Το μποέμικο βασίλειο των Absinthiana… Τα absinthiana είναι τα στολίδια και τα αξεσουάρ που σχετίζονται με την πόση του αψέντι. Αυτό το αλκοολούχο ποτό με γεύση γλυκάνισο γίνεται από τα λουλούδια και τα φύλλα της αψιθιάς, πράσινο γλυκάνισο, γλυκό μάραθο και άλλα βότανα. Το αψέντι έχει πράσινο χρώμα και αναφέρεται ως Green Fairy (Πράσινη Νεράιδα), αν και μπορεί να είναι και άχρωμο.
Το αψέντι έχει υψηλό επίπεδο αλκοόλης και κανονικά αραιώνεται με νερό πριν την πόση.
Είναι επίσης πολύ πικρό και συχνά χύνεται σε ένα ποτήρι με νερό αφού πρώτα περάσει από ζάχαρη που βρίσκεται πάνω σε διάτρητο κουτάλι.
Το αψέντι επινοήθηκε το 1797 και μέχρι τη δεκαετία του 1850 είχε γίνει αγαπητό στις ανώτερες τάξεις. Αρχικά ήταν ένα ποτό βασισμένο στο κρασί, αλλά στα μέσα του 19ου αιώνα συνέβη μια καταστροφή στη Γαλλία όσων αφορά τα κρασιά και πολλά από τα γαλλικά αμπέλια καταστράφηκαν.
Τότε στράφηκαν στο αψέντι, που ήταν και πιο προσιτό, και έτσι η Πράσινη Νεράιδα έγινε πολύ δημοφιλής στη Γαλλία στα τέλη του 19ου και αρχές του 20ου αιώνα. Στις αρχές του 18ου αιώνα, το αψέντι σερβίρεται σε ένα συνηθισμένο ποτήρι, με νερό που προστίθεται από μια κανάτα ή κάποιο δοχείο. Με την αυξανόμενη δημοτικότητά του, ειδικά ποτήρια, περίτεχνα κουτάλια, καράφες και βρύσες έκαναν την εμφάνισή τους.
Το αψέντι πιστευόταν πως ήταν τόσο ναρκωτικό όσο και αφροδισιακό. Άρεσε στους μποέμ συγγραφείς του Παρισιού και καλλιτέχνες οι οποίοι υποστήριζαν ότι τόνωνε τη δημιουργικότητα τους. Γνωστοί πότες αψέντι ήταν ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ, ο Όσκαρ Γουάιλντ, ο Χέμινγουεϊ και ο Τουλούζ Λοτρέκ.
Ο πίνακας του 1895 “Green Muse” (Πράσινη Μούσα) του Albert Maignan δείχνει έναν ποιητή που υπέκυψε στις χαρές της πράσινης νεράιδας.
Δεξιά, δισκάκια που στα οποία τοποθετούνταν ζάχαρη και στερεωνόταν στο χείλος του ποτηριού
Οι γυναίκες έπιναν αψέντι στα καφενεία και το ποτό θεωρούνταν ακόμη ευγενές, ακόμη και αν οι άνδρες δεν το ενέκριναν πάντα.
Τα absinthiana, τα εργαλεία για την προετοιμασία του αψέντι καθώς και η προετοιμασία του, άρχισαν να εμφανίζονται με την αύξηση της δημοτικότητας του ποτού.
Κουταλάκι του 1890
Το διάτρητο κουτάλι χρησιμοποιήθηκε για να διαλύεται ένας κύβος ζάχαρης σε ένα ποτήρι με αψέντι. Αυτό βοηθάει στο να γλυκαίνει το πικρό ποτό. Η λεκάνη του κουταλιού είναι επίπεδη και μπορεί να στηρίζεται πάνω στο χείλους του ποτηριού, με τη βοήθεια μιας εγκοπής στη λαβή. Άλλο εργαλείο για το αψέντι ήταν μάσκα, ένα διάτρητο μεταλλικό πιατάκι με μικρά πόδια που αιωρούνταν πάνω από το ποτήρι.
Κανάτες για το νερό
Η προσθήκη παγωμένου νερού στο αψέντι έκανε το υγρό να θολώνει, μια διαδικασία γνωστή ως “louche”, όπως γίνεται με το ούζο, το τσίπουρο κλπ όταν ρίξουμε νερό. Η προσθήκη του νερού με ακρίβεια θεωρήθηκε σχεδόν μορφή τέχνης. Σε μερικά οινοποτεία υπήρχαν ειδικοί για να δείξουν σε νέους πότες αψέντι πώς έπρεπε να προσθέτουν το νερό από μια κανάτα ή στάμνα.
