Επέλεξα να γράψω αυτές τις γραμμές, όταν διαπίστωσα πως για κάποιο λόγο που δεν μπορώ να εξηγήσω και να ερμηνεύσω, είπα στην κόρη μου το πρωί, η οποία είναι σε ηλικία που έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να καταλάβει “πριν τέσσερα χρόνια τέτοια ώρα συνέλαβαν τον μπαμπά σου”.
Του Κώστα Βαξεβάνη
Μετά γέλασα. Τι νόημα είχε; Γιατί το είπα; Μάλλον κάτι έχω μέσα μου και θέλω να το πω.
Έχω και εγώ τη δική μου επέτειο μαζί με την Εθνική και σπουδαία. Την 28η Οκτωβρίου του 2012, ημέρα Κυριακή , αστυνομικοί της Κρατικής Ασφάλειας, μπήκαν σε φιλικό σπίτι που βρισκόμουν στη Δροσιά και με συνέλαβαν. Είχα διαπράξει το έγκλημα να δημοσιεύσω στο HOT DOC τη λίστα Λαγκάρντ, την οποία επί δύο χρόνια έκρυβαν πολλοί και μάλλον δικαιολογημένα. Πριν ακόμη το περιοδικό φτάσει στα περίπτερα, η Εισαγγελία άσκησε δίωξη και ανακοινώθηκε στα Μέσα Ενημέρωσης πως καταζητούμαι. Ούτε έμπορος ναρκωτικών να ήμουν. Το παρασκήνιο της σύλληψης αυτής είναι μεγάλο και έπαιξαν ρόλο πολλοί. Όταν θα έρθει η ώρα, θα γραφτεί το πώς και το τι έγινε. Ας μείνουμε τώρα στο ότι αφού παρακολούθησαν το κινητό μου τηλέφωνο, με εντόπισαν και μπήκαν στο σπίτι με τη συνοδεία Εισαγγελέα. Η αλήθεια είναι πως δεν κρυβόμουν. Προσπάθησα απλώς να κερδίσω μερικές ώρες, μέχρι να λύσουν τα διαδικαστικά τους οι διώκτες μου (πολιτικοί και εισαγγελικοί) προκειμένου να προλάβω να ενημερώσω τον κόσμο για το τι συμβαίνει. Ήταν μια σωστή και αποτελεσματική επιλογή.
Το τι ακολούθησε περίπου το ξέρετε. Με οδήγησαν σε δίκη με τα Ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης να γράφουν όχι πως δημοσίευσα τη λίστα Λαγκάρντ, αλλά πως δημοσίευσα «προσωπικά δεδομένα πολιτών». Ήμουν ένας εγκληματίας και όχι ένας δημοσιογράφος που έκανε τη δουλειά του. Τα ΝΕΑ σε μια προσπάθεια να υποβαθμίσουν την αποκάλυψη έγραψαν για την «κατά Βαξεβάνη λίστα». Αθλιότητες, βρωμιές, «νομικές» ανησυχίες, ψίθυροι, συντονίστηκαν όλα μαζί, για να υποβαθμιστεί η αποκάλυψη αλλά κυρίως για να καταστραφώ. Πάλι τα ΝΕΑ, δημοσίευσαν την επόμενη μέρα φωτογραφία της Ρένας Δούρου , την οποία εκείνη την μέρα γνώριζα και η οποία είχε έρθει να μου συμπαρασταθεί με βουλευτές, για να στηρίξει την αφήγηση πως όλα ήταν μια πολιτική σκοπιμότητα και τίποτα άλλο. Όπως συμβαίνει πάντα, ανώνυμα μπλογκ και ψιθυρολόγοι, ανέλαβαν να δώσουν άλλη διάσταση στη φωτογραφία, φτάνοντας στο σημείο να γράφουν για σχέση μου με τη Ρένα Δούρου. Τώρα τα γράφω και γελάω, αλλά τότε όλα αυτά, συνέθεταν μια δραματική κατάσταση που έπρεπε να διαχειριστώ και εγώ και οι συνεργάτες μου.
