«Για το καλό του αθλήματος», είναι το σλόγκαν της FIFA. Αλλά η απόφαση της παγκόσμιας αρχής για το ποδόσφαιρο να επεκτείνει το Παγκόσμιο Κύπελλο σε 48 ομάδες το 2026 είναι κακό για το άθλημα.
Στην πραγματικότητα, είναι τέλειο παράδειγμα του πώς το συμφέρον της FIFA συγκρούεται με εκείνο των φιλάθλων. Η FIFA θα βγάλει περισσότερα χρήματα και ο Τζάνι Ινφαντίνο, ο πρόεδρός της, μπορεί να περιμένει πως οι ευγνώμονες ασιατικές και αφρικανικές ενώσεις θα τον επανεκλέξουν το 2019. Αλλά ακόμη και οι Ασιάτες και Αφρικανοί φίλαθλοι θα υποφέρουν, καθώς το κορυφαίο τουρνουά ποδοσφαίρου θα πέφτει σε μια κουραστική μετριότητα εξαιτίας αυτής της απόφασης.
Στα Παγκόσμια Κύπελλα, για να δανειστώ τη φράση του συγγραφέα Κίνγκσλι Έιμις, το περισσότερο είναι και το χειρότερο. Το 1978, στο Παγκόσμιο Κύπελλο συμμετείχαν μόνο 16 ομάδες. Από τότε, όλο και πιο αδύναμες ομάδες γίνονται δεκτές. Οι περισσότερες έρχονται στη διοργάνωση για να παίξουν άμυνα, να τρέξουν γύρω γύρω και να κάνουν φάουλ.
Για τους φιλάθλους, είναι σαν να παρακολουθείς κάποιον να ξοδεύει 90 λεπτά για να παρκάρει ένα λεωφορείο. Οι ειδήμονες σε αυτά τα ζήτημα θεωρούν το ματς Ουκρανίας-Ελβετίας στην Κολονία το 2006 (χωρίς γκολ μέχρι τα πέναλτι) το ναδίρ των 10.000 ετών του ανθρώπινου πολιτισμού, αν και τη θέση αυτή διεκδικεί και ο αγώνας μεταξύ Παραγουάης-Ιαπωνίας στην Πραιτόρια το 2010 (όταν τα γκολ όχι απλά έλειπαν, αλλά θεωρούνταν αδιανόητα).
Το περσινό Euro 2016 δείχνει τι συμβαίνει όταν οι διεθνείς διοργανώσεις επεκτείνονται, στην περίπτωση του Euro, από 16 ομάδες σε 24. Οι αδύναμες ομάδες έπαιζαν άμυνα και ο μέσος όρος των γκολ ανά παιχνίδι έκανε βουτιά σε 2,12, δηλαδή σε χαμηλά 20 ετών.
Η Αφρική έστειλε πέντε ομάδες στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014, η Ασία μόνο τέσσερις. Οι κάτοικοι αυτών των μεγάλων ηπείρων μπορεί να επιχειρηματολογήσουν ότι αξίζουν περισσότερα, αλλά δεν είναι αλήθεια. Καμία από τις τέσσερις ασιατικές ομάδες δεν έφτασε στο δεύτερο γύρο και το κλισέ πως μια αφρικανική χώρα «κάποια μέρα» θα κερδίσει το Κύπελλο έχει εγκαταλειφθεί εδώ και καιρό.
Η Δυτική Ευρώπη αντιστοιχεί μόνο στο 6% του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά οι ομάδες της έχουν τσακώσει οκτώ από τις εννιά θέσεις στο πόντιουμ (πρώτη, δεύτερη και τρίτη) στα τρία τελευταία Κύπελλα. Το 2014, ο υπόλοιπος κόσμος παρήγαγε μόνο μία ομάδα που μπόρεσε να τις ανταγωνιστεί: την Αργεντινή του Λιονέλ Μέσι. Για τις 16 παραπανίσιες, μέτριες ομάδες που θα περάσουν το 2026, το highlight θα είναι οι μήνες της ενθουσιώδους προσμονής, πριν ξεκινήσει το τουρνουά. Φιλοδοξία τους θα είναι ισοπαλίες 0-0.
Ήδη, τα περισσότερα παιχνίδια του πρώτου γύρου στα Παγκόσμια Κύπελλα των 32 ομάδων, είναι χαμηλότερης ποιότητας σε σχέση με τους αγώνες του ισπανικού, του αγγλικού, του ιταλικού πρωταθλήματος και του Champions League, που έχουν συνηθίσει να βλέπουν οι θεατές σε όλο τον κόσμο. Στο Κύπελλο του 2026, θα πρέπει να περιμένουν μέχρι να τελειώσουν 16 όμιλοι τριών ομάδων, μέχρι τους γύρους knockout.
«Δεν υπάρχει τίποτα μεγαλύτερο σε όρους τόνωσης του ποδοσφαίρου σε μια χώρα, από το να συμμετάσχει σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο», λέει ο κ. Ινφαντίνο. Αλλά όχι αν πρόκειται για ένα βαρετό και χωρίς κύρος Παγκόσμιο Κύπελλο.
Οι θεατές –που ήδη παρατάνε τις live αθλητικές μεταδόσεις και προσελκύονται περισσότερο από τα social media- μπορεί να εγκαινιάσουν τη συνήθεια να παρακολουθούν το Παγκόσμιο Κύπελλο μόνο από το στάδιο των knockout. Και μόνο ελάχιστες χώρες θα έχουν αρκετά στάδια για να φιλοξενήσουν αυτές τις τεράστιες διοργανώσεις. Σε έναν λογικό κόσμο, κάτι που το διεθνές ποδόσφαιρο δεν είναι, η Κίνα ή οι ΗΠΑ θα φιλοξενήσουν το Κύπελλο του 2026.
Η FIFA πιστεύει ότι το μεγαλύτερο τουρνουά θα παράγει ένα δισ. δολάρια περισσότερα έσοδα από τις τηλεοπτικές μεταδόσεις, τους χορηγούς και τις πωλήσεις εισιτηρίων, από τα 5,5 δισ. δολάρια που αναμένονται από το Παγκόσμιο Κύπελλο του επόμενου χρόνου στη Ρωσία. Μεγάλο μέρος αυτών των μετρητών θα πάει στις 211 εθνικές ενώσεις και κάποια από αυτά, αν πάρουμε μπούσουλα από την ιστορία, στους προσωπικούς τραπεζικούς λογαριασμούς των προέδρων των ενώσεων. Φυσικά το διοικητικό συμβούλιο της FIFA ψήφισε υπέρ της επέκτασης: είναι σαν μικρά παιδιά που ψηφίζουν υπέρ των Χριστουγέννων.
Δε φαίνεται να τους νοιάζει πως ένα μεγαλύτερο Παγκόσμιο Κύπελλο, σημαίνει ένα υποβαθμισμένο Παγκόσμιο Κύπελλο…
