Οι σημαντικότερες εκκλησίες της Καστοριάς αναστηλώθηκαν από τον σπουδαίο αρχαιολόγο βυζαντινής αρχαιολογίας και καθηγητή πανεπιστημίου Στυλιανό Πελεκανίδη
Ο Στυλιανός Πελεκανίδης γεννήθηκε το 1909 στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης. Εισήλθε το 1923 στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης το 1923 και αποφοίτησε το 1931 λαμβάνοντας το σχετικό δίπλωμα και αναγορευθείς σε διδάσκαλος της ορθοδόξου θεολογίας το 1935 φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στην κλασική και Βυζαντινή αρχαιολογία, στις 13 Ιουλίου 1939 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Βερολίνου με διατριβή Die fruhchristlichen Fuβbodenmosaiken Griechenlands (Τα παλαιοχριστιανικά ψηφιδωτά δάπεδα της Ελλάδος). Τον Μάιο του 1943 διορίστηκε στη θέση του έφορου Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στη Θεσσαλονίκη.
Το αρχαιολογικό έργο του Πελεκανίδη υπήρξε πολυεπίπεδο: ερευνητικό, ανασκαφικό, αναστηλωτικό και συγγραφικό. Περιήλθε τη Μακεδονία και Θράκη ανακαλύπτοντας νέα μνημεία στις περιοχές Εορδαίας, Ορεστιάδος, Ελιμείας, Αλμωπίας και Βέροιας. Μελέτησε τα βυζαντινά μνημεία της Πρέσπας.
Στην Καστοριά εκτέλεσε εργασίες συντήρησης τοιχογραφιών και αναστήλωσης εκκλησιών, συγκέντρωσε σε αρχαιολογική συλλογή αριθμό φορητών εικόνων και χειρόγραφα.
Στο Άγιο Όρος καταλογράφησε τα κειμήλια των μονών Παντοκράτορος, Σταυρονικήτα, Κουτλουμουσίου, Ξενοφώντος, Δοχειαρίουκαι Ξηροποτάμου. Η ανασκαφική δραστηριότητά περιελάμβανε τον τρίκογχο ναό του μαρτυρίου του β μισού του 4ου αι. στην Ακρινή Κοζάνης, τον κάτω από τη βασιλική αρχαιότερο ναό στο Δίον της Πιερίας και στους Φιλίππους: στην πρώτη ερεύνησε την αρχαιότερη παλιοχριστιανική βασιλική και στους Φιλίππους συνέχισε την ανασκαφή του κτηριακού συγκροτήματος του Οκταγώνου και τον κάτω από αυτόν αρχαιότερο χριστιανικό λατρευτικό χώρο, αφιερωμένο στη μνήμη του απόστολου Παύλου. Αναστήλωσε την Αγία Αικατερίνη τον Προφήτη Ηλία, τον Άγιο Νικόλαο Ορφανό, τους Ταξιάρχες και μεγάλα τμήματα των τειχών στη Θεσσαλονίκη.
Τις εκκλησίες στην Καστοριά: Αγίους Αναργύρους, Άγιο Νικόλαο του Κασνίτζη,Παναγία Κουμπελίδικη, Ταξιάρχη της Μητροπόλεως, Άγιο Αθανάσιο του Μουζάκη και Παναγία Μαυριώτισσα.
Την εκκλησία της Αναστάσεως του Χριστού στη Βέροια και το καθολικό της μονής της Παναγίας της Πορφύρας στη Μικρή Πρέσπα. Δίδαξε βυζαντινή αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 1962 έως το 1975.
Πέθανε στις 28 Μαΐου 1980.
Από wikipedia