Μέσα σε λίγες ώρες, ευτυχώς για μένα, μαζεύτηκαν δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο και άρχισαν να στέλνουν ανταποκρίσεις για την προσπάθεια φίμωσης του Έλληνα δημοσιογράφου. Χωρίς να το πολυκαταλάβω άρχισα να αρθρογραφώ στους New York Times, στον Guardian , στη Die Zeit και σε μερικές ακόμη από τις μεγαλύτερες εφημερίδες στον κόσμο. Η συνεργασία αυτή συνεχίζεται ως σήμερα και είναι αλήθεια πως αρκετές φορές σκέφτηκα να στείλω λουλούδια στην Προϊσταμένη της Εισαγγελίας Αθηνών, στον Αντώνη Σαμαρά, τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ιωάννη Τέντε, τον Μανώλη Σφακιανάκη, το Μπάμπη (ξέρει αυτός) και όλους αυτούς τέλος πάντων που στην προσπάθειά τους να με ισοπεδώσουν, μου χάρισαν πράγματα που δεν φαντάζονται. Κυρίως την ικανοποίηση πως μπορείς να παλεύεις με ισχυρούς και να νικάς κιόλας εκτός απ’ το να παλεύεις.
Η αθώωσή μου στη δίκη ήταν πανηγυρική αλλά και πάλι η Εισαγγελία άσκησε έφεση και με οδήγησε σε δεύτερη δίκη. Υπήρξαν βέβαια και κάποιοι «αυθόρμητοι» πολίτες και δικηγόροι που έκαναν αναφορά για τα εγκλήματά μου αλλά ούτε εγώ δεν τους θυμάμαι πια. Κέρδισα και τη δεύτερη δίκη με δικηγόρους τον Νίκο Κωνσταντόπουλο, το Βασίλη Καπερνάρο και τον Χάρη Οικονομόπουλο. Αν είχα καταδικαστεί έστω και με μια μέρα φυλακή, πάνω από 1.000 αγωγές θα είχαν κινηθεί εναντίον μου και θα με είχαν καταστρέψει. Αυτό ήταν και το ζητούμενο. Δεν ευχαρίστησα ποτέ τους δικαστές που στάθηκαν στο ύψος τους στις δύο μεγάλες δίκες. Το κάνω τώρα. Δεν υποχώρησαν στις πιέσεις που ασκούσε τουλάχιστον μια πραγματικότητα στην Εισαγγελία και τον Τύπο.
Η σημασία εκείνης της δημοσίευσης της λίστας είναι πια εμφανής. Το Δημόσιο εισέπραξε και εισπράττει φόρους. Ένα σύστημα που ήταν επί δεκαετίες στο απυρόβλητο, κυβερνούσε, εξουσίαζε και αν χρειαζόταν κατέστρεφε τους αντιρρησίες, κατέρρευσε το ίδιο. Σε αυτή την κατάρρευση βάλτε και την ογκώδη πολιτική μορφή του Ευάγγελου Βενιζέλου που κορόιδευε τον κόσμο και με τη λίστα. Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου έπεσε στα μαλακά, αλλά το σημαντικό ήταν πως ο κόσμος κατάλαβε πως δεν ήταν ούτε σωτήρες ούτε μαχητές του δημόσιου συμφέροντος αλλά παιδιά ενός συστήματος που έπρεπε να εκλείψει. Η σημασία της λίστας δεν ήταν ούτε τα ποσά ούτε τα ονόματα, αλλά η γεωγραφία της διαπλοκής και της εξουσίας που υπήρχε μέσα. Εκδότες, υπουργοί, δημοσιογράφοι, «εντερπρενέρ» της φοροδιαφυγής, επιχειρηματίες της διαφθοράς, όλοι σε μια φωτογραφία με τη γίδα στην πλάτη.
Η δημοσίευση της λίστας άλλαξε την πολιτική πραγματικότητα στην Ελλάδα και έδωσε στους πολίτες μια ελπίδα πως δεν μπορούν να τους κοροϊδεύουν συνέχεια επειδή οι θύτες έχουν την βεβαιότητα πως θα κρύβονται. Υπάρχουν και απρόβλεπτες καταστάσεις όπως αυτή που προέκυπτε από τη δημοσιογραφική έρευνα.