Κανάτα για το νερό
Οι βρύσες αψέντι έγιναν επίσης δημοφιλής. Ένα μεγάλο γυάλινο δοχείο με δύο ως έξι κάνουλες τοποθετούνταν πάνω σε ένα δίσκο. Μια μικρή ομάδα από πότες θα μπορούσε να προετοιμάσει το αψέντι τους, όλοι την ίδια στιγμή.
Κουταλάκια για τη ζάχαρη
Χρόνια χρήση του ποτού ειπώθηκε πως οδηγούσε στον absinthism, η οποία πιστευόταν ότι προκαλούν εθισμό, ακόμη και παραισθήσεις. Θεωρείται ότι το αψέντι ήταν πηγή πολλών κοινωνικών δεινών και απειλή για τη σύγχρονη κοινωνία. Απαγορεύτηκε σε πολλές χώρες, ακριβώς πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ το 1912 και ακόμη και στην ίδια τη Γαλλία το 1914. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εταιρία Pernod Fils παρήγαγε ακόμα αψέντι στην Ισπανία, όπου δεν είχε απαγορευτεί, αλλά σταμάτησε το 1960.
Τσιμπίδες για τη ζάχαρη
Στην Ελβετία, η παραγωγή αψέντι έγινε παράνομη, με το ποτό να αποστάζεται στα σπίτια άχρωμο, και αυτό γιατί ήταν πολύ πιο εύκολο να κρατηθεί μυστικό. Η μυθική Πράσινη Νεράιδα δεν απαγορεύτηκε ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη δεκαετία του 1990, έγινε δημοφιλές όταν εισήχθη από την Τσεχία. Το 2000, άρχισε να αποστάζεται και να εμφιαλώνεται αψέντι και στη Γαλλία για πρώτη φορά μετά το 1914.
Βρύση για αψέντι
“The Green Muse”, Albert Maignan Pyushhiy, 1895
Πηγή:3otiko.blogspot.gr
Χορεύοντας με την Πράσινη Νεράιδα…
Όλα ξεκίνησαν το 1863 όταν το παράσιτο της φυλλοξήρα Phylloxera vastatrix εισέβαλε στην Ευρώπη και κατέστρεψε περισσότερα από τα 2/3 των αμπελώνων όλης της Γηραιάς Ηπείρου. Ο κόσμος όμως έπρεπε κάτι να πίνει και με την απουσία του κρασιού το έριξε στα «σκληρά» ποτά και δη στο αψέντι που ήταν ήδη πολύ διαδεδομένο στην Γαλλία και την Ελβετία.
Και φυσικά για την διάδοση του αψεντιού ευθύνεται και ο γαλλικός στρατός που κυρίως κατά τη διάρκεια του γαλλικού πολέμου στην Αλγερία (1830-1834) το χορηγούσε στους στρατιώτες σαν φάρμακο κατά της ελονοσίας. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή που έκανε και το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό με το ρούμι και το τζίν..
Έτσι, η γευστική παλέτα των αστών της μπουρζουαζίας αλλά και των προλετάριων της εργατικής τάξης επηρεάζεται από αυτό το πικρόγλυκο, γλυκανισούχο απόσταγμα που πλέον γίνεται κομμάτι της καθημερινότητας των Γάλλων. Η γαλλική ώρα για απεριτίφ (17:00) θα αποκαλείται και l’heure verte (η πράσινη ώρα).
Όμως οι συντηρητικές οργανώσεις της Γαλλίας (παρόμοιες με αυτές που αργότερα θα διαδηλώνουν υπέρ της Αμερικανικής ποτοαπαγόρευσης) αλλά και μεγάλοι οινοποιοί που βλέπουν πως χάνουν το μερίδιο της αγοράς έναντι του αψεντιού θα αρχίσουν έναν Ιερό Πόλεμο εναντίον του.. Θα το κατηγορήσουν σαν αιτία επιληψίας και φυματίωσης και όχι μόνο.
Θα το θεωρήσουν αιτία δύο εγκλημάτων μέθης που πήραν τα φώτα της δημοσιότητας το 1905. Η πρώτη αφορούσε έναν Γάλλο χωρικό που διέμενε στην Ελβετία και που το προαναφερθέν έτος πυροβόλησε την έγκυο γυναίκα του, τα δύο παιδιά του και μετά προσπάθησε να αυτοκτονήσει.
Ο τύπος της εποχής αλλά και οι τοπικές Αρχές έριξαν το φταίξιμο στο αψέντι. Άσχετα αν ο εν λόγω κύριος είχε πιει δύο ποτήρια αψέντι το πρωί, ένα Stinger (μπράντι με λικέρ μέντας) πριν τη δουλειά, τουλάχιστον 6 ποτήρια ισχυρού κρασιού στο μεσημεριανό του γεύμα, ένα ποτήρι κρασί με το τσάι του, καφέ με μπράντι μετά τη δουλειά, ένα λίτρο κρασί με το δείπνο του και καφέ με σπιτικό μπράντι λίγο πριν τρελαθεί τελείως και αρχίσει να πυροβολεί!
