Καστοριά: Ο Σάκης Καρανικολόπουλος ήταν στην εκδήλωση “ΜΜΕ, θεσμοί και τοπικές κοινωνίες” και γράφει την άποψή του

Την Κυριακή 4/12/2016 διοργανώθηκε μια ημερίδα από τους“Ενεργούς Πολίτες Δυτικής Μακεδονίας” μ’ έναν ενδιαφέροντα σχετικά τίτλο: “ΜΜΕ, θεσμοί και τοπικές κοινωνίες”.
Το θέμα προϊδέαζε θετικά για μια συζήτηση σχετικά με τον εργαλειακό τρόπο που μπορούν να αξιοποιηθούν τα ΜΜΕ στη δημιουργία η ενδυνάμωση θεσμών, που ευνοούν τις τοπικές κοινωνίες, σε ένα πλαίσιο περιφερειακής συνεργασίας.

Δεν μπόρεσα δυστυχώς να παρακολουθήσω όλη την ημερίδα, αλλά περίμενα να δημοσιευτούν έστω κάποια βασικά σημεία ή συμπεράσματα από τα ΜΜΕ που τέλος πάντων υποτίθεται ήταν και διοργανωτές.
Η πρώτη εικόνα όμως της εκδήλωσης ήταν αποκαρδιωτική. Ελάχιστοι συμμετέχοντες, μικρή σχετικά δημοσιογραφική κάλυψη (σε ένα θέμα που αφορά τα ΜΜΕ), αλλά κι αυτή που υπήρχε ήταν μια εκπροσώπηση της λεγόμενης “κίτρινης δημοσιογραφίας”. Οι ίδιοι οι τοπικοί “δημοσιογράφοι” (όπως θέλουν να αυτοπροσδιορίζονται τουλάχιστον) μποϊκόταραν μια ενδιαφέρουσα γι αυτούς εκδήλωση, ενώ και η συμμετοχή ή έστω η περιέργεια των αιρετών ήταν ασήμαντη.Ας το αφήσουμε αυτό όμως για την ώρα, γιατί η ουσία ήταν (ή θα έπρεπε να είναι) η ανάλυση του προκείμενου θέματος.
Οι “Ενεργοί Πολίτες Δυτικής Μακεδονίας”, σύμφωνα με τα λεγόμενα του εκπροσώπου τους, περιφερειακού συμβούλου Γρηγόρη Γιαννόπουλου, έχουν ως στόχο την “αφύπνιση” (;;) του πολίτη σε θέματα επιχειρηματικότητας, την αναζήτηση χρηματοδοτήσεων και την ενδυνάμωση θα λέγαμε επιχειρηματικών σχέσεων σε περιφερειακό επίπεδο όπως προέκυψε από το πάνελ των ομιλητών και τις τοποθετήσεις τους αργότερα.
Αν ο διακηρυγμένος στόχος είναι η “αφύπνιση”, τότε μάλλον δεν το κατάφεραν πολύ καλά, γιατί κόντεψε να μας πάρει ο ύπνος!Οι χαιρετισμοί και οι δηλώσεις τόσο του Δημάρχου Καστοριάς Ανέστη Αγγελή όσο και της Βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Τελιγιορίδου Ολυμπίας κινήθηκαν στην αυτονόητη διαπίστωση ότι τα ΜΜΕ θα έπρεπε να είναι ο δίαυλος επικοινωνίας και ένας θεσμός διαφάνειας προς τους πολίτες αλλά επεσήμαναν και τον σεβασμό από της πλευρά των ΜΜΕ του κώδικα δεοντολογίας τους.

Ο Πρόεδρος του περιφερειακού συμβουλίου Γιώργος Κωτσίδης έπειτα, σε μια διαφάνεια προσπάθησε μέσα από μια ρηχή, κατά τη γνώμη μου, ανάλυση, να περιγράψει λίγο τον τρόπο άσκησης μιας χρηστής και αντικειμενικής δημοσιογραφίας, αναφερόμενος σε έννοιες όπως “διαφάνεια”, “δημοκρατία”, ”πλουραλισμό”, “δεοντολογία”.
Ενδιαφέρον είχε η αναφορά του στη σύγχρονη διαδικτυακή δημοσιογραφία, την οποία όμως προσπέρασε κι αυτή επιδερμικά.

