Συντάκτης:
Τρία διαδοχικά στάδια περιλαμβάνει η ρύθμιση στην οποία κατέληξαν κυβέρνηση και Διοίκηση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για το ασφυκτικό πρόβλημα 135.000 δανείων δημοσίων υπαλλήλων. Πρόκειται για τις επιλογές της επιμήκυνσης, της μείωσης του επιτοκίου και του διαχωρισμού του δανείου σε δύο τμήματα – ένα να εξοφλείται κανονικά και δεύτερο να εξυπηρετείται εντός συμφωνημένου χρόνου. Τα τρία αυτά στάδια θα ακολουθούνται κατά σειρά μέχρι να επιτευχθεί το ποσό της δόσης που μπορεί να αποπληρώνει κάθε δανειολήπτης, σύμφωνα με τη νέα πολιτική την οποία παρουσιάζει η «Εφημερίδα των Συντακτών» κατά αποκλειστικότητα.
Το δόγμα των ρυθμίσεων είναι: «να πληρώσει ο δανειολήπτης αυτό που μπορεί και ταυτόχρονα να μειώσει το δάνειό του». Δεν εφαρμόζονται κάποιου είδους «οριζόντιες ρυθμίσεις», αλλά προσαρμόζονται στις πραγματικές δυνατότητες του κάθε δανειολήπτη. Τα κεφάλαια παραμένουν απαιτητά, ενώ στόχο αποτελεί το οφειλόμενο ποσό να οδηγείται στο «κλείσιμο», με παράλληλη εξασφάλιση της δυνατότητας αποπληρωμής του.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Ταμείου, με τη νέα πολιτική ρυθμίσεων εκτιμάται ότι για το 48% των δανείων (περίπου 65.000) θα υπάρξει μεσοσταθμική μείωση του επιτοκίου κατά 2,3% και στο 1/3 αυτών θα υπάρξει επιπλέον και πάγωμα μέρους του κεφαλαίου (βλ. παράδειγμα παρακάτω). Δάνεια που θα καταλήγουν στο δεύτερο ή και το τρίτο στάδιο της ρύθμισης θα επαναξιολογούνται κάθε τρία χρόνια.
Για το 52% των δανείων, που δεν θα εφαρμοστούν λύσεις οι οποίες οδηγούν άμεσα σε μείωση της δόσης, υπάρχει η πρόβλεψη επιβράβευσης των απόλυτα συνεπών δανειοληπτών με μεσοσταθμική μείωση επιτοκίου της τάξης του 1%. Μοιάζει όμως να αποτελεί μια ήσσονος σημασίας πρόβλεψη που μάλλον αφορά έναν μικρό αριθμό δανειοληπτών, στην συντριπτική τους πλειονότητα συνταξιούχους. Υπενθυμίζεται ότι κατά τη σύναψη του δανείου ο υπάλληλος εκχωρεί το δικαίωμα να αποπληρώνεται η δόση απευθείας από το μισθό του.
Πώς υπολογίζεται η δόση
Η δόση θα προσδιορίζεται με βάση το καθαρό ετήσιο οικογενειακό εισόδημά του δανειολήπτη (ΚΕΟΕ). Ως ΚΕΟΕ, θεωρείται το ποσό που απομένει στην οικογένεια του δανειολήπτη μετά την αφαίρεση των αναλογούντων φόρων, της εισφοράς αλληλεγγύης, του τέλους επιτηδεύματος, ποσού 1000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο μέλος και του ποσού ενιαίου φόρους ιδιοκτησίας υπόχρεου/συζύγου μέχρι 1000 ευρώ (συνολικά για όλη την οικογένεια).
Ειδικότερα, τα τρία στάδια των λύσεων έχουν ως εξής:
ΣΤΑΔΙΟ 1ο: Επιμήκυνση της διάρκειας εξυπηρέτησης των δανείων µε το ισχύον επιτόκιο.
