Και να που μπήκε ο Δεκέμβρης. Ο μήνας που μας βάζει στη διαδικασία του απολογισμού.
Σε λίγο θα αρχίσει ένας καινούριος κύκλος μέτρησης του χρόνου και αναλογιζόμαστε τι καταφέραμε στον προηγούμενο. Σχεδιάζουμε τι μπορούμε να καταφέρουμε στον επόμενο.
Ο χρόνος είναι ιστορία, είναι όραμα αλλά και στιγμή.
Αλήθεια πως να κυλάει άραγε αναρωτιούνται οι φιλόσοφοι η ροή του χρόνου; Είμαστε πάνω σε μια βάρκα στο ποτάμι του χρόνου που η ορμή των νερών του μας συμπαρασύρει ή είμαστε πάνω σε έναν στέρεο βράχο που μένει ακίνητος και το ρεύμα του ποταμού περνάει γύρω μας δίνοντάς μας την ψευδαίσθηση της κίνησης του χρόνου; Φτιάχνουμε το μέλλον μας ανάλογα με τις επιλογές μας ή υπάρχει ένα μέλλον που απλώς πραγματώνεται ανάλογα με τις επιλογές μας; Και αφού κάθε στιγμή που περνάει χάνεται στο ορμητικό ποτάμι του χρόνου μοναδικά, τότε πως γίνεται να συμβαίνουν τα γεγονότα ταυτόχρονα; Τι εννοούμε όταν λέμε “ταυτόχρονα” σε έναν χρόνο σχετικό που για άλλους περνάει αστραπιαία και για άλλους περνάει αργά και βασανιστικά;
Η απολυτότητα του χρόνου είναι μια ανθρώπινη επινόηση ώστε να μοιράσει σε ίσα χρονικά διαστήματα την περιοδικότητα των φαινομένων που παρατηρούσε και να οργανώσει τις δραστηριότητές του. Το έκανε με τις φάσεις του φεγγαριού, με την κίνηση των άστρων, με την σκιά του ήλιου, με την ακρίβεια των μαθηματικών. Κι όμως ο χρόνος πάντα δραπετεύει. Δεν μπαίνει εύκολα σε καλούπια ανθρώπινα.
Όμως βρήκαμε τρόπο να κάνουμε τον αόρατο χρόνο, ορατό. Καταφέραμε να τσακώσουμε την μεταβολή της πραγματικότητας, καθώς οι στιγμές που περνάνε, γίνονται μια ευθεία και κάνουν τον άπιαστο χρόνο να αποκτά γεωμετρία και χώρο.
Κανένα ημερολόγιο δεν έχει την τάξη και την ομοιομορφία που θα ήθελε ο άνθρωπος βέβαια.
Κάθε τέσσερα χρόνια η εμβόλιμη μέρα του Φλεβάρη θα μας θυμίζει την ατέλεια και την τυχαιότητα που εμπεριέχει ο χρόνος, την οποία νομίζουμε ότι ξεγελάμε με τέτοια κολπάκια. Ούτε την φθορά καταφέραμε να σταματήσουμε, όμως τον καταλάβαμε και τον βάλαμε σε κουτάκια.
Κι αφού οργανώσαμε τον χρόνο και τον τιθασεύσαμε όπως ένα ποτάμι που το βάζουμε σε κανάλι, τον μοιράσαμε μεταξύ μας λες και ήταν ένα οποιοδήποτε άλλο υλικό. Του δώσαμε αξία εμπορεύματος όπως δίνουμε αξία στα χρηματικά νομίσματα.
“Ο χρόνος είναι χρήμα” είπε ο Μπέντζαμιν Φράνκλιν. Ο γνωστός Αμερικάνος πολιτικός και συγγραφέας κάνοντας την έκφραση δημοφιλή.
Κι αφού κάναμε τον χρόνο χρήμα, τον μοιράσαμε μεταξύ μας σαν τις κοινωνίες που φτιάξαμε.
Ιεραρχικά και άνισα.
Τελικά αντί να εξουσιάσουμε τον χρόνο, ο χρόνος εξουσιάζει εμάς. Νομοτελειακά σχεδόν.
