Τριάντα πέντε χρόνια συνεχούς παρουσίας το «Μονόγραμμα» στη δημόσια τηλεόραση έχει καταγράψει με μοναδικό τρόπο τα πρόσωπα που σηματοδότησαν με την παρουσία και το έργο τους την πνευματική, πολιτιστική και καλλιτεχνική πορεία του τόπου μας.
«Εθνικό αρχείο» έχει χαρακτηριστεί από το σύνολο του Τύπου και για πρώτη φορά το 2012 η Ακαδημία Αθηνών αναγνώρισε και βράβευσε οπτικοακουστικό έργο, απονέμοντας στους δημιουργούς παραγωγούς και σκηνοθέτες Γιώργο και Ηρώ Σγουράκη το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου τους και ιδίως για το «Μονόγραμμα» με το σκεπτικό ότι: «…οι βιογραφικές τους εκπομπές αποτελούν πολύτιμη προσωπογραφία Ελλήνων που έδρασαν στο παρελθόν αλλά και στην εποχή μας και δημιούργησαν, όπως χαρακτηρίστηκε, έργο “για τις επόμενες γενεές”».
Η ιδέα της δημιουργίας ήταν του παραγωγού-σκηνοθέτη Γιώργου Σγουράκη, προκειμένου να παρουσιαστεί με αυτοβιογραφική μορφή η ζωή, το έργο και η στάση ζωής των προσώπων που δρουν στην πνευματική, πολιτιστική, καλλιτεχνική, κοινωνική και γενικότερα στη δημόσια ζωή, ώστε να μην υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση και να διατηρηθεί ατόφιο το κινηματογραφικό ντοκουμέντο.
Η μορφή της κάθε εκπομπής έχει σκοπό την αυτοβιογραφική παρουσίαση (καταγραφή σε εικόνα και ήχο) ενός ατόμου που δρα στην πνευματική, καλλιτεχνική, πολιτιστική, πολιτική, κοινωνική και γενικά στη δημόσια ζωή, κατά τρόπο που κινεί το ενδιαφέρον των συγχρόνων του.
Ο τίτλος είναι από το ομότιτλο ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη (με τη σύμφωνη γνώμη του) και είναι απόλυτα καθοριστικός για το αντικείμενο που πραγματεύεται: Μονόγραμμα = Αυτοβιογραφία.
Το σήμα της σειράς είναι ακριβές αντίγραφο από τον σπάνιο σφραγιδόλιθο που υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο και χρονολογείται στον 4ο ώς τον 3ο αιώνα π.Χ. και είναι από καφετί αχάτη.
Τέσσερα γράμματα συνθέτουν και έχουν συνδυαστεί σε μονόγραμμα. Τα γράμματα αυτά είναι τα Υ, Β, Ω και Ε. Πρέπει να σημειωθεί ότι είναι πολύ σπάνιοι οι σφραγιδόλιθοι με συνδυασμούς γραμμάτων, όπως αυτός που έχει γίνει το χαρακτηριστικό σήμα της τηλεοπτικής σειράς.
Το χαρακτηριστικό μουσικό σήμα που συνοδεύει τον γραμμικό αρχικό σχηματισμό του σήματος με τη σύνθεση των γραμμάτων του σφραγιδόλιθου, είναι δημιουργία του συνθέτη Βασίλη Δημητρίου.
Σε κάθε εκπομπή ο/η αυτοβιογραφούμενος/η οριοθετεί το πλαίσιο της ταινίας, η οποία γίνεται γι’ αυτόν. Στη συνέχεια με τη συνεργασία τους καθορίζεται η δομή και ο χαρακτήρας της όλης παρουσίασης. Μελετούμε αρχικά όλα τα υπάρχοντα βιογραφικά στοιχεία, παρακολουθούμε την εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση του έργου του προσώπου το οποίο καταγράφουμε, ανατρέχουμε στα δημοσιεύματα και στις συνεντεύξεις που το αφορούν και έπειτα από πολύμηνη -πολλές φορές- προεργασία ολοκληρώνουμε την τηλεοπτική μας καταγραφή.
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 320 πρόσωπα και θεωρούμε ως πολύ χαρακτηριστικό, στην αντίληψη της δημιουργίας της σειράς, το ευρύ φάσμα ειδικοτήτων των αυτοβιογραφουμένων, που σχεδόν καλύπτουν όλους τους επιστημονικούς, καλλιτεχνικούς και κοινωνικούς χώρους.