• Ενυπόθηκα Στεγαστικά: έως είκοσι (20) έτη από τη συμβατική διάρκεια λήξης των δανείων
• Μικροεπισκευών-μικροβελτιώσεων: έως δεκαπέντε (15) έτη από τη συμβατική διάρκεια λήξης των δανείων
Σύμφωνα με τη νέα πολιτική, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί ο δανειολήπτης στη λήξη της ρύθμισης αυτής να είναι, μέχρι 85 ετών για τα ενυπόθηκα δάνεια, και για τα μη ενυπόθηκα, μέχρι 75 ετών. Αλλιώς, θα ζητείται εγγυητής α΄ βαθμού που να πληροί το εν λόγω κριτήριο ηλικίας. Στις περιπτώσεις όπου θα απαιτηθεί εγγυητής, θα πρέπει να συνταχθεί ανάλογη τροποποιητική – πρόσθετη πράξη σύμβασης. Επισημαίνεται ότι απαιτείται η συναίνεση του εκ τρίτου συμβαλλόμενου της αρχικής δανειακής σύμβασης.
ΣΤΑΔΙΟ 2ο: Μείωση επιτοκίου
Η μείωση επιτοκίου παρέχεται ως δυνατότητα μόνο στις περιπτώσεις δανειοληπτών που, μετά το στάδιο της επιμήκυνσης, εξακολουθεί η συνολική μηνιαία δόση του δανείου (ή των δανείων) να είναι υψηλότερη από αυτή που καθορίζεται με βάση το ΚΕΟΕ. Η μείωση του επιτοκίου δεν θα μπορεί να είναι πάνω από το 50% του ισχύοντος, κατά το χρόνο της ρύθμισης, επιτοκίου για το ρυθμιζόμενο δάνειο.
ΣΤΑΔΙΟ 3ο: Διαχωρισμός δανείου (ή δανείων)
Σε περίπτωση που ούτε τα παραπάνω στάδια ρύθμισης (επιμήκυνση και μείωση επιτοκίου) οδηγούν στην προκύπτουσα με βάση το Κ.Ε.Ο.Ε μηνιαία δόση και με την προϋπόθεση ότι το σύνολο των οικογενειακών καταθέσεων και επενδύσεων (ομόλογα, αμοιβαία, μετοχές) δεν υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ πλέον 5.000 για κάθε προστατευόμενο μέλος, το δάνειο θα επιμερίζεται σε δύο τμήματα:
• Στο τμήμα του δανείου που εκτιμάται ότι θα εξυπηρετείται κανονικά έως τη λήξη του δανείου (με την επιμήκυνση και τη μείωση του επιτοκίου). Το τμήμα αυτό δεν μπορεί να είναι λιγότερο από το 70% του συνολικού οφειλόμενου ποσού.
• Στο άλλο μέρος του δανείου το οποίο θα εξοφληθεί ολόκληρο εντός συμφωνημένης χρονικής περιόδου που δεν θα ξεπερνά τα δέκα (10) έτη από την ημερομηνία υπογραφής τροποποιητικής – πρόσθετης πράξης σύμβασης, υπό προϋποθέσεις (με την καταβολή του εφάπαξ βοηθήματος, τη ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων ή τον διακανονισμό εξυπηρέτησής του στη λήξη της περιόδου των δέκα ετών).
Παράδειγμα
Δανειολήπτης με δάνειο 100.000 € υπολειπόμενης διάρκειας 20 έτη με ισχύον επιτόκιο εκτοκισμού 4,8%
• Σήμερα πληρώνει δόση 649 € το μήνα και με τις νέες ρυθμίσεις μπορεί να πληρώνει 390 € το μήνα (μέσω επιμήκυνσης κατά 10 έτη και μείωσης επιτοκίου σε 2,4%) δηλαδή θα έχει μείωση μηνιαίας δόσης κατά 259 € και συνολικό ετήσιο όφελος 3.108 €.
• Εάν ο εν λόγω δανειολήπτης λόγω χαμηλού οικογενειακού εισοδήματος ενταχθεί στην λύση που θα προβλέπει και πάγωμα του 30% του κεφαλαίου τότε η μηνιαία δόση του μπορεί να φτάσει σε 273 € το μήνα δηλαδή μηνιαίο όφελος από διαφορά δόσεων 376 € και ετήσιο 4.512 €.