Δεν κατάφερα να παρακολουθήσω δυστυχώς τον εκπρόσωπο της ΕΣΗΕΜΘ Σάββα Σαχινίδη. Που μάλλον όμως θα αναφέρθηκε σε εργασιακά θέματα των δημοσιογράφων τα οποία ίσως δεν απασχολούσαν και κάποιον άμεσα, αφού και οι παρόντες αυτοχαρακτηριζόμενοι ώς “δημοσιογράφοι” δεν φαίνονται να βρίσκονται στη λίστα μελών της ΕΣΗΕΜΘ (του πρωτοβάθμιου συνδικαλιστικού οργάνου των δημοσιογράφων στη Βόρεια Ελλάδα).
Μάλιστα αν την ερευνήσει κανείς θα διαπιστώσει ότι κανένας τοπικός δημοσιογράφος δεν είναι μέλος της ΕΣΗΕΜΘ, άρα και δεν λογοδοτεί πουθενά ούτε έχει κάποια υποχρέωση να τηρεί την δεοντολογία, οπότε δίνεται και μια εξήγηση για τα κρούσματα “κιτρινισμού” στην ντόπια δημοσιογραφία.
[Δείτε εδώ την λίστα μελών της ΕΣΗΕΜΘ: http://www.esiemth.gr/members/ ]

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ασυδοσίας λοιπόν ο καθένας μπορεί να δηλώνει δημοσιογράφος. Ακόμα κι εγώ που θέλησα να “δοκιμάσω” λίγο την έκπληξη των παρευρισκόμενων (ειδικά δημοσιογράφων από άλλες περιοχές που δεν με γνώριζαν) όταν άρχισα ασύστολα να φωτογραφίζω τους πάντες με το κινητό μου τηλέφωνο, αλλά κανείς δεν με ρώτησε κάτι για το ποιος είμαι, που εργάζομαι ή για ποιο λόγο βγάζω φωτογραφίες. Προφανώς με πέρασαν για δημοσιογράφο-ρεπόρτερ!

Εκτός από κάποιο απόσπασμα του κ. Καραταγλίδη κι έπειτα από μια ιδιαίτερα κουραστική “ανάγνωση” του δημάρχου Πρεσπών, λόγω και άλλων υποχρεώσεων αναγκάστηκα να εγκαταλείψω την ημερίδα. Έτσι έχασα μάλλον πολύτιμα συμπεράσματα…
Όπως πχ οι πιθανές “μπίζνες” που ετοιμάζονται στο υπόβαθρο για την διεκδίκηση τηλεοπτικών αδειών για περιφερειακά κανάλια (ίσως;)
Μου έκανε εντύπωση κιόλας που η εκδήλωση απέπνεε ένα άρωμα δημοκρατίας και ελεύθερης έκφρασης, όταν το δημοσιογραφικό επάγγελμα έχει απαξιωθεί γενικά στο συλλογικό φαντασιακό, ως βρώμικο, διεφθαρμένο και κατευθυνόμενο απόλυτα από συμφέροντα. Πόσο μάλλον όταν εκεί δίπλα υπήρχαν εκπρόσωποι του χείριστου είδους δημοσιογραφίας και διοργάνωναν μάλιστα την εκδήλωση!!

[Πρόγραμμα εκδήλωσης]

Παρόλα αυτά όμως η συγκεκριμένη ημερίδα ήταν πηγή έμπνευσης για μένα και αυτό που εκφράζουν οι ΕΝ.ΔΗΜΟ. στους οποίους συμμετέχω.
Δεν το λες κι “αφύπνιση” βέβαια, αλλά ένα προβληματισμό γύρο από το θέμα θα μπορούσαμε να τον επεξεργαστούμε και να τον εμβαθύνουμε.

Ας μιλήσουμε σοβαρά λοιπόν. Θα προσπαθήσω όμως να κρατήσω το κείμενο ανάλαφρο κι ελπίζω να κρατήσω το ενδιαφέρον σας.

Πρόσφατα εκδόθηκε ένα δοκίμιο από τον Éric Rohde «Η ηθική της δημοσιογραφίας» (σε μετάφρ. Έλσας Δεληγιάννη). Εκεί αναφέρεται στη περιγραφή:
Η δημοσιογραφία είναι ένα θέμα που εγείρει πολλά ερωτήματα, διότι το επάγγελμα, στην πράξη, δεν διέπεται από αυστηρούς κανόνες. Πέρα από τους κανονισμούς, όμως, είναι δυνατόν να διευκρινιστεί η ακριβής λειτουργία του δημοσιογράφου στην κοινωνία και για να διευκρινιστεί η λειτουργία αυτή είναι απαραίτητος ο εντοπισμός των ηθικών αρχών της δημοσιογραφίας.

