Tο καλοκαίρι του 1944 οι ΗΠΑ τοποθέτησαν ένα «Στρατό Φάντασμα» στη Γαλλία και την κοιλάδα του Ρήνου, προκειμένου να παραπλανήσουν το Τρίτο Ράιχ και να υπερεκτιμήσει την ισχύ των συμμαχικών δυνάμεων.
Πρόκειται για τους στρατιώτες που ανήκαν σε μια ειδική μυστική αποστολή που έπρεπε να εκφοβίσει και να παραπλανήσει τον εχθρό με έναν περίτεχνο ψεύτικο στρατό. Ήταν γνωστοί ως ο Στρατός Φάντασμα.
Χρησιμοποιώντας ψεύτικα άρματα, κανόνια, τζιπ και φορτηγά, ψεύτικα αεροσκάφη, ψεύτικες ραδιοφωνικές μεταδόσεις και ειδικά εφέ, αυτή η μικρή ομάδα Αμερικανών στρατιωτών προσποιούνταν ότι ήταν δύο μεραρχίες των 30.000 συμμαχικών στρατευμάτων που έκαναν επίθεση, ενώ στην πραγματικότητα, η πραγματικό επίθεση (με πραγματικά άρματα μάχης και πυροβολικό) επρόκειτο να πραγματοποιηθεί μίλια μακριά.
Η αποκλειστική ευθύνη της μονάδας ήταν να δημιουργεί την ψευδαίσθηση διαφόρων φανταστικών σεναρίων και να διαδίδει παραπληροφόρηση ως προς την ισχύ και τη θέση των Συμμαχικών δυνάμεων.
Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ του Αμερικάνικου PBS «Ghost Army» (Στρατός Φάντασμα), οι άντρες του στρατού ήταν «μετρ» της εξαπάτησης και ήταν πάντα επικίνδυνα κοντά στην πρώτη γραμμή του μετώπου, στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στο Λουξεμβούργο, στη Γερμανία και καθόλη την διάρκεια του πολέμου.
Συνολικά, η μονάδα ευθύνεται για πάνω από 20 σενάρια που δεν ήταν πραγματικά αλλά αυταπάτες, τα οποία άφησαν τον γερμανικό στρατό άναυδο και έδωσαν στις πραγματικές κινήσεις των συμμάχων το τέλειο καμουφλάζ.
Για τους Ναζί όμως, ο Στρατός Φάντασμα ήταν πραγματικές μονάδες και στρατιώτες.
Ωστόσο, οι άνθρωποι αυτοί ήταν ένας συνδυασμός καλλιτεχνών, τεχνικών ήχου, ηθοποιών, και σχεδιαστών που, μέσω της τέχνης τους, δημιούργησαν φουσκωτές μακέτες στρατιωτικών οχημάτων, τανκς, και πυροβολικό.
Ζωγράφοι, αρχιτέκτονες, ηθοποιοί και σκηνογράφοι, οι οποίοι κλήθηκαν να χρησιμοποιήσουν δημιουργικά το μυαλό και το ταλέντο τους για να βοηθήσουν στη νίκη επί των ναζί στη Γαλλία.
Οι άνδρες του 23ου δεν ήταν εξοπλισμένοι με υπερ-ανθρώπινη δύναμη. Ήταν όμως καλλιτέχνες. Επιλέχθηκαν για τη δουλειά από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Νέας Υόρκης και της Φιλαδέλφειας τον Ιανουάριο του 1944.
Φτάνοντας στη Γαλλία αμέσως μετά την εισβολή (D-Day), ο Στρατός Φάντασμα δημιούργησε διάφορες αυταπάτες εντός αλλά και εκτός του πεδίου της μάχης. Στο πεδίο της μάχης, η μονάδα τοποθέτησε ατελώς καμουφλαρισμένα τεθωρακισμένα, αεροπλάνα και όπλα για να πείσει τους Ναζί ότι υπήρχαν 30.000 επιπλέον συμμαχικά στρατεύματα από ό, τι στην πραγματικότητα.
Οι αυταπάτες δημιουργήθηκαν με τη χρήση ηχογραφήσεων που μπορούσαν να ακουστούν πάνω από εννέα μίλια μακριά. Οι ηχογραφήσεις ήταν όμως ηχητικά εφέ μεγάλων θωρακισμένων οχημάτων κάτι που φυσικά οι Ναζί δεν ήξεραν.
Φούσκωσαν τα άρματά τους και οι καλλιτέχνες άρχισαν να τα παραλλάσσουν λιτά, ζωγραφίζοντάς τα έτσι ώστε να μπορούν να ανιχνευθούν από τον εχθρό. Οι σκηνογράφοι οργάνωσαν ψεύτικα αεροδρόμια και στρατόπεδα όπου κρέμονταν ψεύτικες μπουγάδες. Κενά φορτηγά, επανδρωμένο μόνο με έναν στρατιώτη στη θέση του οδηγού, δημιουργούσαν κομβόι που έκαναν κύκλους και προσομοίαζαν φορτηγά γεμάτα στρατιώτες κάτω από τους τέντες τους.
