Νέα σημαντικά ευρήματα προέκυψαν σχετικά με τον ρόλο της διατροφής στην εξάπλωση του καρκίνου (μετάσταση) από έρευνα που χρηματοδοτήθηκε μερικώς από τον οργανισμό Worldwide Cancer Research.
Οι ερευνητές, με τον καθηγητή Σαλβαδόρ Αθνάρ Μπενιτά από το Ερευνητικό Ινστιτούτο της Βαρκελώνης (IRB) επικεφαλής, αναγνώρισαν για πρώτη φορά μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη, την CD36, στα καρκινικά κύτταρα που καταφέρνουν να εξαπλωθούν ώστε να επιτευχθεί η μετάσταση.
Η CD36 βρίσκεται στις μεμβράνες των κυττάρων ενός όγκου και εμπλέκεται στη διαδικασία πρόσληψης των λιπαρών οξέων. Η συγκεκριμένη πρωτεΐνη τρέφεται από τη λιπαρά ώστε να επιτρέψει τη μετατόπιση ενός καρκινικού όγκου από ένα σημείο του σώματος σε ένα άλλο. Αυτή η μοναδική της ιδιότητα και η εξάρτησή της από τα λιπαρά οξέα επιτρέπει σε ορισμένα καρκινικά κύτταρα να εκκινούν τις μεταστάσεις, αναφέρει η σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature.
Ο καρκίνος είναι πιο επικίνδυνος και θανατηφόρος όταν αρχίζει να εξαπλώνεται από το αρχικό σημείο εκδήλωσής του σε άλλα μέρη του σώματος. Η μετάσταση (δευτεροπαθής καρκίνος) αντιμετωπίζεται πολύ πιο δύσκολα σε σύγκριση με τον αρχικό (πρωτοπαθή) καρκίνο , γι’ αυτό και οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο πασχίζουν να ανακαλύψουν ποιοι είναι οι ακριβείς μηχανισμοί που την καθοδηγούν, αφού μόνο έτσι θα καταφέρνουν να την αναχαιτίσουν.
Ο Μπενιτά και οι συνεργάτες του παρατήρησαν αρχικά ότι η πρωτεΐνη CD36 εντοπίζεται στα μεταστατικά καρκινικά κύτταρα ασθενών με διάφορες μορφές καρκίνου (στόματος, μελάνωμα, πνευμόνων, ωοθηκών κ.α.). Έτσι, αποφάσισαν να εξερευνήσουν περαιτέρω τον ρόλο της στην εξάπλωση του καρκίνου προσθέτοντάς την σε μη μεταστατικά κύτταρα, τα οποία στη συνέχεια εκδήλωσαν «επεκτατικές τάσεις».
Σε δεύτερη φάση, οι ερευνητές μελέτησαν πώς επηρεάζει την εξάπλωση του καρκίνου η πρόσληψη λιπαρών. Χορήγησαν για τον σκοπό αυτόν σε ποντίκια μια Το στρες βοηθά τον καρκίνο να εξαπλωθεί ταχύτερα και στη συνέχεια έκαναν στα πειραματόζωα ένεση που περιείχε κύτταρα ενός τύπου ανθρώπινου καρκίνου του στόματος. Η πλούσια σε λιπαρά διατροφή οδήγησε 50% περισσότερα ποντίκια να εκδηλώσουν μεγαλύτερες και συχνότερες μεταστάσεις. Όταν οι ερευνητές δοκίμασαν να μπλοκάρουν τη δράση της CD36, κατάφεραν να εμποδίσουν και τις μεταστάσεις. Σε ποντίκια που είχαν ήδη εμφανίσει μεταστάσεις, το μπλοκάρισμα της CD36 οδήγησε σε πλήρη απομάκρυνση του δευτεροπαθούς όγκου σε ποσοστό 20%, ενώ σε άλλα ποντίκια οι δευτεροπαθείς όγκοι συρρικνώθηκαν κατά 80-90%, χωρίς μάλιστα να παρατηρηθούν παρενέργειες.
«Αν και δεν έχουμε ακόμη δοκιμάσει τη μέθοδο σε όλους τους τύπους καρκινικού όγκου, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι η CD36 αποτελεί αναγνωριστικό δείκτη των μεταστατικών κυττάρων, τον πρώτο που θεωρείται ότι σχετίζεται άμεσα με τη μετάσταση» δηλώνει ο Μπενιτά, προσθέτοντας: «Προσδοκούμε ότι η μελέτη αυτή θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην επιστημονική κοινότητα και στην πρόοδο της έρευνας σχετικά με τη μετάσταση του καρκίνου. Ευελπιστούμε ότι θα καταφέρουμε να επιβεβαιώσουμε τις δυνατότητες της CD36 ως πιθανή θεραπεία ενάντια στη μετάσταση. Τέτοια πράγματα δεν συμβαίνουν κάθε μέρα».
Θα χρειαστούν περαιτέρω μελέτες για να αποσαφηνιστεί η σχέση μετάστασης και λιπαρών, ωστόσο τα νέα ευρήματα μοιάζουν πολλά υποσχόμενα.