Δεν έχω διαβάσει ακόμα το δοκίμιο, όμως από την περιγραφή και μόνο διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν αρκετές ευαίσθητες ισορροπίες:
Που βρίσκονται τα όρια του τι θεωρείται είδηση;
Από την μία υπάρχει το δικαίωμα της ιδιωτικότητας και η σπίλωση υπολήψεων κι από την άλλη η ανάγκη προβολής προσώπων και απόψεων.
Από την μία υπάρχει η ανάγκη ενημέρωσης για την επικαιρότητα κι από την άλλη υπάρχει η διαστρέβλωση και η διασπορά ψευδών ειδήσεων κι αστικών θρύλων.
Από την μία υπάρχει η ανάγκη της διαφάνειας και τη πίεσης προς την όποια εξουσία, αλλά από την άλλη υπάρχει και ο εκβιασμός στην εξουσία για οικονομικό όφελος.
Η περιγραφή, μας προϊδεάζει για τις αντιλήψεις του συγγραφέα πώς η δημοσιογραφία είναι κυρίως επάγγελμα. Οπότε θα κινείται σε μια αναζήτηση των κανόνων που θέτουν όρια και την μετατρέπουν με κάποιο τρόπο σε αυτό που πραγματικά θα έπρεπε να είναι: Σε ένα λειτούργημα της δημοκρατίας. Αλλά μέσα από κίνητρα και αντικίνητρα οικονομικά.

Βέβαια εδώ κάνω υποθέσεις ακόμα, αλλά ας το δούμε ως έναν προβληματισμό και την σπορά προτάσεων πάνω σε αυτό το πλαίσιο.
Ενέχει όμως πάντα ένας ύπουλος κίνδυνος εκφυλισμού. Κι αυτό γιατί η κοινή συνιστώσα σε όλον τον παραπάνω προβληματισμό είναι η υποβόσκουσα εμπορευματοποίηση της είδησης και ο ανταγωνισμός για την πρωτιά της μετάδοσής της.
Το πνεύμα και η ιδεολογία της εποχής θέλει να μας πείσει ότι όταν το εμπόριο παρεισφρήσει κάπου, αυτόματα φέρνει και την Δημοκρατία για κάποιο λόγο. Καθημερινά διαπιστώνουμε ότι το εμπόριο είναι περισσότερο μια ανταλλαγή της Δημοκρατίας. Όσο περισσότερο εμπόριο, τόσο περισσότερος ανταγωνισμός, άρα και περισσότερες πιθανότητες για αθέμιτα μέσα, απληστία και παραβιάσεις κανόνων.
Πώς όμως θα μπορούσαν να μπουν όρια στη δημοσιογραφία χωρίς να γίνεται φίμωση;

Ποιος πρέπει να θεωρείται δημοσιογράφος στην εποχή του διαδικτύου;
Από που πηγάζει η εξουσία του δημοσιογράφου;

“Το 1928 ο Βρετανός ιστορικός Macaulay επονόμασε το δημοσιογραφικό θεωρείο του κοινοβουλίου “Τέταρτη Εξουσία” του κράτους. Σήμερα τα μέσα ενημέρωσης φαίνεται να έχουν γίνει η πρώτη εξουσία, ικανά να ανατρέψουν μονάρχες και να μετατρέψουν το κοινοβούλιο σε μαγαζάκι συζητήσεων, το οποίο παύει να υφίσταται τη στιγμή που οι δημοσιογράφοι του στρέφουν τα νώτα. Όσοι κάνουν ζωντανές συνεντεύξεις στην τηλεόραση καλούν τους υπουργούς της κυβέρνησης οι οποίοι επιβάλλεται ν’ απολογηθούν στο τηλεοπτικό τους μαζικό ακροατήριο” αναφέρει ο Ian Hargreaves στο δοκίμιό του “Journalism. A very short introduction”. [1] (σελ 14)

