Με αφορμή την πρεμιέρα της ταινίας “Trezoros”
Ο κινηματογραφιστές Lawrence Russo και Larry Confino άκουσαν το όσα υπέστη μια όμορφη ελληνική πόλη κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι ηλικιωμένοι κάτοικοι μιας ειδυλλιακής ελληνικής πόλης αφηγούνται τις εμπειρίες τους από το Ολοκαύτωμα στην ταινία Trezoros των Lawrence Russo και Larry Confino. Όλοι κάτοικοι της Καστοριάς, η οποία βρίσκεται σε μια λίμνη στα βουνά, κοντά στην βόρεια σύνορα της Ελλάδας και περιβάλλεται από μια φυσική ομορφιά. Στις μαρτυρίες ακούμε για την προπολεμική αρμονία που επικρατούσε μεταξύ των εβραϊκών και χριστιανικών πληθυσμών της. Εδώ, μας λένε, οι γείτονες μοιράζονται διαφορετικές θρησκευτικές τους γιορτές, ελεύθερα και όλοι χαίρονταν τον ρόλο τους στην κοινότητα.
Οι κινηματογραφιστές ακούνε την αφήγηση της ιστορίας. Στα πρώτα 20 λεπτά υπάρχουν οι αναμνήσεις, όπως “το καλοκαίρι, συνηθίζαμε να πηγαίνουμε για κολύμπι, κάτω στη λίμνη”, ακόμη μαθαίνουμε το όνομα κάθε έμπορου της πόλης. Όλα αυτά πριν αρχίσουν οι περιγραφές για τον σπαραγμό που θα ακολουθήσει.
Συνέχεια έχει η εισβολή της Ιταλίας στην Ελλάδα και τη μάχη της Καστοριάς. Η Ελλάδα παραδίνεται και ακούμε ότι «οι Ιταλοί … ήταν καλοί άνθρωποι”, όσο διοικούσαν την πόλη.
Ένα μέρος της ταινίας αφιερώνεται στο μαύρο χιόνι, που έπεσε το Μάρτιο του 1944 και θεωρήθηκε από τους ντόπιους ως οιωνός. (Θα πρέπει να ήταν η τέφρα από τον Βεζούβιο, που εξερράγη στις 18 Μαρτίου). Ακολουθούν οι αφηγήσεις σε πρώτο πρόσωπο για τη φρίκη του πολέμου, ακούμε για τον χωρισμό αγαπημένων και τον εξαναγκασμό για επιβίωση ή θάνατο. Εβραίοι και Καστοριανοί παραδέχονται ότι η Καστοριά δεν ήταν πια το ίδιο που ξέρανε. Αλλά και πάλι ποια πόλη ήταν;
Επιμέλεια μετάφρασης ΦΟΥΙΤ