Το εμπόριο ναρκωτικών είναι ένα εξελισσόμενο φαινόμενο, αφού αποτελεί την πιο επικερδή μορφή παράνομων επιχειρήσεων, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν τα μισά έσοδα του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος, με την κοκαΐνη και την ηρωίνη να έχουν τις μεγαλύτερες πωλήσεις.
Του Δημοσθένη Καλαμπάκα
«Στο πλαίσιο της διεθνικότητας του εμπορίου των ναρκωτικών, η Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αποτελεί σταυροδρόμι μεταξύ των Ανατολικών χωρών και της Δυτικής Ευρώπης, καθώς και τμήμα του παραδοσιακού βαλκανικού άξονα, γεγονός που την καθιστά κομβικό σημείο διαμετακόμισης ναρκωτικών», τονίζει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο επικεφαλής της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Ναρκωτικών της Ασφάλειας Αττικής, Κώστας Παναγιωτόπουλος.
«Η Ελλάδα», όπως διευκρινίζει ο έμπειρος αξιωματικός, «αποτελεί τόπο παραγωγής περιορισμένων ποσοτήτων κάνναβης, χώρα προορισμού ποσοτήτων από το εξωτερικό για εγχώρια κατανάλωση, αλλά και διαμετακόμισης της ουσίας προς χώρες της ΕΕ, κυρίως από την Αλβανία. Παράλληλα, η θέση της Ελλάδας στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, σε συνδυασμό με τη γειτνίασή της με χώρες παραγωγής και διακίνησης ναρκωτικών, την τοποθετεί αυτόματα στις βασικές οδούς διακίνησης ηρωίνης, τόσο από τα εκτεταμένα χερσαία, όσο και θαλάσσια σύνορά της».
Όσον αφορά την κάνναβη, χαρακτηριστικές είναι οι κατασχέσεις, από την Υποδιεύθυνση Δίωξης Ναρκωτικών, μέσα σε φορτηγά αυτοκίνητα διεθνών μεταφορών, 1 τόνου και 669 κιλών ακατέργαστης κάνναβης, προερχομένων από την Αλβανία με προορισμό χώρες της Δυτικής Ευρώπης και 213 κιλών, που προορίζονταν για το Ντόρντμουντ, όπου θα παραλαμβάνονταν από Έλληνα, ο οποίος και συνελήφθη από τις γερμανικές Αρχές.
Οι τρόποι και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στη διακίνηση – εισαγωγή κάνναβης στην Ελλάδα είναι Ι.Χ αυτοκίνητα, φορτηγά οχήματα, λεωφορεία, ταχύπλοα σκάφη, jet ski, μέσω αφύλακτων διαβάσεων της ελληνοαλβανικής μεθορίου και ταχυδρομικά δέματα.
«Στις εγκληματικές οργανώσεις που ασχολούνται με τη διακίνηση κάνναβης συμμετέχουν κατά κύριο λόγο Έλληνες και στη συνέχεια Αλβανοί, με την ύπαρξη συνήθως ενός ηγετικού μέλους, που οργανώνει τη διακίνηση και συντονίζει τις ενέργειες των λοιπών περιφερειακών μελών», επισημαίνει ο Κ. Παναγιωτόπουλος.
«Στις εγκληματικές ομάδες μετέχουν δράστες δύο ή και περισσότερων εθνικοτήτων και διακινούνται περισσότερες της μίας ναρκωτικές ουσίες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις, η δράση τους συνδυάζεται και με άλλες εγκληματικές δραστηριότητες. Πολλές οργανώσεις αποτελούνται από μικρότερες υποομάδες, επιφορτισμένες με διαφορετικούς η κάθε μία ρόλους, στην αλυσίδα διακίνησης ναρκωτικών ουσιών (παραγωγή – συσκευασία – μεταφορά – απόκρυψη – διακίνηση)», συνεχίζει.
