Οδηγός των εν Αμερική Καστοριέων
Αν θελήσει κανείς να διερευνήσει σε βάθος τόσο την Μάκρο- όσο και την Μίκρο- Ιστορία του κλάδου της γούνας και των γουναράδων τους τελευταίους αιώνες, θα εκπλαγεί από τα ευρήματα που βρίσκονται κρυμμένα στα σεντούκια τις αποθήκες, τις βιβλιοθήκες κλπ, τα οποία αποτελούν πηγή ιστορικού, πολιτισμικού αλλά και γιατί όχι επαγγελματικού πλούτου, που εφόσον αξιοποιηθεί και εκμεταλλευτεί ανάλογα θα αποτελέσει ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, τόσο για τον κλάδο όσο και για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας.
Εμείς ξεκινώντας την προσπάθεια της έρευνας της τοπικής ιστορίας κάθε μέρα βρίσκουμε στοιχεία εκπληκτικά, τα οποία δείχνουν το μέγεθος του ανεκμετάλλευτου αυτού ιστορικού πλούτου που λιμνάζει και βρίσκεται μπροστά μας, αλλά δυστυχώς δεν το βλέπαμε ή δεν γνωρίζαμε τον τρόπο να το αναδείξουμε.
Ο λόγος που δημοσιοποιούμαι αυτές τις ενέργειες θεωρώ ότι είναι προφανής. Θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε όσους έχουν οτιδήποτε στοιχεία φωτογραφίες, βιβλία ή άλλα ντοκουμέντα, ούτως ώστε να ψηφιοποιηθούν για να διασωθούν και στην συνέχεια να τα αξιοποιήσουμε, έτσι ώστε ο κλάδος να αποκτήσει ένα άλλο πλεονέκτημα, που θα το χρησιμοποιήσει τόσο για την ανάπτυξη, την εξέλιξη την προβολή του, κυρίως όμως για την μετάδοση της γνώσης στις επόμενες γενιές προκειμένου να συνεχίσουν την τέχνη, που ανάδειξε ευεργέτες, λόγιους, πατριώτες, πλούτο υλικό και πνευματικό, αξίες που δυστυχώς λίγοι τις γνωρίζουν και τις αναγνωρίζουν.
Το κίνητρο για την συγγραφή του παρόντος άρθρου, ήταν ένας κατάλογος των γουναράδων της Νέας Υορκής και άλλων πόλεων της Ευρώπης του 1929, που περιήλθε στα χέρια μας, και δείχνει την Οικουμενικότητα του κλάδου και μιας δεύτερης Καστοριάς που ήταν διάσπαρτη στην Αμερική τον Καναδά την Δυτική και Κεντρική Ευρώπη. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να ευχαριστήσουμε θερμά τον αγαπητό συμπολίτη μας και φίλο γουναρά Γιάννη Καϊτέρη, για το πολύτιμο αυτό αρχείο, του οποίου συγγραφέας ήταν ο Παναγιώτης Πεκμεζάρης και έχει μεγάλη ιστορική αξία για τον κλάδο και την δραστηριότητα των γουναράδων στις μεγαλύτερες πρωτεύουσες του κόσμου. Με τον τρόπο αυτό ο αγαπητός φίλος Γιάννης συνέβαλε με τον τρόπο του, να διατηρηθεί η ιστορική συλλογική μνήμη της ιδιαίτερης πατρίδας μας, που θα είναι ακόμη πιο πολύτιμη για τις επόμενες γενιές.
Για να δώσουμε ένα δείγμα του περιεχομένου αυτού του πολύτιμου ιστορικού ντοκουμέντου αναφέρουμε περιληπτικά τα εξής:
Πρώτον αναφέρονται ονοματεπώνυμα και ο αριθμός των μελών της οικογένειας των καστοριανών γουναράδων. Υπάρχουν περισσότερα από 500 ονοματεπώνυμα συμπατριωτών μας τα οποία μαζί με τα μέλη της οικογένειάς τους αριθμούν γύρω στα 2.500 άτομα.
Δεύτερον αναφέρονται οι επιχειρήσεις τους (BUSINESS ADDRESSES) και οι επιχειρήσεις λιανικής (RETAIL STORES) με βιτρίνες γούνας και άλλες επιχειρήσεις περίπου 400.
Τρίτον αναφέρεται σε ένα κεφάλαιο που το ονομάζει: ΞΕΝΟΙ ΜΕ ΣΥΖΥΓΟΥΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΝΕΣ, όπου αναφέρονται περίπου 75 ονοματεπώνυμα τα οποία μαζί με τα μέλη της οικογένειας θα ξεπερνούν τα 300 άτομα.