Νομίζω πως η δημοσίευση της λίστας και ο ανηλεής πόλεμος που ξεκίνησε, θα αλλάξει μοιραία και τη δημοσιογραφία. Η δημοσιογραφία δεν μπορεί να είναι δημόσιες σχέσεις, ούτε οι εφημερίδες το υπόστρωμα για την προώθηση κουπονιών super market, σερβιετών και άλλων προσφορών. Η δημοσιογραφία θα ξαναρχίσει να πουλά είδηση.
Σε προσωπικό επίπεδο, εκείνη η μέρα του 2012, άλλαξε πολλά. Εμένα τον ίδιο. Είναι διαφορετικό να λες «είμαι δημοσιογράφος θα κάνω τη δουλειά μου» από τα μετατραπείς ξαφνικά σε κάποιον που επειδή κάνει τη δουλειά του είναι διωκόμενος και αναλαμβάνει μαζί με τις προσωπικές του ευθύνες και ευθύνες που δεν υπολόγιζε. Η σημερινή επέτειος, είναι επέτειος γάμου με τη δημοσιογραφία που δεν έχει την επαγγελματική φιλοδοξία να δημοσιογραφεί ή να καταναλώνεται εσωτερικά, αλλά να αλλάζει τα πράγματα. Με αυτή την δημοσιογραφία παντρεύτηκα, την ώρα που με συνέλαβαν. Από το 1992 ως το 2006, κάλυψα όλες τις πολεμικές συρράξεις που υπήρξαν στην υφήλιο. Ήταν συγκλονιστικές εμπειρίες, αλλά αυτό που ζω τα τελευταία τέσσερα χρόνια είναι κάτι διαφορετικό. Δεν είναι πόλεμος, είναι η αξία του να πολεμάς.
Χωρίς να το επιλέξω, την ίδια μέρα, τέσσερα χρόνια μετά, πάρθηκε μια μεγάλη απόφαση. Να εκδώσουμε Κυριακάτικη Εφημερίδα. Να αποκαταστήσουμε την έννοια της ενημέρωσης στον έντυπο Τύπο. Όπως καταλαβαίνετε δεν θα πουλάμε κουπόνια, αξεσουάρ, μαγειρικές, Ευαγγέλια και εικόνες αλλά είδηση. Και όποιος αντέξει. Όταν στις συσκέψεις που κάνουμε προσπαθούμε εδώ και μέρες να περιγράψουμε τι θα είμαστε, λέμε χαριτολογώντας πως θα είμαστε τα 3 Α: «Αποκάλυψη, Άποψη, Αναστεναγμός». Καταλαβαίνεται πως το τρίτο Α, του αναστεναγμού δεν εκπροσωπεί ροζ καταστάσεις αλλά πόνου. Και ο νοών νοείτω.
Για να μην το μάθετε από άλλους σας το λέω εγώ, η εφημερίδα μας θα λέγεται “Documento”. Φυσικά θέλουμε να είναι η εφημερίδα σας. Θα είναι αυτό που λέμε, θα είναι αυτό που υποψιάζεστε. Α, (τέταρτο Α αυτό) όταν λέμε θα βγάλουμε εφημερίδα, φυσικά και εννοούμε την πρώτη εφημερίδα στη χώρα. Λεπτομέρειες θα μάθετε πολύ σύντομα.
Για να επανέλθω στην επέτειο, θέλω να σας πω, ότι αυτή η ιστορία δεν μου έμαθε μόνο για πράγματα που ακουμπάνε αξίες και μάχες, αλλά και πόσο ισχυρά είναι όσα δεν έχουν αξίες και δεν δίνουν καμία μάχη. Πόσο σημαντική και αληθινή είναι η φράση του Αλμπέρ Καμύ που λέω πλέον συχνά πως «μία από τις χειρότερες αιτίες εχθρότητας είναι η λύσσα και η ποταπή επιθυμία να δεις να υποκύπτει αυτός που τολμάει να αντιστέκεται σε αυτό που σε συνθλίβει». Πόσο ισχυρή είναι η μοχθηρότητα και η μικροψυχία.
Πάντα σιχαινόμουν τους πλαδαρούς και στρογγυλούς τύπους ευρείας αποδοχής και παντός καιρού. Χαίρομαι που έχω πολλούς εχθρούς εκ των οποίων οι περισσότερο πολύ ισχυροί. Αποδεικνύουν το μέγεθος και την αξία της μάχης.