Στη διακίνηση της κάνναβης, η οποία είναι το πιο δημοφιλές ναρκωτικό που καταναλώνεται στην Ευρώπη, λόγω της χαμηλής τιμής της και της εύκολης καλλιέργειάς της, οι εγκληματικές οργανώσεις διαθέτουν εξειδίκευση και συνεργάζονται συχνά μεταξύ τους στα διάφορα στάδια, από την παραγωγή μέχρι την τελική διανομή προς κατανάλωση.
Οι παράνομες ποσότητες που έχουν ως τελικό προορισμό τις αγορές των ευρωπαϊκών χωρών, είτε παράγονται σε κάποιες εξ αυτών, είτε εισάγονται από χώρες της Βορείου Αφρικής και τον Λίβανο. Οι σημαντικότερες «πηγές» εισαγόμενης κάνναβης στην Ευρώπη, κατά κύριο λόγο κατεργασμένης, είναι το Μαρόκο, η Αλγερία, ο Λίβανος και η Λιβύη. Για τη μεταφορά της χρησιμοποιούνται κυρίως εμπορικά πλοία και αλιευτικά σκάφη, ενώ οι μεγαλύτερες ποσότητες, καταλήγουν αρχικά σε ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου και στη συνέχεια πραγματοποιείται η περαιτέρω διανομή.
Η κυριότερη παραγωγός χώρα κάνναβης εξωτερικής καλλιέργειας στην Ευρώπη είναι η Αλβανία, η οποία αποτελεί τον σημαντικότερο προμηθευτή των ευρωπαϊκών χωρών, είτε απευθείας από τα βόρεια σύνορά της, είτε μέσω του άξονα Ελλάδας – Ιταλίας και την Αδριατική θάλασσα.
Οι αλβανικές εγκληματικές οργανώσεις εμπλέκονται στη διακίνηση και διανομή, βασιζόμενες στο δίκτυο διακινητών που βρίσκεται στις κοινότητες ομοεθνών τους που διαμένουν στην Ευρώπη. Στις καλλιέργειες εσωτερικών χώρων, αξιοσημείωτη είναι η δράση εγκληματικών ομάδων αποτελούμενων από Βιετναμέζους.
Παράλληλα σημειώνεται ότι ολλανδικές οργανώσεις εμπλέκονται σε αρκετά στάδια της διαδικασίας. Ειδικότερα, συμμετέχουν στην καλλιέργεια (εσωτερική ή εξωτερική) κάνναβης τόσο εντός όσο και εκτός Ολλανδίας. Αναλαμβάνουν οι ίδιες την καλλιέργεια, καθώς επίσης παρέχουν τεχνογνωσία σχετική με τη διαδικασία.
Η διακίνηση της ηρωίνης
Σημαντικό ρόλο στη διακίνηση ηρωίνης στη χώρα μας διαδραματίζουν κυρίως Έλληνες και μετά Αλβανοί. Η Ελλάδα αποτελεί κατεξοχήν ενδιάμεση χώρα (transit) διακίνησης ηρωίνης, καθώς και τόπο προορισμού για εγχώρια κατανάλωση. Ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις κατασχέσεων από την Υποδιεύθυνση Δίωξης Ναρκωτικών Αττικής 369 κιλών ηρωίνης μέσα σε φορτηγό – ψυγείο, η οποία προερχόταν από την Ασία με τελικό προορισμό το Βέλγιο, καθώς και 20 κιλών μέσα σε τουριστικό λεωφορείο, το οποίο έφτασε στην Ελλάδα από την Τουρκία με τελικό προορισμό τα Τίρανα.
Η Αλβανία αποτελεί χώρο προσυγκέντρωσης της ηρωίνης, η οποία, στη συνέχεια, μεταφέρεται από τις αλβανικές εγκληματικές ομάδες, προς διάφορες κατευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Οι αλβανικές εγκληματικές ομάδες έχουν αναλάβει την οργάνωση της προμήθειας, της μεταφοράς, της προώθησης, ακόμα και της πώλησης στις χώρες προορισμού της Δυτικής Ευρώπης, κάνοντας χρήση εγχώριων εγκληματικών ομάδων. Η εμπλοκή ημεδαπών είναι σημαντική, όσον αφορά τη νόθευση- επανατυποποίηση της ηρωίνης.
