Η λέξη «τράπουλα», που σημαίνει τη «δεσμίδα των παιγνιοχάρτων», προέρχεται από την ιταλική λέξη «trappola», που σημαίνει «παγίδα» και «δόλος». Η τράπουλα αποτελείται από τα “τραπουλόχαρτα” ή “παιγνιόχαρτα” ή “χαρτιά” και προήλθε από το ιταλικό παιχνίδι «ταρόκ» ή «ταρόκο», που παιζόταν με χοντρά τετράγωνα ή παραλληλόγραμμα χαρτιά με αριθμημένες φιγούρες τόσο για ψυχαγωγία, όσο και για κερδοσκοπία.
Οι φιγούρες της τράπουλας
Στη διάρκεια της ιστορίας εμφανίστηκαν αρκετές παραλλαγές αλλά τελικά επικράτησε το γαλλικό “σύστημα”(french pak), που έχει τις ρίζες του στη Γαλλία του 16ου αιώνα, γι αυτό και οι φιγούρες παριστάνουν ενδυμασίες της εποχής. Σύμφωνα με αυτό οι φιγούρες είναι βασιλιάς, ιππότης και υπηρέτης, ενώ αργότερα προστίθεται η βασίλισσα, με αποτέλεσμα η τρίτη σημερινή φιγούρα, ο βαλές, να πάρει χαρακτηριστικά και του ιππότη και του υπηρέτη.
Οι φιγούρες δεν είναι τυχαίες αλλά αναφέρονται σε συγκεκριμένες ιστορικές ή μυθικές μορφές.
Έτσι οι ρηγάδες είναι οι: Καρλομάγνος (ρήγας κούπα), Ιούλιος Καίσαρας (ρήγας καρό), Μέγας Αλέξανδρος (ρήγας σπαθί), Δαβίδ (ρήγας μπαστούνι).
Οι τέσσερις ντάμες είναι: η Παλλάδα Αθηνά (ντάμα μπαστούνι), η Ιουδήθ (η γενναία Εβραία που σκότωσε τον Ολοφέρνη), η Αρζίν (Argine, μάλλον αναγραμματισμός του regina=βασίλισσα) και η Ραχήλ (σύζυγος του Ιακώβ).
Τέλος οι τέσσερις βαλέδες είναι: ο Έκτορας (βαλές καρό), ο Λάνσελοτ, ο Οζιέ και ο Λαϊρ.
Ελληνική τράπουλα
Η παλαιότερη γνωστή ελληνική τράπουλα χρονολογείται στο 1822 και σ’ αυτήν οι τέσσερις ρηγάδες απεικονίζονται με τις μορφές των Αλέξανδρου Υψηλάντη, Οδυσσέα Ανδρούτσου, Γεωργάκη Ολύμπιου και Γεωργίου Καντακουζηνού.