Αν επεκτείναμε την παραπάνω σκέψη θα λέγαμε ότι ο δημοσιογράφος είναι σήμερα ο άρχοντας της εικόνας και του νοήματος. Νοηματοδοτεί εικόνες (ακόμα και πλαστές) ανάλογα με το συμφέρον που εκπροσωπεί. Μπορεί να διασύρει ή να ηρωποιήσει πρόσωπα από ένα απόσπασμα είδησης ή ακόμα και να εκβιάσει στα ίσια όταν περιττεύει το θράσος του αλλά πάντα μπορεί να επικαλείται την ελευθερία της έκφρασης όταν τον ζορίσουν. Ο μόνος του περιορισμός είναι οι ηθικοί φραγμοί ενός αδύναμου στην εφαρμογή κώδικα δεοντολογίας και η δικαστική οδός που θα ακολουθήσει ενδεχομένως κάποιο θύμα συκοφάντησης.
Φυσικά για όλο αυτό κινητήριος δύναμη είναι πάντα το κέρδος. Και πολλές φορές τα δημόσια πρόσωπα συνθλίβονται στον ανταγωνισμό μεταξύ των ΜΜΕ ή ενδίδουν στους εκβιασμούς τους “πληρώνοντας” τα καλά ή κακά σχόλια τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά.

Έχουν όμως νόημα όλα αυτά στην τοπική κοινωνία;
Ας δούμε πώς παρουσίασαν την εν λόγο ημερίδα τα ΜΜΕ και ας προσπαθήσουμε να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα:

Εφημερίδα ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ:  Οι Ενεργοί Πολίτες Δυτικής Μακεδονίας στην Καστοριά: «Μ.Μ.Ε.-Θεσμοί-Τοπικές Κοινωνίες.

Εφημερίδα Σεντρα: Τίτλος: Ημερίδα στην Καστοριά:”Μ.Μ.Ε., Θεσμοί και Τοπικές Κοινωνίες”- Να αφυπνιστεί ο κόσμος και η κοινωνία(φωτο & βίντεο)

SvouraNews: Τίτλος: KAΣΤΟΡΙΑ – Με επιτυχία η ημερίδα με θέμα: «ΜΜΕ – Θεσμοί και Τοπικές Κοινωνίες» (Φώτο & Βίντεο)

http://www.svouranews.gr/2016/12/ka_39.html

Δικτυο1 (Το οποίο μας παραπέμπει στο blog του AlphaFM):
Τίτλος: Στις 11.30 στο δημαρχείο Καστοριάς ημερίδα με θέμα ΜΜΕ-ΘΕΣΜΟΙ-ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ*
http://www.alphafm.gr/archives/147768

(*Δεν υπάρχει τίποτα από την διάρκεια της ημερίδας).

West Channel; Καμία αναφορά ή βίντεο (πιθανότατα να υπάρχει κάποια αναφορά στο πλαίσιο της ροής κάποιου δελτίου ειδήσεων όμως δεν είναι κάτι εμφανές σε σχέση με την συγκεκριμένη εκδήλωση που αφορά κυρίως τα ΜΜΕ, αφού αυτά είναι υποτίθεται το εργαλείο για την περιφερειακή ανάπτυξη)

Μια εκδήλωση στην οποία αυτοί που την συνδιοργανώνουν, παράλληλα την απαξιώνουν αφήνει πολλά ερωτηματικά ως προς τις προθέσεις της. Ειδικά αν κρίνουμε κι από το περιεχόμενό της και το ότι κανένα άλλο τοπικό μέσο δεν αναφέρθηκε σε αυτή.