Μετά τις αλβανικές εγκληματικές ομάδες ακολουθούν οι αφγανικές και οι πακιστανικές. Χαρακτηριστικές ήταν οι δύο διαφορετικές περιπτώσεις σύλληψης, από την Υποδιεύθυνση Δίωξης Ναρκωτικών Αττικής, Πακιστανών στο αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», όπου κατασχέθηκαν 12 κιλά και 20 κιλά ηρωίνης, αντίστοιχα.
Η παραγωγή, η διακίνηση και η κατανάλωση ναρκωτικών στην Αφρική έχουν αυξηθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα την ταυτόχρονη αύξηση στη χώρα μας, των ατόμων αφρικανικής υπηκοότητας, που εμπλέκονται σε υποθέσεις διακίνησης ναρκωτικών, καθώς και των ποσοτήτων κατασχεθέντων ναρκωτικών ουσιών που προέρχονται από την Αφρική.
Οι τρόποι και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στη διακίνηση – εισαγωγή ηρωίνης στην Ελλάδα είναι Ι.Χ αυτοκίνητα, φορτηγά οχήματα, λεωφορεία, πλοία, καθώς και αεροπορικώς (αποσκευές- ταχυδρομικά δέματα-ενδοσωματικά).
Η μεγαλύτερη ποσότητα ηρωίνης παγκοσμίως, μεταφέρεται και διακινείται από τα χερσαία εδάφη, ξεκινώντας από τις χώρες παραγωγής (Αφγανιστάν, Τατζικιστάν και Πακιστάν), περνά μέσα από την Τουρκία και ακολουθεί τρεις εναλλακτικές διαδρομές, με προορισμό τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Η νοτιότερη διαδρομή, παρά τις συνεχείς τροποποιήσεις της, έχει ως βασική κατεύθυνση την Ιταλία, είτε απευθείας μέσω Ελλάδας, είτε μέσω Βουλγαρίας- Σκοπίων- Αλβανίας- Ελλάδας. Ο ρόλος, όμως, της Τουρκίας αναφορικά με τη διαδρομή του οπίου και των παραγώγων του (μορφίνη, ηρωίνη) από το Αφγανιστάν στην ΕΕ είναι καταλυτικός, καθώς εκτιμάται ότι η μεγαλύτερη ποσότητα ηρωίνης με τελικό προορισμό χώρες της ΕΕ, προέρχεται από το Αφγανιστάν, με ενδιάμεσο σταθμό την Τουρκία.
Οι τουρκικές εγκληματικές οργανώσεις είναι αυτές, που ελέγχουν το μεγάλο μέρος του εμπορίου ηρωίνης στην Ευρώπη. Επίσης, καίριο σημείο διαμετακόμισης ηρωίνης αποτελεί και το Πακιστάν, με την εισαγωγή των ναρκωτικών ουσιών εντός της ΕΕ να πραγματοποιείται, είτε μέσω του «βαλκανικού δρομολογίου» (από το Αφγανιστάν και το Πακιστάν μέσω του Ιράν, της Τουρκίας και χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης), είτε μέσω Αφρικής.
Σύμφωνα με το Συντονιστικό Οργανο Δίωξης Ναρκωτικών, κυρίαρχο ρόλο στη διακίνηση της ηρωίνης στην ΕΕ αποτελούν οι εξής εγκληματικές οργανώσεις:
– Τουρκικές: Ελέγχουν τις οδούς διακίνησης, μέσω της Τουρκίας και υποστηρίζονται από ένα τεράστιο δίκτυο επαφών κρατών, ιδίως εκείνων με μεγάλες κοινότητες της τουρκικής διασποράς. Οι συγκεκριμένες οργανώσεις συνεργάζονται με ιρανικές ομάδες, αλλά και με άλλες που εδρεύουν στην ΕΕ, καθώς και με ορισμένες που δραστηριοποιούνται κατά μήκος των οδών διακίνησης.
