Στην προφανή προσπάθειά του να επαναδιαπραγματευθεί τις εμπορικές σινο-αμερικανικές σχέσεις, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ μίλησε για επανεξέταση της πολιτικής της «μίας Κίνας», η οποία συνδέεται με την απόσχιση της Ταϊβάν, μετά την Επανάσταση του Μάο.
Η Ταϊβάν θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι της Κίνας από όλο τον κόσμο και δεν αναγνωρίζεται διπλωματικά ως ανεξάρτητο κράτος παρά μόνο από 22 κράτη. Η συντριπτική πλειονότητα των χωρών -και οι ΗΠΑ- την θεωρούν αναπόσπαστο κομμάτι της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Ωστόσο ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να υιοθετεί μια τακτική για διπλωματική κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις με την Κίνα, προσβλέποντας στον επαναπροσδιορισμό των διμερών σχέσεων.
Πρώτο βήμα προς αυτό τον δρόμο ήταν η τηλεφωνική συνομιλία που είχε ο Ντόναλντ Τραμπ στις 2 Δεκεμβρίου με την πρόεδρο της Ταϊβάν Τσάι Ινγκ-γουέν, την πρώτη επικοινωνία Αμερικανού προέδρου ή εκλεγμένου Αμερικανού προέδρου με ηγέτη της Ταϊβάν, από την εποχή που ο πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ άλλαξε το καθεστώς διπλωματικής αναγνώρισης το 1979.
Το επόμενο έγινε το απόγευμα της Κυριακής, όταν στην εκπομπή Fox News Sunday του τηλεοπτικού δικτύου Fox, δήλωσε:
«Καταλαβαίνω πλήρως την πολιτική για τη “μία Κίνα,” αλλά δεν βλέπω τον λόγο για τον οποίο θα πρέπει να μας δεσμεύει, εκτός κι αν καταλήξουμε σε συμφωνία για άλλα θέματα, μεταξύ αυτών και το εμπόριο».
«Δεν θα μου πουν τι να κάνω…»
Ο Ντόναλντ Τραμπ άσκησε κριτική στη συναλλαγματική πολιτική που ακολουθεί η Κίνα, στις δραστηριότητες που έχει στη Νότια Σινική Θάλασσα, αλλά και στη στάση ανοχής που τηρεί έναντι της Βόρειας Κορέας.
Υποστήριξε δε ότι δεν είναι δουλειά του Πεκίνου ν’ αποφασίζει πότε ο ίδιος θα δεχτεί ένα τηλεφώνημα από την ηγέτη της Ταϊβάν.
«Δεν επιθυμώ η Κίνα να μου υπαγορεύει τι θα κάνω κι αυτό ήταν ένα τηλεφώνημα για μένα. Ήταν μια ευγενική τηλεφωνική συνομιλία. Σύντομο. Και γιατί κάποια άλλη χώρα να έχει λόγο στα ποια τηλεφωνήματα θα δέχομαι;».
«Η άρνησή μου να μιλήσω στο τηλέφωνο, νομίζω ότι θα ήταν αγένεια», είπε.
Ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να υιοθετεί την τακτική του Τζον Μπόλτον, τον οποίο φαίνεταιότι προορίζει για τη δεύτερη θέση στην ιεραρχία του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, και υπέρμαχου της διπλωματικής κλιμάκωσης της έντασης στις σχέσεις με την Κίνα.
Ο Τζον Μπόλτον έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ της υιοθέτησης μιας πιο σκληρής γραμμής από τις ΗΠΑ έναντι της Κίνας και σε άρθρο του, που είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «The Wall Street Journal» τον περασμένο Ιανουάριο, ο Μπόλτον είχε υποστηρίξει ότι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ θα πρέπει να κάνει πιο γενναία βήματα προκειμένου ν’ αντιμετωπίσει την επιθετικότητα της Κίνας στη Νότια Σινική Θάλασσα.
Οι αντιδράσεις
Μετά την τηλεφωνική συνομιλία που είχε ο Ντόναλντ Τραμπ με την πρόεδρο της Ταϊβάν, αξιωματούχοι της κυβέρνησης του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα είχαν συνομιλίες με Κινέζους αξιωματούχους προκειμένου να διαβεβαιώσουν για τη συνέχιση της εφαρμογής της πολιτικής για τη«μία Κίνα», που τηρεί επί δεκαετίες η Ουάσιγκτον.
Επιπλέον, η αποχωρούσα αμερικανική διακυβέρνηση προειδοποίησε ότι η ανάδειξη του ζητήματος της Ταϊβάν θα μπορούσε να υποβαθμίσει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις διμερείς σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα.
«Εξαιρετικά ανήσυχο» και το Πεκίνο
Μετά τις τελευταίες δηλώσεις Τραμπ, η Κίνα δηλώνει «εξαιρετικά ανήσυχη», καθώς θεωρεί ότι η στάση του νεοεκλεγέντος προέδρου παραβιάζει τη θέση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής που ισχύει εδώ και τέσσερις δεκαετίες, αλλά και τις δεσμεύσεις της Ουάσινγκτον απέναντι στο Πεκίνο.
Εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών υποστήριξε ότι εάν η Ουάσινγκτον παραβιάσει αυτή την δέσμευση, «δεν θα τίθεται πλέον θέμα υγιούς και κανονικής ανάπτυξης των σινο-αμερικανικών σχέσεων, ούτε διμερούς συνεργασίας σε σημαντικούς τομείς».
«Το θέμα της Ταϊβάν αφορά την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κίνας. Συνδέεται με τα θεμελιώδη συμφέροντα της Κίνας. Ο σεβασμός της αρχής της μοναδικής Κίνας αποτελεί το θεμέλιο της ανάπτυξης των σινο-αμερικανικών σχέσεων», υπενθύμισε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.
Επιπλέον, μέσω δημοσιεύματος στην εφημερίδα «The Global Times», ταμπλόιντ που εκδίδεται από την εφημερίδα «People’s Daily» του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, γράφτηκε σχόλιο με το οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτηρίζεται «αγαθό σαν παιδί στα ζητήματα διπλωματίας» και τονίζεται ότι η πολιτική της «μιας Κίνας» δεν μπορεί «ούτε ν’ αγοραστεί, αλλά ούτε και να πωληθεί».
Όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή, αναφέρει η εφημερίδα, η Κίνα θα υλοποιήσει μια σειρά «αποφασιστικών πολιτικών σχετικά με την Ταϊβάν».
«Θα αποδείξουμε ότι οι ΗΠΑ δεn στάθηκαν ικανές να κυριαρχήσουν στο Στενό της Ταϊβάν, ενώ η επιθυμία του Τραμπ να πωλήσει την πολιτική της “μιας Κίνας” έναντι της εξυπηρέτησης εμπορικών συμφερόντων, είναι μια παιδική παρότρυνση» συμπληρώνει η εφημερίδα.
Και γερμανική αντίδραση
Αποστάσεις από τα σχόλια του Ντόναλντ Τραμπ πήρε και η Γερμανία, μετά τη δήλωση της Άνγκελα Μέρκελ ότι η κυβέρνηση της Γερμανίας δεν προτίθεται να μεταβάλει την πολιτική «της ενιαίας Κίνας».
Στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, η Γερμανίδα καγκελάριο τόνισε ότι στη Γερμανία συνεχίζουν να εφαρμόζουν «την πολιτική της “ενιαίας Κίνας” και δεν θα μεταβάλουμε τη στάση μας».
