Τα ραγκουτσάρια αποτελούν αναβίωση των διονυσιακών τελετών της αρχαιότητας
Τα Ραγκουτσάρια,όπως ονομάζονται τα καρναβάλια της Καστοριάς, είναι τοπικό έθιμο και γιορτάζεται από τις 6 έως τις 8 Ιανουαρίου και είναι γνωστό στα πέρατα της Ελλάδας για το κέφι,τη μουσική και το χορό σε ξέφρενους ρυθμούς. Παρ’ όλα αυτά πολλοί είναι αυτοί που δεν γνωρίζουν πως τα ραγκουτσάρια αποτελούν αναβίωση των Διονυσιακών τελετών, οι οποίες πραγματοποιούνται από την αρχαιότητα ακόμα.
Το καστοριανό καρναβάλι είναι το πρώτο χρονικά στη σειρά των καρναβαλιών και μάλιστα για τους Καστοριανούς αποτελεί την κορύφωση των εορτών μιας και είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις διακοπές των Χριστουγέννων.
Τα Ραγκουτσάρια δεν έχουν ηλικία! Παίρνουν μέρος όλοι οι Καστοριανοί, ανεξαρτήτως ηλικίας,από τον μικρότερο ως τον μεγαλύτερο και φυσικά παρασύρουν και όλους όσους βρίσκονται εκεί απλά για διακοπές. Σχηματίζουν τα λεγόμενα ”μπουλούκια” δηλαδή μεγάλες παρέες που έχουν μαζί τους ορχήστρες με χάλκινα όργανα κι έτσι ξεχύνονται στα σοκάκια της πόλης χορεύοντας και τραγουδώντας. Συνήθως τις μέρες των ραγκουτσαριών στην Καστοριά έχει απίστευτα χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά οι Καστοριανοί δεν πτοούνται με τίποτα! Το κοινό τους μυστικό; Άφθονο κρασί να ρέει!!!
Η προέλευση του ονόματος είναι λατινική. Το όνομα ραγκουτσάρια προέρχεται από τη λατινική λέξη rogatores (του ρήματος rogatio=ζητώ),που σημαίνει ζητιάνος, αφού όλοι οι μεταμφιεσμένοι γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και ζητούν δώρα από τους νοικοκύρηδες για να διώξουν από πάνω τους την κακοτυχία
Οι ρίζες τους στην Αρχαία Ρώμη!
Για την ιστορία, τα ραγκουτσάρια ξεκίνησαν από την αρχαιότητα και περνούσαν ανέκαθεν από γενιά σε γενιά. Φυσικά υπήρχαν μικρές τροποποιήσεις με την πάροδο του χρόνου κυρίως κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας και έπειτα κατά τους Βυζαντινούς χρόνους μιας και οι άνθρωποι συνήθιζαν να μεταμφιέζονται σε ζώα (αγελάδες,ελάφια) ενώ επί τουρκοκρατίας οι λεγόμενοι ραγκουτσάρηδες έβαφαν το πρόσωπο αλλά και το σώμα τους με μαύρο χρώμα. Στη συνέχεια κατά τις δεκαετίες 1920-1930 απαραίτητη ήταν η παρουσία του Βάκχου μαζί με έναν γάιδαρο στολισμένο με κληματόφυλλα ενώ κατά τις δεκαετίες 1940-1950 μιας και πολλοί Καστοριανοί είχαν φύγει στο εξωτερικό για ένα καλύτερο μέλλον επέστρεφαν τότε και άφησαν έτσι το δικό τους στίγμα προκαλώντας νέες αλλαγές στις μεταμφιέσεις.
Κάπως έτσι φτάσαμε στο σήμερα, εν έτει 2016 η έναρξη των ραγκουτσαριών πραγματοποιείται μετά τη ρίψη του σταυρού και τον αγιασμό των υδάτων,τα Θεοφάνια. Ο κόσμος μεταμφιεσμένος ξεχύνεται στους δρόμους με επίκεντρο την οδό Μητροπόλεως και την πλατεία Ομονοίας. Το γλέντι συνεχίζεται ανήμερα του Άι Γιαννιού και κορυφώνεται 8 Ιανουαρίου με την μεγάλη παρέλαση των καρναβαλιστών και των αρμάτων τους. Η παρέλαση διαρκεί πολλές ώρες,ξεκινάει από το δημαρχείο,περνάει από την οδό Μητροπόλεως και την πλατεία Ομονοίας και καταλήγει στην πλατεία Ντολτσό στην παλιά πόλη.
Στην παρέλαση συμμετέχουν δημοτικά σχολεία, γυμνάσια, λύκεια καθώς και πολλά παρεΐστικα μπουλούκια πάντα με τη συνοδεία των χάλκινων οργάνων,επιλέγοντας θέμα μεταμφίεσης με γνώμονα την επικαιρότητα. Φυσικά με τη λήξη της παρέλασης βραβεύονται οι καλύτερες συμμετοχές σε διάφορες κατηγορίες (εμφάνιση,θέμα,σάτιρα,παράδοση).
Για τον Τομέα Περιηγήσεων:
Τατιάνα Ισαακίδου, Δημοσιογράφος
