Ομολογώ πως σαν παιδί, ποτέ δεν μου άρεσε ιδιαίτερα το σχολείο. Όχι πως πήγαινα με το ζόρι αλλά δεν πέταγα και την σκούφια μου κάθε πρωί καθημερινής, που με
ξύπναγαν για να πάω. Παρ’όλα αυτά, κάθε μα κάθε που έμπαινε ο Σεπτέμβρης ένιωθα αυτό το ξεχωριστό συναίσθημα. Ξεκινάει η νέα σχολική χρονιά.
Θυμάμαι τις τελευταίες δυο-τρεις μέρες πριν τον αγιασμό τις »προετοιμασίες» της οικογένειας. Ξεσκαρτάρισμα από την μητέρα μου στις ντουλάπες για το τι κάνει και τι δεν κάνει στον καθένα από τα περσινά χειμωνιάτικα, πακετάρισμα των περσινών βιβλίων και τετραδίων ώστε να δημιουργηθεί χώρος για τα φετινά. Και μετά τα απαραίτητα ψώνια. Καινούρια ρούχα, καινούριες φόρμες γυμναστικής, καινούρια σχολική τσάντα και φυσικά βασική γραφική ύλη μέχρι ο δάσκαλος ή η δασκάλα να δώσει την ακριβή λίστα και να γίνουν οι απαραίτητες προσθήκες.
Η έναρξη της καινούριας σχολικής χρονιάς είχε τελικά το δικό της τελετουργικό και ξεκινούσε μέρες πριν τον αγιασμό.
Γονιός πλέον, πέρασα στο αντίπαλο »στρατόπεδο» (Φέτος για πρώτη χρονιά θα έχουμε και τα τρία μικρά μας να πηγαίνουν σχολείο. Τετάρτη και Δευτέρα δημοτικού τα δυο μεγάλα και νηπιαγωγείο η μικρή μας). Ψάχνω να βρω σε μένα αυτό που έβλεπα τότε στα μάτια της μάνας μου και δυστυχώς δεν τα καταφέρνω. Ψάχνω να βρω αυτή την χαρούμενη διάθεση και αποτυγχάνω.
Πλέον την χαρά της νέας σχολικής χρονιάς έχει αντικαταστήσει το άγχος των υποχρεώσεων, το άγχος της επιβίωσης. Αυτή η λάμψη ευτυχίας που είχαν τα μάτια γονιών και παιδιών χάθηκε, την κάλυψαν τα μαύρα σύννεφα της οικονομικής κρίσης. Δικαιολογημένα όμως;
Εν μέρη ναι, όχι όμως απόλυτα.
Προσπάθησα να φέρω στο μυαλό μου όσο πιο αναλυτικά μπορούσα, μια μια, όλες εκείνες τις νέες σχολικές χρονιές. Πλούσιοι δεν ήμασταν ποτέ, υπήρχαν χρονιές που είχαμε και χρονιές που δεν είχαμε, όμως εγώ σαν παιδί θυμάμαι μηδαμινές και δυσανάλογες με τις των οικογενειακών οικονομικών, διαφορές ως προς αυτό που ένιωθα και εισέπρατα μέσα στην οικογένεια.
Αυτό που δεν μπόρεσα να θυμηθώ είναι, εμένα ή τα αδέρφια μου να ζητάμε τσάντα από το τάδε κατάστημα με τον τάδε υπερήρωα. Θυμάμαι πως είχα κι εγώ π.χ. κασετίνα batman όμως θυμάμαι επίσης πως την είχαμε πάρει απο το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς και δεν είχε κάποια σημαντική διαφορά στην τιμή από μια απλή κασσετίνα.
Όσες διαφορές μπόρεσα να εντοπίσω κινούνταν κυρίως γύρω από το τι ζητάγαμε εμείς ως παιδιά και πόσο άγχος δημιουργούσε αυτό στην οικογένεια.
