Φως στο ιστορικό παρελθόν της Εορδαίας ρίχνει η όδευση του TAP
Την ιστορία της Εορδαίας, του βόρειου τμήματος του νομού Κοζάνης, έρχεται να φωτίσει η αρχαιολογική σκαπάνη, στο πλαίσιο των σωστικών ανασκαφών που διενεργεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία Κοζάνης στα σημεία όδευσης του Διαδριατικου αγωγού φυσικού αερίου (TAP).
Όπως αποκαλύπτει σήμερα ο «e-ptolemeos.gr», οι σωστικές αρχαιολογικές ανασκαφές που διενεργούνται σε διάφορες περιοχές της Εορδαίας από τις οποίες περνά ο αγωγός φυσικού αερίου, όπως στους Πύργους, στον Περδίκκα, στη Γαλάτεια και την Πτολεμαΐδα, έφεραν στο φως οικιστικά αλλά και ταφικά κατάλοιπα διαφόρων εποχών, από τους προϊστορικούς έως και τους βυζαντινούς χρόνους.
Τις πληροφορίες του «e-ptolemeos.gr» επιβεβαίωσε η διευθύντρια της Αρχαιολογικής υπηρεσίας Κοζάνης Αρετή Χρονδρογιάννη- Μετόκη. «Σε τουλάχιστον 10 σημεία όδευσης του TAP εντοπίσαμε οικιστικά αλλά και ταφικά κατάλοιπα, των ελληνιστικών, ρωμαϊκών και βυζαντινών χρόνων, καθώς και προϊστορικά κατάλοιπα», δήλωσε στο «e-ptolemeos.gr» η κ. Χονδρογιάννη. Τόνισε μάλιστα ότι «εντοπίστηκαν επίσης και τουλάχιστον δύο ταφές», αποφεύγοντας ωστόσο να δώσει περισσότερα στοιχεία για το αν οι ταφές αυτές συνοδεύονται από αξιόλογα κτερίσματα, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η μελέτη των ευρημάτων.
Η κ. Χονδρογιάννη δηλώνει πάντως πως σε κάθε περίπτωση «όλη αυτή η έρευνα είναι πολύ σημαντική για την ιστορία της περιοχής της Εορδαίας, διότι για πρώτη φορά γίνεται τόσο μεγάλη έρευνα κατά μήκος του βόρειου τμήματος του νομού Κοζάνης». Καθώς, όπως σημείωσε, εάν εξαιρέσει κανείς τις σωστικές ανασκαφές στα ορυχεία της ΔΕΗ μέχρι τώρα είχαμε μόνο επιφανειακά δεδομένα. «Τώρα με την ευκαιρία όδευσης του TAP ερευνάται μια εκτεταμένη περιοχή της Εορδαίας, στα βόρεια του νομού, και ό,τι βρεθεί κατά την έρευνα είναι πολύ σημαντικό», αν και όπως σημείωσε «μέχρι στιγμής η έρευνα δεν έχει αποφέρει τα ευρήματα που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την ίδρυση ενός μουσείου στην περιοχή.»
Η διευθύντρια της Αρχαιολογικής υπηρεσίας επισήμανε πάντως ότι «επειδή ωστόσο η αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή συνεχίζεται και υπάρχουν ακόμη περιοχές που δεν έχουν ανασκαφεί, δεν μπορούμε να πούμε αυτή τη στιγμή τι άλλο θα μπορούσε να αποκαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη, καθώς μπορεί αύριο να έρθει στο φως ένα αρχαίο νεκροταφείο και να δώσει ιδιαίτερα αξιόλογα ευρήματα.»
Με την ευκαιρία υπενθυμίζεται ότι έχουν εντοπιστεί εδώ και χρόνια στην Εορδαία δυο Μακεδονικοί τάφοι, στους Πύργους και στη Σπηλιά, αλλά και ένας εκτεταμένος οικισμός στον Περδίκκα που είναι γνωστός ως «Άσπρη Πόλη» του Περδίκκα. Πρόκειται για έναν αρχαιολογικό χώρο ο οποίος ανασκάφτηκε την περίοδο 1995-1996 με χρηματοδότηση της ΔΕΗ η οποία ήθελε να δημιουργήσει απόθεση άγονων υλικών του ορυχείου Αμυνταίου – Φιλώτα στο συγκεκριμένο σημείο.
Η ανασκαφή αυτή είχε αποκαλύψει μια εκτεταμένη οικισμένη περιοχή της ύστερης ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής, με αρδευτικό σύστημα και ύδρευση και σημαντικά κινητά ευρήματα, κεραμικά αγγεία, πήλινο ειδώλιο και τρία χάλκινα ειδώλια αντρικών μορφών.
Η ΔΕΗ αδυνατώντας να συνεχίσει τη χρηματοδότηση αναζήτησε άλλο χώρο για τη δημιουργία απόθεσης υλικών και έτσι διασώθηκε μέρος της «Άσπρης Πόλης», οικιστικά κατάλοιπα της έχουν εντοπιστεί και στο φράγμα του Περδίκκα. Επίσης, σε ανασκαφή στην θέση «Κουρί» Πτολεμαΐδας στα βόρεια της πόλης, για την ανέγερση των νέων Κοιμητηρίων της Πτολεμαΐδας, είχαν έρθει στο φως περί το 2011 ευρήματα νεολιθικών αλλά και ελληνιστικών-ρωμαϊκών χρόνων, ενώ εντοπίστηκε και στρώμα της Νεότερης Νεολιθικής Εποχής με κεραμική, εργαλεία και ειδώλια.
