή χειμερινό ανάκτορο . Γίνεται κατά παντός υπευθύνου. Κατά παντός λελογισμένου ως υπευθύνου .

Νομίζω πως μόνον η πολιτική πράξη των κοινωνιο-κεντρικών δυνάμεων , των έργω ανατρεπτικών πολιτικών δυνάμεων μπορεί να αποκαλύψει την κωμικοτραγικότητα των «επαναστατών χωρίς αιτία» , να αναδείξει τα πραγματικά πεδία σύγκρουσης και , έτσι , να ξεχωρίσει τα θεατρικά δρώμενα από την Πολιτική Πράξη.

 

Απόσπασμα από το δοκίμιο «Αριστερά της «Αριστεράς»», το νέο βιβλίο του Νίκου Δόικου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ.

περισσότερα
Back to top button