Τα «Μονογράμματα» που θα προβληθούν το 2016 είναι: ο συγγραφέας Δημήτρης Νόλλας, ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, η τραγουδίστρια και συνθέτις Αρλέτα, ο κινηματογραφιστής Νίκος Καβουκίδης, ο καθηγητής του ΕΜΠ Θεοδόσης Π. Τάσιος, ο συνθέτης-κιθαρίστας Νότης Μαυρουδής, ο βιβλιογράφος-ποιητής Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ο σκηνοθέτης-συγγραφέας Λάκης Παπαστάθης, ο αστροφυσικός της NASA και ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής, ο γλύπτης Κώστας Βαρώτσος, ο ηθοποιός Ηλίας Λογοθέτης κ.ά.
Στη δημιουργία της σειράς των εκπομπών συνεργάστηκαν:
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Σκηνοθέτες: Γιάννης Ξανθόπουλος, Χρίστος Ακρίδας, Κιμ Ντίμον, Μπάμπης Πλαϊτάκης, Γιώργος Σγουράκης και Περικλής K. Ασπρούλιας
Φωτογραφία: Στάθης Γκόβας
Ηχοληψία: Νίκος Παναγοηλιόπουλος
Μοντάζ: Σταμάτης Μαργέτης και Γιώργος Γεωργόπουλος
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Σγουράκης
«Θεοδόσης Π. Τάσιος» (καθηγητής ΕΜΠ)
Eπεισόδιο 4
Διχασμένος ανάμεσα στην Αρχαιολογία και στα Μαθηματικά, επέλεξε τελικά να σπουδάσει στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ). Έγινε μηχανικός σε «μία Ελλάδα καθημαγμένη από τον πόλεμο με 2 εκατομμύρια αστέγους και στην οποία το πρώτο πρόβλημα ήταν η αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης μέσω της κατασκευής οικισμών…».
Το 1958 αναγορεύθηκε διδάκτωρ και στη συνέχεια επιμελητής, μόνιμος καθηγητής (1964) και τακτικός καθηγητής του ΕΜΠ (1969). Ευτύχησε να είναι επίτιμος διδάκτωρ έξι πανεπιστημίων, ανά τον κόσμο, με πολλές διακρίσεις και βραβεία.
Αγάπησε πολύ την ιδιότητα του δασκάλου. Το να μεταδίδεις τη γνώση σου. «Πρέπει να το αγαπάς πολύ το δασκαλίκι», λέει. «Κι όταν το αγαπάς, σου δίνει τεράστιες υποστασιακές ηδονές. Έχεις ανθρώπους που μέσα σε λίγους μήνες κι αργότερα σε λίγα χρόνια, σε ξεπερνάνε. Κι αυτό είναι τεράστια ηδονή. Όμως πρέπει να είσαι συγχρόνως και συνεχώς ερευνητής, αλλιώς σε λίγα χρόνια παλιώνεις…».
Πολλές γέφυρες, φράγματα και σήραγγες στην Ελλάδα είναι συνδεδεμένες με το όνομά του: το φράγμα Πηνειού Ηλείας, το φράγμα Άγρα Ημαθίας, η γέφυρα του Αχελώου, του Αλφειού, της Άρτας και φυσικά η περίφημη συρταρωτή γέφυρα της Χαλκίδας. Μία εντυπωσιακή στην κατασκευή της και στη λειτουργία της γέφυρα, που εξυπηρετεί αστικές ανάγκες.
Δεν ξέχασε ποτέ την αγάπη του προς τη Φιλοσοφία και πάντα στην πορεία του προσπάθησε να τα συνδυάσει. Ως ιστορικός της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, υπήρξε συνδιοργανωτής της ομώνυμης έκθεσης που παρουσιάστηκε σε πόλεις της Ελλάδας και της Γερμανίας.
Έχει έναν απέραντο θαυμασμό για τα μεγάλα τεχνολογικά έργα της αρχαιότητας, όπως τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, το Ευπαλίνειο Όρυγμα στο Πυθαγόρειο της Σάμου, τα οποία και έχει μελετήσει επισταμένως. Μιλάει γι’ αυτά και αναλύει τη λειτουργία τους με μεγάλη αγάπη και σεβασμό…
Είναι επίσης πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας. Από τον Πλάτωνα ώς τον Επίκουρο και από τον Αριστοτέλη ώς τη χριστιανική θεώρηση των πραγμάτων, ο Θεοδόσης Τάσιος, δεν σταματάει να ερευνά και να μελετά: Για τον σκοπό της ζωής; «Το ερώτημα αυτό είναι σχεδόν αλαζονικό», λέει και μας εξηγεί το γιατί…
Σκηνοθεσία: Γιάννης Ξανθόπουλος
Μοντάζ: Σταμάτης Μαργέτης
ΤΕΤΑΡΤΗ 26/10/2016, 23:30
Στην ΕΤ2