Σίγουρα οι διαφορές των εποχών είναι τεράστιες, σίγουρα υπάρχουν και στα οικονομικά. Είναι διαφορετικό πράγμα η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς να κοστίζει σε μια οικογένεια το 50% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος και διαφορετικό να κοστίζει το 100% ή ακόμα και το 150% σε ορισμένες περιπτώσεις.
Οι καιροί έχουν αλλάξει, αλλά δεν είναι μονο αυτοί. Μαζί τους αλλάξαμε κι εμείς. Επικεντρωθήκαμε στο δέντρο και χάσαμε τον δάσος. Όπως πέσαμε θύματα οι ίδιοι του άκρατου καταναλωτισμού έτσι αφήσαμε να συμβεί το ίδιο και στα παιδιά μας. Την χαρά της νέας σχολικής χρονιάς αντικατέστησε η χαρά των πολλών και επώνυμων αγορών. Τώρα που δεν υπάρχει η δυνατότητα για αυτές δεν υπάρχει κι η χαρά.
Τα ρούχα, οι τσάντες, τα τετράδια ακόμα και τα μολύβια και οι ξύστρες αποκτήσανε ονοματεπώνυμο. Η ματαιοδοξίας μας, μας οδήγησε στο αυθέραιτο συμπέρασμα πως αν δεν δώσεις δυο μισθούς για ρούχα, παπούτσια, τσάντα και κασετίνες δεν είσαι καλός γονιός. Και έτσι μάθαμε και τα παιδιά μας. Να κρίνουν και να κατηγοριοποιούν τους συμμαθητές τους και γενικότερα τους ανθρώπους όχι απ’αυτό που είναι αλλά από αυτό που φοράνε, από αυτό που έχουν και μπορούν να αγοράσουν.
Και το ίδιο το σχολείο;
Σε δεύτερη μοίρα. Τρέχουμε τόσο πολύ όλη την χρονιά για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε σε αυτή την λανθασμένη κοσμοθεωρία που δεν μας μένει χρόνος για να ασχοληθούμε πραγματικά μαζί του και μαζί τους. Παρ’όλα αυτά θεωρούμε πως κάνουμε ό,τι μπορούμε. ΛΑΘΟΣ!
Αν κάναμε ό,τι μπορούμε τα παιδιά μας θα ήξεραν π.χ. πως δεν έχει σημασία αν αυτό που θα τους πει η δασκάλα θα το γράψουν σε τετράδιο με εξώφυλλο υπερήρωα ή σε ενα απλό μπλε τετράδιο. Σημασία έχει να το μάθουν.
Κατανοώ τα θέλω και τις ανάγκες των παιδιών μας, όμως νομίζω πως πλέον έχουμε αφήσει να ξεφύγει το θέμα. Πλέον δεν τα μεγαλώνουμε εμείς αλλά η τηλεόραση και το μάρκετινγκ. Δυστυχώς επιτρέψαμε αυτά να έχουν μεγάλο και αποφασιστικό ρόλο στην διαμόρφωση του χαρακτήρα τους.
Ένα από τα λίγα θετικά που θα αφήσει πίσω της η οικονομική κρίση ίσως και να είναι η συνειδητοποίηση της λάθος ρότας που είχαμε χαράξει στις ζωές μας και των εντελώς λάθος προτεραιοτήτων που είχαμε θέσει. Καμιά φορά χρειάζεται ένα ισχυρό σοκ για να μας επαναφέρει στην πραγματικότητα.
Στην έναρξη αυτής της σχολικής χρονιάς λοιπόν, ας αφήσουμε τα άγχη όσο το δυνατόν στο πλάι, ας ξεριζώσουμε τον καταναλωτισμό μέσα από τις ψυχές των μικρών μας κι ας γυρίσουμε σε αυτά που έχουν πραγματικά σημασία.
Καλή σχολική χρονιά σε όλους!
Κείμενο: Kωνσταντίνος Πλαβούκος