Το δεύτερο περιστατικό δολοφονίας αφορούσε έναν άνδρα που μετά από μεγάλη κατανάλωση αψεντιού πυροβόλησε την γυναίκα του και την τεμάχισε σε πολλά κομμάτια. Ήταν και το περιστατικό που οδήγησε τις κυβερνήσεις της Βραζιλίας και του Βελγίου να απαγορεύσουν το αψέντι.
Ακολούθησε η Ελβετία το 1907 και η Ολλανδία το 1909. Και η κατανάλωση αψέντι σχεδόν εξαλείφθηκε για τον «πολιτισμένο» κόσμο με την αμερικανική απαγόρευση το 1912 και την γαλλική το 1914. Αυτή η τελευταία ήταν που ανάγκασε τον οίκο Pernod (τον μεγαλύτερο παραγωγό αψεντιού) να μετακομίσει τις εγκαταστάσεις του στην ισπανική Καταλονία, όπου η κατανάλωση αψεντιού ήταν ακόμα νόμιμη.
Κάποιοι άλλοι οίκοι παραγωγής τροποποίησαν τις συνταγές τους, αποκλείοντας τον άψινθο που μέχρι τότε ήταν το κύριο συστατικό τους και χαμηλώνοντας το αλκοολικό ποσοστό σύμφωνα με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις. Και εκείνη τη στιγμή θα ερχόταν ένα νέο ποτό να καλύψει την ανάγκη των Γάλλων για γλυκανισούχα γεύση, το Pastis!
Ένα ποτό που ξεκίνησε σαν σπιτική συνταγή – ο κόσμος αγόραζε απόσταγμα σταφυλιού από τους τοπικούς οινοποιούς ή από τα φαρμακεία και το αρωμάτιζε με σπόρους γλυκάνισου. Το ίδιο έκαναν και τα τοπικά μπαρ ή καφέ. Διαγωνίζονταν μεταξύ τους για το ποιο είχε την καλύτερη συνταγή Pastis, και φυσικά αυτό με την καλύτερη είχε και την περισσότερη πελατεία! Και βέβαια τα πιο καλά μαγαζιά το σέρβιραν με λίγο νερό στο πλάι, αντζούγιες και ελιές! Όνειρο..
Μέχρι που το 1932, χρονιά που οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την παρασκευή γλυκανισούχων αποσταγμάτων άλλαξαν, ο νεαρός τότε Paul Ricard, αποφάσισε να παρασκευάσει ένα τυποποιημένο προϊόν που θα καλύπτε τις ανάγκες των Γάλλων για Pastis.
Με δάνειο αγοράζει 600 λίτρα αλκοόλ και έναν μεταχειρισμένο αποστακτήρα, μερικά μπουκάλια και 3 δεξαμενές από τον πρώην παραγωγό αψέντι Pernod. Αποστάζει σπόρους και αστεροειδή γλυκάνισο, γλυκόριζα, βότανα από την Προβηγκία. Σχεδιάζει μόνος του την ετικέτα του μπουκαλιού και κυκλοφορεί τα πρώτα του προϊόντα! Και φυσικά δίνει σαφείς οδηγίες για την κατανάλωση του: 1 μέρος Ricard, 10 μέρη κρύο νερό και τέλος ένα παγάκι.
Αυτό ήταν.. Η επιτυχία του νεαρού Paul ήταν πέρα από κάθε φαντασία. Και παρόλο που το 1940 η κυβέρνηση απαγόρεψε την παραγωγή Pastis γιατί το θεώρησε υπεύθυνο για την ήττα των Γάλλων και την Γερμανική κατοχή(!) αυτό δεν κράτησε πολύ.. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ο Ricard εδραιώθηκε σαν ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς λικέρ στον κόσμο…
Όσο για το ξαδερφάκι του, το αψέντι, αξιολογήθηκε υπό διαφορετικό πρίσμα και βρέθηκε πως πραγματικά υπεύθυνη για τις επιβλαβείς συνέπειες του στον εγκέφαλο είναι μία χημική ένωση ονόματι Θουζόνη που βρίσκεται και σε πολλά άλλα βότανα εκτός του άψινθου. Σταδιακά ελέγχθηκε η ποσόστωση της στα προϊόντα αψεντιού και αυτό οδήγησε στην ολική άρση της απαγόρευσης του στις ΗΠΑ το 2007 και πολύ πρόσφατα στη Γαλλία, το 2011!
Γράφει ο Γιάννης Κοροβέσης
Πηγή: bitterbooze.com