Μήπως το ζητούμενο τελικά είναι να αλλάξει η στάση των ΜΜΕ απέναντι στην αυτοδιοίκηση; Να τηρεί αναλογικότερα τις αποστάσεις κάνοντας λίγο πίσω στους εκβιασμούς; Να πείσει εν τέλει ότι κατέχουν τα δημοκρατικά εχέγγυα ώστε να συνιδρυθεί ένα περιεφερειακής εμβέλειας αδειοδοτημένο τηλεοπτικό κανάλι; Γιατί μάλλον αυτό καίει περισσότερο τους τοπικούς mediάρχες: Η άδεια λειτουργίας.
Που για να αποκτηθεί όμως χρειάζονται συνεργασίες όλων των mediaδων της περιφέρειας…
Επίσης γίνεται φανερή η διαφορά απόδοσης της ίδιας είδησης. Η εφημερίδα ‘Σέντρα” κρατάει μια περισσότερο αντικειμενική στάση αποδίδοντας στον τίτλο τον σκοπό της εκδήλωσης, ενώ αντίθετα το ενημερωτικό(sic) blog “SvouraNews” την περιγράφει ως επιτυχημένη, χωρίς βέβαια να μπει σε λεπτομέρειες το γιατί την θεωρεί επιτυχημένη.Για να κλείσουμε το θέμα του παράδοξου της εξουσίας των ΜΜΕ θα αναδημοσιεύσω τα λόγια του Matt Drudge,ενός τύπου στο Holywοod, ο οποίος ξεκίνησε κάνοντας κουτσομπολιό για τους σταρ και κριτική ταινιών, άλλα τον Ιανουάριο του 1998 είχε τα Αμερικάνικα μέσα στα πόδια του, αποκαλύπτοντας το “σκάνδαλο Λεβίνσκυ”.
Τα αποδίδει ο Ian Hargreaves στο Journalism. A very short introduction” (σελ131):“Αξίζει να ξαναζήσουμε, με τα λόγια του ίδιου του Ντράτζ, τη σύνθεση αυτής της μνημειώδους “Αναφοράς Ντράτζ” στίς 21:02 ώρα Ειρηνικού, της 17ης Ιανουαρίου 1998:
Τίποτα δεν έμεινε να κάνω.
Το δάχτυλό μου είχε ισορροπήσει πάνω στο κουμπί.
Αυτό είναι όλο.
Όλα όσα έχεις γίνει και όλα όσα θα γίνεις..
“Τι νομίζεις ότι κάνεις,Ντράτζ;…”
Στρίγλα,Χαμάλης.
“Διαβάζω σωστά; Είσαι έτοιμος να κατηγορήσεις τον POTUS (τον πρόεδρο των ΗΠΑ) ότι έχει σχέση με κάποιον εσωτερικό υπάλληλο; Ετοιμάζεσαι να ανατινάξεις την Ουάσιγκτον; Πάρε μου την Τζάνετ Ρένο (Janet Reno)…!”
“ Έϊ ούτε εμένα μου αρέσει, αλλά είναι επιβεβαιωμένο, είναι επιβεβαιωμένο, είναι επιβεβαιωμένο και η εξουσιοδοτημένη Starr της Τζάνετ Ρένο σου να εισέλθει..”
“Είσαι τρομοκράτης, έτσι δεν είναι;”
Η μαμά και ο μπαμπάς ήταν φιλελεύθεροι…
“Εσύ και το διαδικτυακό σου μανιφέστο”
Ας επιτρέψουμε στο μέλλον να ξεκινήσει.
“Ας γίνει λοιπόν..”
Το ποντίκι της Microsoft πήγε στην ανάλογη θέση.
Έτοιμος. Σκοπεύσατε. ENTER.

Τεράστιες ακτίνες από δορυφορικό πιάτο σε δορυφορικό πιάτο, σε υπολογιστές, στο Internet,στα fax. Συναγερμός.
01:00 το πρωΐ: Κινητά τηλέφωνα,συνεδριακά τηλεφωνήματα,πρόστυχα φορέματα,πούρα.
02:00 το πρωΐ: Κλητεύσεις μαρτύρων, μεγάλα σώματα ενόρκων.
03:00 το πρωΐ: Εκλογές. Μομφή.
04:00 το πρωΐ: Αθώωση
05:00 το πρωΐ: ΔΟΞΑ
06:00 το πρωΐ: Αυγή.”

Η παραπάνω περιγραφή πρέπει να διδάξει τους δημοσιογράφους υπευθυνότητα. Το πόσο σημαντικό είναι να έχεις κάνει έρευνα, να διασταυρώσεις τα στοιχεία σου, να ζυγίσεις τις άμεσα και ευρύτερα κοινωνικές επιπτώσεις. Το πάτημα του ΕΝΤΕR της δημοσίευσης πολλές φορές αποδεικνύεται πιο θανατηφόρο από την σκανδάλη ενός όπλου.
Ο Ντράγκς το ήξερε. Όμως μάλλον η δόξα που θα κέρδιζε άξιζε περισσότερο ακόμα κι από την κατάρρευση του πολιτικού συστήματος με αθέμιτα μέσα. Αυτός ήταν ο στόχος του άλλωστε.
Την δημοσίευση που έκανε ακολούθησε ένα κρεσέντο από φήμες και αβάσιμες ειδήσεις , οι οποίες παρουσιάζονταν ως γεγονότα, εμπλουτίζοντας και δημιουργώντας τελικά το “σκάνδαλο Λεβίνσκυ”

