Όποιος ενθουσιάστηκε με το “Εγχειρίδιο βλακείας” του Διονύση Χαριτόπουλου, ένα βιβλίο πρωτότυπων αφορισμών που επί πολλούς μήνες μετά την έκδοσή του (Μάρτιος 2008) εξακολουθεί να βρίσκεται στις πρώτες σειρές των ευπώλητων σε πανελλαδική κλίμακα, στο “Ημών των Ιδίων” (α’ έκδοση: 2003) θα απολαύσει μερικά κείμενα που με τον αφοπλιστικό τρόπο του συγγραφέα εικονογραφούν όλη τη νεοελληνική τρέλα. Από το ζεϊμπέκικο και τον Καζαντζίδη έως το Χρηματιστήριο και την τηλεόραση, από την “ψώρα” του φενγκ σούι και τα γουέστερν έως την ανεργία και το ποδόσφαιρο, από τη ψευτογκλαμουριά των νεόπλουτων και τις βίζιτες έως τους αληθινούς ήρωες της διπλανής πόρτας, ο Χαριτόπουλος δεν χαρίζεται σε κανέναν και σε τίποτε.
Με αβυσσαλέο, συχνά σκοτεινό χιούμορ και διαπιστωμένη ικανότητα να ξεχωρίζει την ήρα από το σιτάρι, o συγγραφέας παρωδεί ανελέητα τη σύγχρονη ζωή. Ένα βιβλίο με δοκιμιακό λόγο που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα της σύγχρονης Ελλάδας.
Αφορισμοί, όπως αυτοί που περικλείονται στις σελίδες του “Εγχειριδίου Βλακείας”, υπάρχουν κι εδώ. Ιδού μερικοί:
1. Το ζεϊμπέκικο είναι σαν το “Πάτερ Ημών”. Τα είπες όλα με τη μία.
2. Οι μηχανισμοί αποβλάκωσης προηγούνται πάντα των μηχανισμών κατανάλωσης.
3. Η καριέρα είναι η σύγχρονη κοιλάδα των δακρύων.
4. Οι Έλληνες άκουγαν Θεοδωράκη και Χατζιδάκι, μα τραγουδούσαν Καζαντζίδη.
Αλλά το βιβλίο αντλεί το μεγαλύτερο ενδιαφέρον του από τα ίδια τα κείμενα. Ιδού μερικά ενδεικτικά παραδείγματα:
1 (Για την Αριστερά):
Σήμερα η Αριστερά φθίνει στο περιθώριο. Κάποιοι λίγοι έμειναν· οι πολλοί λάκισαν. Είναι ερμηνεύσιμο. Αριστερά σημαίνει ανιδιοτέλεια· μια λέξη που κοντεύει να εξοριστεί και από τα λεξικά, πόσο μάλλον από τη ζωή των ανθρώπων. Και αριστερός είναι στάση ζωής με συνέχεια και συνέπεια· δεν είναι ειδικότητα κτηθείσα εν τη νεότητι ή εξαργυρώσιμη εμπειρία.
Όπως είπε και κάποιος, “επειδή έπεσε το Τείχος, δεν σημαίνει ότι θα γίνω κι εγώ κάθαρμα”.
2 (Για το ποδόσφαιρο):
Φίλαθλος που κόβει εισιτήριο δεν υπάρχει. Είμαστε όλοι οπαδοί. Δεν πάει άλλος στο γήπεδο με κρύο μάτι. Αγώνας χωρίς πάθος δεν γίνεται. Η συναισθηματική στράτευση είναι βαριάς μορφής. Η ομάδα είναι προέκταση του εαυτού σου· μπορεί να σε απογοητεύσει, να σε σκάσει, να σε χτικιάσει, αλλά δεν θα την προδώσεις ποτέ. Η ομάδα να πάει καλά κι όλοι οι άλλοι να πάνε να γκρεμιστούν.
3 (Για την ανεργία):
Απ’ όλα τα κουσούρια που μπορεί να σέρνει ένας άντρας τίποτα δεν είναι πιο αβάσταχτο από το να γυρνάει στο σπίτι του με άδεια χέρια. Πόσες γυναίκες δεν έχουν υποστεί διά βίου τιποτένιους συζύγους, βίαιους ή άπιστους, για μόνο τον λόγο πως συντηρούσαν οικογένεια.
Η ήττα του άντρα είναι συντριπτική. Η παρατεταμένη ανεργία τραυματίζει βαρύτατα τον ψυχισμό του· τον ακυρώνει ως ενεργή ύπαρξη. Η μείωση που υφίσταται δεν είναι ποτέ στενά οικονομική· κυριεύεται από αίσθημα αυτοϋποτίμησης και αναξιότητας έναντι των άλλων αντρών. Αισθάνεται να ξεπέφτει στα μάτια της γυναίκας του και των παιδιών του. Καταλήγει ξένος στο ίδιο του το σπίτι. Τα λόγια παρηγοριάς τού επιδεινώνουν το αίσθημα κατωτερότητας· στον άντρα πρέπει σεβασμός, όχι οίκτος.