Επαναξιολόγηση δανείου
Η μείωση του επιτοκίου (2ο στάδιο) και ο διαχωρισμός των δανείων (3ο στάδιο) θα επαναξιολογούνται ανά τρία έτη, οπότε θα αποφασίζεται η παράταση ή τροποποίηση της απόφασης με βάση τα επικαιροποιημένα εισοδήματα των οφειλετών. Ομοίως, η περιουσιακή κατάσταση των οφειλετών και η διαδικασία ρευστοποίησης θα επαναξιολογούνται ανά τριετία.
Εφόσον υπάρχει ληξιπρόθεσμη οφειλή, αυτή θα κεφαλαιοποιείται και θα ρυθμίζεται συνολικά.
Δεν έχει ακόμα αποσαφηνιστεί εάν θα οριστεί πλαφόν οικογενειακού εισοδήματος για την ένταξη των δανειοληπτών στις ρυθμίσεις. Πηγές με γνώση του θέματος, θέλουν το μέσο οικογενειακό εισόδημα των υπαλλήλων που θα ευνοηθούν από τις ρυθμίσεις κοντά στις 12.000 ευρώ.
Να σημειωθεί ότι με την υπογραφή της αίτησης – υπεύθυνης δήλωσης (το έντυπο επισυνάπτεται στο τέλος της ανάρτησης), ο δανειολήπτης παρέχει «ρητά και ανεπιφύλακτα» τη συγκατάθεσή του στο Ταμείο να έχει πρόσβαση σε φορολογικά, οικονομικά και περιουσιακά του στοιχεία από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) και άλλου είδους πιστοποιητικά ή δικαιολογητικά, καθώς και την επεξεργασία προσωπικών του δεδομένων από τις υπηρεσίες του Ταμείου (βλ. πρώτη σελίδα υπεύθυνης δήλωσης).
Προσωρινές λύσεις
Σύμφωνα το πλαίσιο που παρουσιάζει αποκλειστικά η «Εφημερίδα των Συντακτών», η νέα πολιτική ρυθμίσεων περιλαμβάνει και βραχυπρόθεσμες λύσεις, διάρκειας μικρότερης των 2 ετών, για την αντιμετώπιση προσωρινών δυσκολιών, στις οποίες ο δανειολήπτης μπορεί να ενταχθεί οριστικά.
Περιπτώσεις προσωρινών δυσκολιών θεωρούνται η διαθεσιμότητα (όταν αυτή δεν οφείλεται στον δανειολήπτη), η άδεια άνευ αποδοχών, το καθεστώς προς συνταξιοδότηση του ιδίου του οφειλέτη ή των κληρονόμων του, τα προβλήματα υγείας του ιδίου του οφειλέτη ή των προστατευόμενων μελών του και οι σπουδές τέκνων (εφόσον απαιτείται διαμονή σε άλλη πόλη ή στο εξωτερικό). Ειδικότερα, για αυτές τις περιπτώσεις, οι προτεινόμενες λύσεις είναι:
• η αναστολή πληρωμής και,
• η μερική καταβολή δόσεων με ανάλογη επιμήκυνση της διάρκειας εξυπηρέτησης του δανείου.
Η τελική μορφή της ρύθμισης εξειδικεύει την απόφαση του ΚΥΣΟΙΠ το περασμένο καλοκαίρι και θα έχει αναδρομική ισχύ από 1 Ιουλίου 2016 για όλες τις αιτήσεις που θα υποβληθούν μέχρι τις 31 Μαρτίου 2017. Οι δανειολήπτες θα μπορούν να υποβάλλουν τις αιτήσεις – υπεύθυνες δηλώσεις τους, από την Δευτέρα 28 Νοεμβρίου στην κεντρική υπηρεσία του Ταμείου και από την Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου στα υπόλοιπα καταστήματα ανά την Ελλάδα.