Εκτός του πεδίου της μάχης, σε πόλεις σε όλη τη Γαλλία, ηθοποιοί του Στρατού Φάντασμα έπαιρναν τον ρόλο κάποιου Αμερικανού στρατηγού ή αξιωματικού. Αυτοί οι ηθοποιοί, γνωρίζοντας ότι οι Γερμανοί πράκτορες τους παρακολουθούσαν, συζητούσαν διάφορα φανταστικά στρατιωτικά σχέδια προκειμένου να διαδώσουν ψευδείς πληροφορίες.
Στον ελεύθερο χρόνο τους, συνέχισαν να ζωγραφίζουν, να σκιτσάρουν και να απαθανατίζουν τον πολέμου μέσα από την τέχνη. Ο σχεδιαστής μόδας Bill Blass και ο ζωγράφος Ellsworth Kelly ήταν ανάμεσα στους καλλιτέχνες που υπηρέτησαν σ’ αυτήν τη μυστική αποστολή. Η μονάδα τους έγινε φυτώριο για νέους καλλιτέχνες που τελικά είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην τέχνη της μεταπολεμικής Αμερικής.
Πέρα από το ποτάμι στο Ντίσελντορφ, οι εχθρικές περίπολοι είδαν εκατοντάδες αμερικάνικα οχήματα από τον αέρα. Η παρουσία των “δύο μεγάλων αμερικανικών μεραρχιών” επιβεβαιώθηκε από υποκλοπές σε γερμανικές ασυρματικές μεταδόσεις. Ανέφεραν τις θέσεις του εχθρού και άκουσαν τους Αμερικανούς να κινούνται γρήγορα κατά μήκος του ποταμού. Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν ήταν αλήθεια. Μια απατηλή ιδιοφυΐα από το Στρατό Φάντασμα και τα φουσκωτά άρματά του, που βοήθησαν στο να κερδηθεί ο πόλεμος.
Εκτιμάται ότι έχουν σώσει μεταξύ 15.000 και 30.000 αμερικανικών ζωών.
Ο στρατός φάντασμα επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Ιούλιο του 1945, πιστεύοντας ότι θα συμμετάσχουν στην εισβολή της Ιαπωνίας. Ωστόσο, μετά τις βομβιστικές επιθέσεις της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι και την παράδοση της Ιαπωνίας, η μονάδα απενεργοποιήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 1945.
Πολλά από τα μέλη της ειδικής μονάδας συνέχισαν να ασχολούνται με τις τέχνες. Δεν μπορούσαν βέβαια να ενημερώσουν τις συζύγους τους, την οικογένεια και τους φίλους τους για το τι είχαν κάνει μέχρι να αποχαρακτηριστούν οι πληροφορίες, οι ιστορίες τους συμπεριλήφθηκαν στις επίσημες αφηγήσεις του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου.
Ούτε οι συνάδελφοι στρατιώτες τους γνώριζαν την ύπαρξή τους, καθώς ήταν φυλασσόμενο μυστικό για 40 χρόνια, το οποίο αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό Smithsonian στο τεύχος του Απριλίου 1985, όταν ο εικονογράφος Shilstone αφηγήθηκε το ρόλο του στον πόλεμο. Τώρα, ο Shilstone και άλλα 18 μέλη του 23ου είναι μέρος του ντοκιμαντέρ «The Ghost Army».
Η παραπλάνηση είναι από αρχαιότατων χρόνων μέρος ενός πολέμου, ο Δούρειος Ίππος είναι το πιο διάσημο παράδειγμα. Αλλά το πρωτότυπο στο 23ο στράτευμα είναι ο τρόπος που ενσωμάτωσαν τόσες πολλές διαφορετικές τεχνικές για να δημιουργήσουν μια συνεργασία πολυμέσων, ένα διαρκές σόου.
Ο συνταξιούχος διοικητής του στρατηγού Νάσελ Γουέσλε Κλάρκ συμφωνεί στο ντοκιμαντέρ, λέγοντας: «Η ουσία της νίκης είναι η ήττα του σχεδίου του εχθρού». Και με τη φαντασία και τη δημιουργικότητα, αυτό ήταν ακριβώς αυτό που ο στρατός-φάντασμα ήταν σε θέση να κάνει και το έκανε.
Δείτε το τρέιλερ του ντοκιμαντέρ του PBS για τον “Στρατό Φάντασμα” (The Ghost Army).