– Τουρκικές κουρδικής προέλευσης: Κυριαρχούν κατά μήκος της διαδρομής της Μαύρης Θάλασσας, χρησιμοποιώντας κυρίως φορτηγά οχήματα που ταξιδεύουν στην ΕΕ, μέσω Γεωργίας, Μολδαβίας ή Ουκρανίας και εισέρχονται στην Ευρώπη, μέσω Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Πολωνίας.
– Αλβανικές: Εμπλέκονται σε μεγάλο βαθμό στη διακίνηση ηρωίνης στην ΕΕ, μέσω της περιοχής των Βαλκανίων, συνεργαζόμενες με τις τουρκικές και πακιστανικές εγκληματικές ομάδες.
– Βουλγαρικές: Χρησιμοποιούνται για τη διευκόλυνση στη διακίνηση της ηρωίνης, μέσω της Βουλγαρίας, προς τις αγορές προορισμού.
– Γεωργιανές (μέσω Μαύρης Θάλασσας)
– Δυτικής Αφρικής
– Πακιστανικές
– Ισπανικές
– Μαροκινές
– Σερβικές
– Ολλανδικές
Οι διαδρομές της κοκαΐνης
Η Κολομβία αποτελεί τη σημαντικότερη χώρα προέλευσης κοκαΐνης στον κόσμο, ακολουθούμενη από το Περού και τη Βολιβία. Το μεγαλύτερο μέρος της κοκαΐνης που διακινείται στην ΕΕ, εισάγεται κατευθείαν από χώρες της Νότιας Αμερικής, όπως τη Βραζιλία, τη Βενεζουέλα, την Αργεντινή, ή μέσω της Κεντρικής Αμερικής, την περιοχή της Καραϊβικής, καθώς και της Δυτικής Αφρικής.
Οι «παραδοσιακοί» προορισμοί της κοκαΐνης από Κολομβία είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη και η Κεντρική Αμερική. Για τη διακίνηση της κοκαΐνης, η Βραζιλία αποτελεί βασικό σημείο αναχώρησης για τους ταχυμεταφορείς, που έχουν ως τελικό προορισμό απευθείας χώρες της ΕΕ. Οι μεταφορείς αναχωρούν από τη Βραζιλία και από άλλες χώρες της Νότιας Αμερικής ή ταξιδεύουν μέσω της Δυτικής Αφρικής ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να φτάσουν στην ΕΕ.
Παράλληλα, σημαντικό ρόλο στη διακίνηση της κοκαΐνης διαδραματίζει η περιοχή της Καραϊβικής (transit) και ιδιαίτερα η Δομινικανή Δημοκρατία και η Τζαμάϊκα, που θεωρούνται βασικοί κόμβοι. Σημαντικές πύλες εισόδου της κοκαΐνης που διακινείται λαθραία από την Λατινική Αμερική προς την Ευρώπη, είτε απευθείας, είτε μέσω Δυτικής Αφρικής, φαίνεται ότι είναι το Βέλγιο, η Ολλανδία και τέλος χώρες της Ιβηρικής Χερσονήσου (Ισπανία- Πορτογαλία) και δευτερευόντως η Ελλάδα και η Ιταλία.
Στη διακίνηση της κοκαΐνης, εμπλέκονται οι εξής οργανωμένες εγκληματικές ομάδες:
– Κολομβιανές
– Βραζιλιάνικες
– Ιταλικές, οι οποίες αποτελούν το κλειδί για τη διακίνηση της κοκαΐνης στην ΕΕ και την κατανομή της σε διάφορα κράτη-μέλη.
– Αλβανικές, που, εκτός από τον καίριο ρόλο που έχουν στη διακίνηση κάνναβης-ηρωίνης, αυξάνεται συνεχώς η συμμετοχή τους στη διακίνηση της κοκαΐνης.
– Ολλανδικές, που συνεργάζονται με Νοτιοαφρικανούς εγκληματίες.
– Ισπανικές
– Μαροκινές, οι οποίες εμπλέκονται στη διακίνηση κοκαΐνης στην ΕΕ, μέσω της Δυτ. Αφρικής
– Νιγηριανές, που διακινούν την κοκαΐνη σε χώρες της ΕΕ, στηριζόμενοι σε υπηκόους της ΕΕ, οι οποίοι ταξιδεύουν ως μεταφορείς μέσω της Δυτικής Αφρικής.
– Σερβικές, μέσω της διαδρομής των Δυτικών Βαλκανίων (αλλά με περιορισμένη συμμετοχή τους).
Επίσης, στη διακίνηση της κοκαΐνης, σημαντικός είναι και ο ρόλος της Αλβανίας, η οποία αποτελεί πλέον κομβικό σημείο και για την κοκαΐνη, με προορισμό την ευρωπαϊκή αγορά. Χρησιμοποιείται ως χώρα αποθήκευσης της κοκαΐνης, παράλληλα με τον παραδοσιακό ρόλο της στον «βαλκανικό άξονα», όσον αφορά τη διακίνηση ηρωίνης. Αποτελεί κατά κύριο λόγο ενδιάμεσο (transit) προορισμό διακίνησης κοκαΐνης, προερχόμενης από χώρες της Κεντρικής Αμερικής, μέσω άλλων ευρωπαϊκών ή βαλκανικών χωρών, με τελικό προορισμό την Ιταλία και την Ελλάδα.
Όσον αφορά τις εγκληματικές ομάδες, που δραστηριοποιούνται στη διακίνηση κοκαΐνης στη χώρα μας, προκύπτει ότι, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι Έλληνες, και ακολούθως οι Αλβανοί, αλλά και υπήκοοι Νιγηρίας. Η συνεργασία μεταξύ Ελλήνων και Αλβανών έχει ενισχυθεί κατά πολύ τα τελευταία χρόνια. Τα αλβανικά κυκλώματα διακίνησης επεκτείνονται με αυξανόμενους ρυθμούς στο εμπόριο κοκαΐνης.
Οι εγκληματικές ομάδες συνεργάζονται, με παρόμοιες, από την Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, με κύριο χαρακτηριστικό της δράσης αυτών, την ίδρυση εταιρειών «βιτρίνες», για τη διευκόλυνση διακίνησης των ναρκωτικών μαζί με τα εμπορεύματά τους, αλλά και τη νομιμοποίηση των εσόδων τους (ίδρυση εταιρειών, αγορά ακινήτων και μέσων μεταφοράς ή αποστολή χρηματικών ποσών σε υπεράκτιες εταιρίες). Οι τρόποι και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στη διακίνηση-εισαγωγή κοκαΐνης στην Ελλάδα είναι φορτηγά οχήματα μέσω διεθνών θαλασσίων μεταφορών, αεροπορικώς (αποσκευές- ταχυδρομικά δέματα-ενδοσωματικά), λεωφορεία και Ι.Χ.Ε. αυτοκίνητα.
«Για την Ελληνική Αστυνομία έχει τεθεί ως πρωταρχικός στόχος η αντιμετώπιση του προβλήματος της διακίνησης ναρκωτικών», επισημαίνει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ ο διευθυντής της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής, υποστράτηγος Χρήστος Παπαζαφείρης και προσθέτει:«Προς αυτή την κατεύθυνση η ΕΛ.ΑΣ, έχοντας υπόψη και την ευθύνη που της αναλογεί προς την κοινωνία, εφαρμόζει καινοτόμα προγράμματα και λαμβάνει στοχευμένα μέτρα. Στο πλαίσιο αυτό, βρίσκεται συνεχώς σε συνεργασία με συναρμόδιους φορείς και αρχές στη χώρα, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, προκειμένου να επιτευχθεί ο κοινός στόχος. Απώτερος στόχος μας και σταθερός, είναι η εξάλειψη της απειλής, της μάστιγας των ναρκωτικών, όσο αυτό είναι εφικτό, για την Ελληνική κοινωνία. Γι αυτό συνεχίζουμε τον αγώνα μας προς την καταπολέμηση όλων των εγκληματικών δραστηριοτήτων, με την αξιοποίηση κάθε πόρου, συμβάλλοντας και στην προσπάθεια που καταβάλλεται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο».