Δεν μιλάω για την φυσική φθορά που προκαλεί ο χρόνος.
Μιλάω για τον χρόνο τον ανθρώπινο. Τον χρόνο τον κοινωνικό. Τον χρόνο τον ποιοτικό.
Τον χρόνο τον προσωπικό.
Αυτός ο χρόνος υπάρχει μέσα μας. Είναι ενωμένος φυσικά μαζί μας.
Είναι ο χρόνος που ξοδεύουμε για να επιβιώσουμε και να δημιουργήσουμε. Γιατί ο χρόνος θα μπορούσε απλά να περνάει, αλλά αποφασίσαμε να τον ξοδεύουμε. Να τον ξοδεύουμε για κάποιον άλλο, ο οποίος μας κλέβει τον χρόνο και μας ανταμείβει με χρήμα.
Δεν ισχύει για όλους αυτό. Ισχύει όμως για την συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων.
Χωρίσαμε για κάποιον λόγο την ημέρα μας σε οκτάωρα. Κι αυτό μετά από τρανές μάχες.
Γιατί κάποιοι θελαν την πολυτέλεια του χρόνου για την πάρτι τους σε βάρος του χρόνου των άλλων.
Ο χρόνος αποτιμάται σε χρήμα, όμως το χρήμα δεν αποτιμάται σε χρόνο.
Μπορώ να αγοράσω τον χρόνο σας με 800 ευρώ χρήματα και να σας βάλω να μου παράγεται ρολόγια για να μετράτε τον χρόνο που θα δουλεύετε για μένα. Θα σας μάθω πως θα τα κάνετε, θα σας δώσω τα εργαλεία και μέσα στο οκτάωρο θέλω να μου παράγεται όσα περισσότερα μπορείτε. Ο καλύτερος από εσάς θα κερδίσει μια θέση διευθυντή με άλλα 200.
Ξέρω ότι για να γίνει ένα ρολόι χρειάζεται με χαλαρούς ρυθμούς 1 ώρα.
8 ρολόγια το οκτάωρο λοιπόν.. Ξέρω ότι μπορείτε και περισσότερο όμως.
Έτσι στις 8 ώρες μου κάνατε 12 ρολόγια. Σας έκλεψα 4 ώρες αλλά η συμφωνία είναι συμφωνία.
Είχα προπληρώσει 800 για 8 ρολόγια και μου φτιάξατε 12 με 800. Κέρδισα μια κρυφή αξία 400 κλέβοντας τις ώρες σας. Τώρα το κάθε ρολόι έχει μια υπεραξία, από την επιπλέον δουλειά που μου χαρίσατε.
Δουλέψτε πιο σκληρά. Θα σας δώσω καλύτερα μηχανήματα. Θα σας γλιτώσουν και χρόνο, αλλά πάλι 8 ώρες θα δουλεύετε. Κι όλοι μαζί θα γίνουμε πρεζάκια της υπεραξίας.
Κι εγώ ο πετυχημένος αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας που ρίσκαρα τα λεφτά μου.
Κι όταν πήξετε από ρολόγια και δεν πουλάνε άλλο, θα ζητήσω από τα κράτη σας να ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα. Μπορεί να χρειαστεί να κοπούν μερικές παροχές που πληρώσαμε όλοι μαζί. Κι εγώ κι εσείς από τους φόρους μας. Εγώ βέβαια σαν επιχειρηματίας έχω και κάποιες φοροαπαλλαγές, αλλιώς γιατί να ρισκάρω τα λεφτά μου και να κλέβω τον χρόνο σας; Θα πάω σε άλλες χώρες που κλέβω περισσότερο χρόνο από αληθινά παραγωγικούς εργάτες ρολογιών. Οπότε αν θέλετε να κάτσω στη δικιά σας χώρα θέλω μια επιδότηση για να μην σας πληρώνω τα σχολεία και τα φάρμακα…
Σας θυμίζει μήπως την ζωή σας;
Πως μπορείτε να κερδίσετε τον χρόνο που σας κλέβω;
Θα το μάθουμε στο επόμενο επεισόδιο.
Μέχρι τότε να κοιτάτε με άλλο μάτι τα ρολόγια σας!