Ο ίδιος έξι μήνες αργότερα δήλωνε ότι: “.. η εποχή μας δονείται από τον θόρυβο των αδύναμων φωνών..”.
Και ειδικά σήμερα που η τεχνολογία κάνει την μετάδοση της είδησης αστραπιαία. Σήμερα που ο κάθε πολίτης μπορεί να είναι δημοσιογράφος με την ευρύτερη έννοια του “όποιος γράφει δημόσια μπορεί να θεωρείται δημοσιογράφος”. Σήμερα που το εμπόριο στον κόσμο του ίντερνετ, βασιζόμενο κυρίως στη διαφήμιση, έχει διαφθείρει ανεπανόρθωτα την ποιότητα της πληροφορίας.
Σήμερα λοιπόν ο κάθε πολίτης μπορεί να κρατά μια σκανδάλη στο πληκτρολόγιό του.
Ο κάθε επιτήδειος μπορεί να βρει οπαδούς και θύματα για ίδιον όφελος. Ένα κοινωνικό hacking που μερικοί όπως ο Kevin Mitnick το ονομάζουν “κοινωνική μηχανική”.

Χρησιμοποιώντας την “κοινωνική μηχανική” προς όφελος της κοινωνίας.Ο Αριστοτέλης (παρότι πολέμιος του πολιτεύματος της άμεσης δημοκρατίας των αρχαίων Αθηνών) αναζητώντας την έννοια του “πολίτη” λέει ότι ο πολίτης είναι αυτός που εναλλάσσεται στην εξουσία (τὸ ἐν μέρει ἄρχεσθαι καὶ ἄρχειν). Αυτός που μετέχει στην δικαστική και κυβερνητική εξουσία.
Πολίτης δεν είναι συνεπώς αυτός που ψηφίζει ή ανήκει σε ένα κόμμα, αλλά αυτός που συμμετέχει στη λήψη των αποφάσεων. Στη θέσπιση των νόμων, στην άσκηση της εξουσίας [2]Στην εποχή μας πιστεύω ότι οι χαμένες αυτές αξίες της αληθινής δημοκρατίας μπορούν και πρέπει να αναβιώσουν ξανά. Περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε “πολίτες”. Ανθρώπους ενεργούς κοινωνικά που να μπορούν να “αυτοβελτιώσουν” την κοινωνική τους πραγματικότητα.
Οι ΕΝ.ΔΗΜΟ. ξεκίνησαν με αυτήν την ιδέα ως υπόβαθρο και προσπαθούν να χτίσουν θεσμούς άμεσης δημοκρατίας στη τοπική κοινωνία της Καστοριάς.
Η δύναμή τους ακόμα είναι μικρή, αλλά αυτό που πρεσβεύουν και σε αυτό που προσβλέπουν είναι κάτι από μια κοινωνία του μέλλοντος. Κάποιοι θα το δουν σαν ουτοπία, σαν ένα ρομαντικό κυνήγι ενός άπιαστου και ιδανικού κόσμου. Κάποιοι άλλοι ενδόμυχα θα πιστεύουν ότι η κοινωνία είναι υποχρεωμένη σε μια τέτοια μετάβαση, αλλά περιμένουν από κάποιον άλλο να το κάνει για αυτούς.
Ε λοιπόν είμαστε αυτοί οι άλλοι! Αυτό που μένει είναι να γίνει και κάποιος άλλος σαν εμάς..
Προσθέτουμε μικρά πετραδάκια “άμεσης δημοκρατίας” κάθε φορά που σας καλούμε να συμμετάσχετε στη “διαμόρφωση της πολιτικής” όταν δημοσιεύουμε τις εισηγήσεις των θεμάτων του δημοτικού συμβουλίου. Άλλωστε είναι θέματα που αφορούν την τοπική κοινωνία.
Το κάνουμε κάθε φορά που δημοσιεύουμε τα ηχογραφημένα πρακτικά, παρακάμπτοντας την ωφελιμιστική μετάδοση πολλές φορές από τα ΜΜΕ με συγκεκριμένα αποσπασμάτων των διαλόγων.
Το κάνουμε κάθε φορά που στήνουμε δημοψηφίσματα. Έστω κι αν δεν θεωρούνται θεσμοθετημένα αυτή τη στιγμή. Άλλωστε οι θεσμοί παραλλάζουν και μετατρέπονται σε νέους θεσμούς. Οι κοινωνίες φτιάχνουν θεσμούς, όχι οι νομοπαρασκευαστές..