Η υποβολή της ειδικής αίτησης και των απαραίτητων δικαιολογητικών γίνεται με δύο τρόπους:
• Με φυσική παρουσία ή μέσω εξουσιοδοτουμένου προσώπου στα καταστήματα του Ταμείου
• Ταχυδρομικά στην Κεντρική Υπηρεσία του Ταμείου. Στην περίπτωση αυτή, απαιτείται θεώρηση του γνησίου της υπογραφής από δημόσια αρχή ή ΚΕΠ.
Τα δικαιολογητικά (δανειολήπτη και εγγυητή, όπου απαιτείται) που πρέπει να συνοδεύουν την αίτηση είναι:
1. Φωτοαντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας
2. Πρόσφατη βεβαίωση μηνιαίων αποδοχών ή σύνταξης
3. Ε1 (φορολογική δήλωση του τρέχοντος έτους )
4. Εκκαθαριστικό εφορίας τρέχοντος έτους
5. Ε9 βεβαίωση δηλωθείσας περιουσιακής κατάστασης και εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ που να εμφανίζονται οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων
6. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης τελευταίων ετών (σε περίπτωση εγγυητή
Χρήσιμες ερωτήσεις & απαντήσεις
• Είμαι δανειολήπτης από το Τ.Π.&Δ και έχω ήδη υπαχθεί σε ρύθμιση του δανείου μου, η οποία εξακολουθεί να είναι σε ισχύ. Μπορώ να υποβάλλω αίτηση για να υπαχθώ στις νέες ρυθμίσεις;
Σαφώς και μπορείτε να υποβάλλετε αίτηση υπαγωγής στις νέες ρυθμίσεις, συνοδεία των απαιτούμενων δικαιολογητικών κι εφόσον αυτή αξιολογηθεί και εγκριθεί, θα επαναπροσαρμοστούν η δόση και τα χαρακτηριστικά του δανείου σας.
• Είμαι δανειολήπτης από το Τ.Π.&Δ και έχω υποβάλλει αίτηση υπαγωγής σε μία από τις προηγούμενες ρυθμίσεις στεγαστικών δανείων, η οποία, ωστόσο, ακόμα δεν έχει εξεταστεί. Τι προβλέπεται για τις περιπτώσεις αυτές;
Θα πρέπει να υποβάλλετε εκ νέου αίτηση υπαγωγής στις νέες ρυθμίσεις δανείων, συνοδεία των προβλεπόμενων δικαιολογητικών, σημειώνοντας επί αυτής ότι είχατε ήδη υποβάλλει προγενέστερη αίτηση ρύθμισης προκειμένου να δοθεί στην εξέταση της νέας αίτησης χρονική προτεραιότητα.
• Ο σύζυγος μου κι εγώ είμαστε – ο καθένας ξεχωριστά – δανειολήπτες από το Τ.Π.&Δ. Μπορούμε να υποβάλλουμε αίτηση υπαγωγής στις νέες ρυθμίσεις δανείων;
Σαφώς και μπορείτε να υποβάλλετε αίτηση υπαγωγής σε κάποια από τις νέες ρυθμίσεις, συνοδεία των απαιτούμενων δικαιολογητικών.
• Είμαι δανειολήπτης από το Τ.Π.&Δ και φρόντιζα πάντα, παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζα, να είμαι συνεπής στις υποχρεώσεις μου απέναντι σας. Εγώ δεν πρέπει, με κάποιον τρόπο, να ανταμειφθώ;
Με το νέο πλαίσιο ρυθμίσεων, το Τ.Π.&Δ στηρίζει και επιβραβεύει και τους δανειολήπτες που, παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζαν, κατέβαλλαν στο ακέραιο τη δόση του δανείου τους, προσφέροντάς τους μία μοναδική ελάφρυνση: μεσοσταθμική μείωση 1% του επιτοκίου επί του αλήκτου κεφαλαίου μόνο των ενυπόθηκων δανείων τους, η οποία θα εφαρμοστεί μόλις εγκριθεί ο κανονισμός εφαρμογής της ανωτέρω επιβράβευσης από το Δ.Σ. του Τ.Π.&Δ.