Υπάρχει ένα άλλο κεφάλαιο όπου αναφέρονται οι Οργανώσεις των Καστοριέων στην Νέα Υόρκη με τους εξής συλλόγους.
-
Σύλλογος Καστοριέων η ΄΄Ομόνοια΄΄.
-
Αγαθοεργός Σύλλογος Κυρίων Καστοριάς.
-
Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος ΄΄Ερμής΄΄.
-
UNIDET FUR MERCHANTS ASSOCIATION.
-
Ένωσις Ελλήνων Εργατών. GREEK WORKERS UNION LOCAL.
Μία άλλη ενδιαφέρουσα ενότητα με τους Καστοριανούς Γουναράδες σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης όπως η Λειψία, το Λονδίνο και το Παρίσι με την πολυπληθέστερη κοινότητα της ομογένειας στην Ευρώπη, κλπ.
Ένα άλλο ενδιαφέρoν στοιχείο είναι η απογραφή του 1920 όπου αναφέρεται ότι από τους 56.081 κατοίκους του Νομού Καστοριάς, οι 25.467 ήταν άρρενες και οι 30.614 θήλεις, ενώ η πόλη της Καστοριάς αριθμούσε 6.280 κατοίκους, εκ των οποίων 3.067 άρρενες και 3.213 θήλεις, που σημαίνει ότι ξενιτεύονταν περισσότεροι άνδρες και ότι στις προαναφερθείσες πρωτεύουσες ζούσε τότε μια άλλη, μισή πόλη της Καστοριάς. Για την ιστορία αναφέρουμε ότι στην ίδια απογραφή καταγράφηκαν 789 Εβραίοι και 1.626 Τούρκοι και Αθίγγανοι.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο αυτού του οδηγού είναι ότι αναφέρεται σε 65 περίπου ιδιοκτήτες οικιών, που σημαίνει ότι το 10% και πλέον των Καστοριανών ήδη την δεκαετία του 1920 είχαν αποκτήσει στην ξενιτειά σε λίγα μόνο χρόνια δική τους κατοικία. Μερικά από τα γνωστά ονόματα που αναφέρονται στην περίπτωση αυτή είναι: Αλβανός, Τσιστίνας, Τσαμίσης, Σίσσιας, Μασιακός, Γκιμουρτζίνας, Καλλίνικος, Γιουβανόπουλος, Κούμου, Μάκου, Δούκης, Λαχανάς, Στάθης, Σιώμτας, Μπέντος, Μαργαρίτης, Μελίδης, Γούσης, Χατζής, Σκαπέρδας, Ρήμος, Σιστοβάρης, Παπαμαντζάρης, Μπαρμπατσούλης και πολλοί άλλοι.
Από τα πολυπληθέστερα επώνυμα – οικογενειών ξεχωρίζουν: Του Αλβανού με 36 άτομα Τσαμίση με 30, Στάθη 30, Τσιστίνα 25, Χαιρόπουλος 20, Σίσσια 20, Γκίτσιου 20, Γκιμουρτζίνα 20, Δούμα 16, Δαή 15, Δόικου 15, Αϊβάζη 13, Γιάνκου 13, Μαγγαλιού 12, Κούμου 12 κλπ.
Αυτές είναι μερικές από τις πληροφορίες που αντλήσαμε και δημοσιοποιούμαι από το πολύτιμο αυτό ιστορικό αρχείο, που αποτελεί πολύτιμο στοιχείο για την ιστορική αποτύπωση, όχι μόνο του κλάδου της γούνας, αλλά και όλων όσων θέλουν να ταυτοποιήσουν τις ρίζες τους. Εμείς ελπίζουμε με την προσπάθειά που κάνουμε για την ανάδειξη της Ιστορίας του τόπου, να αντιληφθούν οι φορείς κυρίως του κλάδου της γούνας, ότι η Ιστορία του κλάδου είναι τόσο πλούσια με τόσο μεγάλες και ποικιλόμορφες διαστάσεις, που εάν αξιοποιηθεί κατάλληλα, τότε το συγκριτικό πλεονέκτημα που θα αποκτήσει η περιοχή, θα είναι τόσο μεγάλο και προσοδοφόρο που θα δικαιολογεί οποιαδήποτε επένδυση γίνει στην Ιστορική Έρευνα.
Ο Λεωνίδας θ. Πουλιόπουλος είναι Οικονομολόγος, Καθηγητής εφ. στο ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας, διετέλεσε Διευθύνων Σύμβουλος και Διευθυντής της ΕΔΗΚΑ α.ε. με πλούσιο συγγραφικό και αρθρογραφικό έργο όσο αφορά τον κλάδο της γούνας.