“Δεν υπάρχει δημοκρατική κοινωνία, δίχως δημοκρατικά άτομα και αντιστρόφως δεν υπάρχουν δημοκρατικά άτομα χωρίς δημοκρατική κοινωνία” [2] “Ο δημοκρατικός τύπος ανθρώπου είναι αυτός που ασχολείται με τα “κοινά”, με τις κοινές υποθέσεις, με το κοινό συμφέρον, αυτός που συμμετέχει. Που είναι πολίτης και όχι ιδιώτης..
.. Ο ιδιώτης ασχολείται και ενδιαφέρεται για το δικό του, προσωπικό συμφέρον, παραμελεί και εγκαταλείπει το κοινό συμφέρον στα κόμματα, στους ισχυρούς, στους ολίγους, ως εκ τούτου αντικειμενικώς εναντιώνεται στο κοινό συμφέρον”[2]

Αυτές οι συνθήκες μας δείχνουν ότι η Δημοκρατία είναι κάτι ευαίσθητο. Πολύ εύκολα γίνεται μια κοινοβουλευτική ολιγαρχία (όπως θα έπρεπε κανονικά να ονομάζεται το πολίτευμα σήμερα), πολύ εύκολα επίσης γίνεται μια δικτατορία. Όταν συμβαίνει αυτό όμως, σημαίνει ότι μεταβλήθηκε και ο τύπος του ανθρώπου. Έπαψε να είναι πια δημοκρατικός. Έπαψε πια να αυτοπροσδιορίζεται σε σχέση με την κοινωνία. Περιμένει αόριστα η κοινωνία να αλλάξει. Μεταφέρει την ευθύνη στους αντιπροσώπους του και ιδιωτεύει. Ιδιωτεύει στην οικογένεια, στη δουλειά του,στη καταναλωτική συμπεριφορά του,στη θρησκεία του ακόμη. Στις εμμονές του εν τέλει..

Αν θέλουμε να συσχετίσουμε τα ΜΜΕ με την τοπική αυτοδιοίκηση και την ανάπτυξη (όχι όμως την οικονομική ανάπτυξη, αλλά την κοινωνική ανάπτυξη), τότε μπορούμε να τα δούμε ως ένα εργαλείο για την δημοκρατική χειραφέτηση “πολιτών”. Ανθρώπων δηλαδή που έχουν την διάθεση και την συνείδηση να αποφασίζουν για την μοίρα τους, να οργανώνουν και να οργανώνονται.
Τα τοπικά ΜΜΕ (και ειδικά τα διαδικτυακά, αυτά που απευθύνονται κυρίως στη νεολαία) είναι ίσως το ιδανικό μέσο επικοινωνίας, οργάνωσης και χειραφέτησης. Μόνο που τα ΜΜΕ αυτά, όλο και περισσότερο δελεάζονται από το προσδοκώμενο οικονομικό όφελος που υποσκάπτει ανοιχτά πια την αξιοπιστία και την ποιότητά τους.
Πάντα θα υπάρχουν βέβαια καινούριες ιδέες και τρόποι ενημέρωσης και επικοινωνίας.
Και συνήθως κερδίζει αυτός με την λιγότερη απληστία και την περισσότερη αξιοπρέπεια.
Λέω συνήθως, γιατί όταν επικρατεί η λογική της ιδιοτέλειας και της ιδιώτευσης δυστυχώς οι κοινωνίες “κόβουν” τις κλωστές που αποτελούν τον ιστό των κοινωνικών σχέσεων, οδηγώντας τα υποκείμενα-άτομα σε μονοπάτια αποξένωσης, ρατσισμού και κατάθλιψης..

Για τους ΕΝ.ΔΗΜΟ.
Καρανικολόπουλος Σάκης

[1] ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Ian Gargreaves (Σειρά εφημερίδας το Βήμα “η εποχή μας σε 15 λέξεις”
Μπορείτε να βρείτε ελεύθερα την έκδοση στα Αγγλικά εδώ:
http://www.portcity.edu.bd/ELibrary/JD/journalismintroduction.pdf[2] Μελέτες για τον Κορνήλιο Καστοριάδη. Η Γένεση της δημοκρατίας και η σημερινή κρίση.
Γ. Οικονόμου. Η άμεση δημοκρατία και οι προϋποθέσεις της,σελ 65.