Επισημαίνεται ότι ως συνεπής χαρακτηρίζεται ο δανειολήπτης του οποίου η μηνιαία δόση του/των δανείου/ων εξυπηρετείται κανονικά και το/τα δάνειό/ά του δεν εμφανίζει/ζουν χρεωστικό υπόλοιπο στο προηγούμενο εξάμηνο (αρχής γενομένης από 30-06-2016), ακόμα και αν έχει προηγηθεί ρύθμιση επιμήκυνσης ή/και ρύθμιση ληξιπρόθεσμου χρέους του δανείου.
• Ποιο θα είναι στην πράξη το όφελος που θα προκύψει για τους δανειολήπτες από τη νέα πολιτική ρυθμίσεων;
Το οικονομικό όφελος για τους δανειολήπτες του Τ.Π.&Δανείων θα είναι σημαντικό, αφού όσοι ενταχθούν (κατ΄εκτίμηση το 73% των δανειοληπτών) θα έχουν μείωση του ποσού των τοκοχρεωλυτικών δόσεων του/των δανείου/ων τους . Ειδικότερα:
•Το 25% των δανειοληπτών θα έχει την επιθυμητή μείωση δόσεων μέσω της επιμήκυνσης των δανείων.
•Το 48% των δανειοληπτών, πέραν τη επιμήκυνσης, θα έχει και μεσοσταθμική μείωση επιτοκίου κατά 2,1% ενώ στο 1/3 περίπου αυτών θα υπάρξει επιπλέον και πάγωμα μέρους του κεφαλαίου, το οποίο θα τακτοποιείται μεταγενέστερα, εντός της συμφωνημένης χρονικής περιόδου.
Οι οριζόντιες πολιτικές χωρίς κριτήρια, σε αυτή την περίπτωση, παρότι είναι πιο εύκολο να υλοποιηθούν και να κατανοηθούν, είναι εκτός της φιλοσοφίας μας, γιατί είναι άδικες, αφού δεν αντιμετωπίζουν τα προβλήματα των κοινωνικών ομάδων που πλήττονται περισσότερο από την κρίση.
• Τι προβλέπεται για τους δανειολήπτες που δεν επιθυμούν να ενταχθούν στη νέα πολιτική ρυθμίσεων δανείων;
Στις περιπτώσεις δανειοληπτών που δεν επιθυμούν να ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις, θα εφαρμόζεται η μέχρι την 22η-11-2016 (ημερομηνία έγκρισης της νέας πολιτικής ρυθμίσεων από το Δ.Σ. του Ταμείου) πολιτική της επιμήκυνσης έως τα μέγιστα επιτρεπτά όρια καθώς και η αρ. 2/19843/0094/7-3-2012 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ 677/Β/7-3-2012), σε συνδυασμό με την απόφαση που έλαβε το Δ.Σ. του Τ.Π.&Δανείων στην με αρ. 3440/22-03-2012 συνεδρίασή του να παρακρατούνται (μετά από Υπεύθυνη Δήλωση συναίνεσης των δανειοληπτών) τα 3/10 των μηνιαίων αποδοχών τους, με την υποχρέωση να καταβάλλουν εξ ιδίων τη διαφορά των δόσεων ανά εξάμηνο (έως 30/06 ή 31/12).
Επισημαίνεται ωστόσο ότι και για αυτούς τους δανειολήπτες προβλέπεται η επιβράβευση της μείωσης 1% του επιτοκίου επί του άληκτου κεφαλαίου εφόσον εντάσσονται στον ως άνω (υπο ερωτ. 9)ορισμό του συνεπούς δανειολήπτη.
• Τι προβλέπεται για τα τιτλοποιημένα δάνεια;
Α) Αιτήσεις ρύθμισης δανείων που έχουν τιτλοποιηθεί θα εξετάζονται κατά περίπτωση από το Δ.Σ., στο πλαίσιο των περιορισμών που τίθενται σε αυτό από τους όρους της σχετικής σύμβασης τιτλοποίησης
Β) Επιβράβευση συνεπών δανειοληπτών ως άνω (υπό ερωτ.9) θα γίνεται μετά από σχετική νομοθετική ρύθμιση.
