Άλλο ένα πατροπαράδοτο έθιμο αναβιώνει σήμερα σε όλα τα νοικοκυριά του Γέρμα Καστοριάς! Οι κυράδες και δέσποινες του χωριού νωρίς από χθες το απόγευμα και για όλο το τριήμερο των Νικολαβαρβάρων θα πιάσουν το νηστίσιμο χυλό ( ζυμάρι) για να φτιάξουν τις παραδοσιακές γερμανιώτικες βαρβαρίτικες λαγγίτες!
Έχουν το σχήμα των σπάργανων με τα οποία τύλιξε το μικρό Χριστό η Παναγιά στο σπήλαιο της Βηθλεέμ και αυτό συμβολίζουν!
Το ζυμάρι γίνεται με απλά υλικά: αλεύρι, μαγιά, νερό , αλάτι και λίγη ζάχαρη! Μόλις ετοιμαστεί, οι καλονοικοκυρές , θα πυρώσουν το τζάκι και θα καλοζεστάνουν το μπακιρένιο τηγάνι. Θα ρίξουν στην αρχή λίγο από το ζυμάρι στην μεσοραχια του τζακιού και θα πουν τούτο: αρνιά, κατσίκια κι γκόλιαβα παιδιά( αρνιά , κατσίκια και γυμνά παιδιά) θέλοντας να προμηνύσουν τη χρονιά παρακαλώντας την Άγια Βάρβαρα , τον Άγιο Σάββα και τον Άγιο Νικόλα να ευλογήσουν, τώρα που γεννούν τα ζώα, πολλά αρνιά, κατσίκια, μα και οι γυναίκες του χωριού πολλά παιδιά να γεννήσουν και μάλιστα αγόρια για την αναγκαία ύπαρξη νέων εργατικών χεριών στα χωράφια και στα ζώα!
Έπειτα, παίρνουν λίγο από το χυλώδες ζυμάρι , το ρίχνουν στο λιγδωμένο τηγάνι και το απλώνουν! Σε δύο λεπτά η βαρβαριτικη λαγγίτα είναι έτοιμη για φάγωμα!
Συνοδεύεται συνήθως με ζάχαρη, καρύδια και ίσως λίγη κανέλα! Άλλοι πάλι τις κάνουν μπλιάβλιαβις( δηλαδή υγρές και μαλακές, με ζαχαρόνερο) . Σερβίρονται σε όλα τα σπίτια του χωριού όλο αυτό το ευλογημένο τριήμερο με προβλέψεις και εικασίες για τον καιρό των Χριστουγέννων, αφού όπως λένε οι παλιοί: τον καιρό που κάμνει της Βαρβάρας και τ’ Άι (Ν)γκολα κάμνει και τις γιουρτές!
Η Αγία Βάρβαρα μα και ο Άγιος Νικόλαος είναι αγαπητά πρόσωπα σε όλη τη Μακεδονία,οπου πολλά έθιμα συντελούνται αυτο το τριήμερο! Πιο γνωστό αυτών τα: Τσίρι τσίρι Βάρβαρα, τσιρουβαρβαρα ,στο Αμυνταιο Φλώρινας όπου ανάβουν μεγάλες φωτιές και χορεύουν όλη νύχτα γύρω τους, ενθυμουμενοι τα φρικτά μαρτυρία της Αγίας από τον ίδιο τον Πατέρα της!
Δεν είναι λίγες οι παροιμίες που συνοδεύουν τούτο το τριήμερο:
Βάρβαρα βαρβαρώνει, Σάββας σαβανωνει, Νικόλας παραχώνει( η Αγία Βαρβαρα φέρνει το βάρβαρο κρύο, του Αγίου Σαββα χιονίζει τόσο όσο το σάβανο του νεκρου μα του Αγίου Νικολάου μας παραχώνει στο χιόνι)!
Νικολιτσι ,βαρβαρίτσι και στη μέσα ειν’ Αι Σαββας!
Η Βαρβαρα κρυωσε , ο Νικόλας χιόνισε!
Χρόνια πολλά και καλές γιορτές! Οι Τρεις Μεγάλοι αυτοί Άγιοι βοήθεια μας!
ΥΓ. Συνοδέψτε τις βαρβαρίτικες λαγγίτες με μερέντα, θα ξετρελαθείτε!
Δημήτρης Παπατζίμος
Φωτο: Πασχάλης Δούκας
