Ο συγγραφέας Κώστας Μουρσελάς διαβάζει τη «Στιγμή του Τελικού Απολογισμού», ένα συγκλονιστικό απόσπασμα από το σπουδαίο βιβλίο του Βαμμένα Κόκκινα Μαλλιά.
«Η στιγμή του τελικού απολογισμού φτάνει κάποτε σε όλους, ξάδελφε. Θα φτάσει και σε μας. Δε θα φτάσει; Όσο και να τη σπρώχνεις προς το απώτερο μέλλον, όσο κι αν κάνεις πως δε σε αφορά, όσο κι αν λες «ποιος ζει, ποιος πεθαίνει», κάθε φορά που σε πιάνει η κρίση, πάλι αυτή η γαμημένη στιγμή θα βγει, φάντης μπαστούνι μπροστά σου. Εκεί που δεν την περιμένεις, εκεί και θα σου βγει.Πότε σαν φάντασμα ή εφιάλτης, πότε σαν ένας άψογα καλοντυμένος κύριος που ξαφνικά τον βλέπεις να κάθεται δίπλα σου, επιτιμητικός, απρόσκλητος, αυθάδης, χωρίς να τολμάς ούτε να τον ρωτήσεις από πού στο διάβολο ξεφύτρωσε και τι θέλει, δεν ξέρω τέλος πάντων πως, αλλά θα σου βγει, να ‘σαι βέβαιος.
Τους άλλους τους ξεγαλάμε, τον εαυτό μας ποτέ.
Όποτε τύχει να βρεθείς μπροστά σε ανεξήγητα φαινόμενα, όποτε τύχει να αγναντεύεις νύχτα, από ψηλά, μια φωτισμένη πόλη ή μια σκοτεινή θάλασσα, που ακούς μόνο το μουγκρητό των κυμάτων της και είσαι μόνος, αλλά πραγματικά μόνος, χωρίς υπεκφυγές και υποκατάστατα, ενώπιος ενωπίω, όποτε, όπως και όπου και είσαι και με όποιον κι αν είσαι, θα σου βγει, δεν τη γλυτώνεις, ξάδελφε.
Λιώμα να είσαι από μεθύσι, πίτα, κουρελής ή μεγαλόσχημος, βασιλεύς των βασιλέων, αυτή θα σου βγει, δε γίνεται να μη σου βγει.Θα σού ‘ρθει σαν εμετός, σαν φούσκωμα, σαν κόμπος στο λαιμό, που δεν καταπίνεται, θα σου βγει, πάει και τελείωσε. Όσο κι αν κάνεις τον νταή «Μια ζωή την έχουμε» και «Δε βαριέσαι, τι μια μέρα πριν, τι μια μέρα μέτα», δεν πείθεις.
Τα λες για να τα λες, όχι ότι τα πιστεύεις. Ας είσαι και στις δόξες σου και στις ευτυχίες σου, ας κολυμπάς μέσα σε λίμνες από λεφτά, βιβλιάρια τραπέζης, μέσα σε κάρτες και ομόλογα, ας πιστεύεις και στο Θεό και στις μετεμψυχώσεις, ας παίζεις και με τα μεταφυσικά και τα υπερβατικά, αυτή πάλι θα σου βγει, και πάντα από κει που δεν την περιμένεις.
Ξαπλωμένος σε σαιζλόνγκ, μπροστά στις πισίνες σου, δίπλα σε γκόμενες, ανάμεσα σε μουσικές και κρύσταλλα και σχέδια για το μέλλον και καθρέφτες, δε βαριέσαι, θα σου βγει. Ένας μικρός ασήμαντος πόνος στην καρδιά, ένα τσίμπημα βαθιά στο κόκκαλο, κάπου ανάμεσα νεφρών και συκωτιού, δε θέλεις και περισσότερα, το μήνυμα το πήρες.
Βέβαια, μπορεί και να περάσει η κρίση, και συ τότε, που είσαι και πονηρός, θα τρίβεις τα χέρια σου από χαρά, «τη γλυτώσαμε» θα λες, «δεν ήταν αυτό», και θα ξεχαστείς πάλι…
Εντάξει, αλλά τι νόμισες; Παράταση πήρες. Μην ξεγελαστείς και πεις «Αυτό ήταν και πέρασε».
Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, και τσουπ, την ώρα που πέτυχες τη μεγάλη δουλειά, που υπέγραφες το μεγάλο συμβόλαιο, που έπαιρνες τη μεγάλη υπογραφή, την ώρα που την έφερνες στον άλλον, τσουπ, νά τη πάλι αυτή η γαμημένη στιγμή και μάλλον αυτή θα ‘ναι η τελευταία, η έσχατη που λένε, και τότε πάει, δεν πιάνουν ούτε άλλοθι ούτε πονηριές.
Τους άλλους τους ξεγαλάμε, τον εαυτό μας ποτέ. Ο κομψός καλοντυμένος κύριος, ήσουν εσύ. Δεν το είδες; Και πρόσεξε, το τσίμπημα που είπαμε, καμιά φορά έρχεται εντελώς απροειδοποίητα και τις περισσότερες φορές πολύ αργά για να προλάβεις να αναθεωρήσεις ζωή, πρόσωπα και πράγματα. Και βέβαια, δε θα ‘σαι τόσο άντρας ούτε τότε για να παραδεχτείς πόσο λάθος έζησες. Με λίγα λόγια, όχι, δε γίνεται να τη γλυτώσεις, ξάδελφε.
Είναι σαν να ταξιδεύεις με αμάξι και οδηγείς στην ίσια ατελείωτη άσφαλτο και ρουφάς τοπία και χρώματα και πατάς τα κουμπιά του ραδιοφώνου και ακούς τις εξαίσιες μουσικές σου και σφυρίζεις ανέμελος, «καλά τα πήγαμε» λες, «τους τη φέραμε, έπεσε και η ωραία των ωραίων που βάλαμε στο μάτι», δίπλα σου την έχεις, «ανέβηκαν και οι μετοχές της Εθνικής, φίνα, φίνα πήγαν όλα» και τραγουδάς και πατάς γκάζι και σφυρίζεις και μεθάς και ξαφνικά, τσουπ, πάλι ο πόνος ή, το χειρότερο, πέφτεις στη λακκούβα που δεν περίμενες, που δεν πρόβλεψες, που ποτέ δε φαντάστηκες ότι ανοίχτηκε ειδικά για σένα.
Γίνεσαι με μιας σμπαράλια. Ανατρέπονται σχέδια ζωής, ανάσκελα το αμάξι με τα άντερα έξω… Μην το συζητάς ξάδελφε, μην το συζητάς.
*Απόσπασμα από το βιβλίο του συγγραφέα Κώστα Μουρσελά, Βαμμένα κόκκινα μαλλιά, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το Δεκέμβριο του 1989 από τις εκδόσεις Κέδρος. Έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, τούρκικα, και εβραϊκά, και έχει μεταφερθεί με μεγάλη επιτυχία στη μικρή οθόνη σε σκηνοθεσία Κώστα Κουτσομύτη και μουσική Βασίλη Δημητρίου.
Ακούστε τον Κώστα Μουρσελά:
