Στη La Rinconada δε μένουν μόνο όσοι ψάχνουν χρυσό αλλά οι γενναίοι που μπορούν να επιβιώσουν
Η πόλη La Rinconada, κρυμμένη σχεδόν μέσα στις περουβιανές Άνδεις, στα 5.000 μέτρα, είναι το κατοικημένο μέρος με το μεγαλύτερο υψόμετρο στον κόσμο. Είναι γνωστή ως «η γη των ανδρών» λόγω των σκληρών συνθηκών εργασίας που αντιμετωπίζουν όσοι καταφτάνουν ή ζουν εκεί, όλοι για τον ίδιο σκοπό: αναζητώντας χρυσό.
Δεν είναι άλλωστε πολλοί εκείνοι που μπορούν να αντέξουν το κρύο κι το υψόμετρο ενώ η ζέστη και η υγρασία μέσα στα τούνελ του χρυσωρυχείου είναι σχεδόν αβάσταχτες.
Τις τελευταίες δεκαετίες, όπως εξηγεί το BBC, χιλιάδες άνδρες ένιωσαν την έλξη του χρυσού που εκπέμπουν αυτά τα βουνά και εγκατέλειψαν τα σπίτια τους σε διάφορες πόλεις του Περού αναζητώντας εκεί την τύχη τους. Κάποιοι ζουν στη La Rinconada εδώ και είκοσι χρόνια.
Κάθε χρόνο περισσότεροι από 100 τόνοι του μετάλλου εξορύσσονται από τα ορυχεία της περιοχής και η άνοδος της τιμής του χρυσού οδήγησε στον διπλασιασμό του πληθυσμού της πόλης την τελευταία 5ετία. Πλέον οι κάτοικοι φτάνουν τους 50.000.
Αναμφίβολα όσοι γενναίοι και επίμονοι ζουν στη La Rinconada δεν απολαμβάνουν καμία από τις ανέσεις που θεωρούνται σε άλλα μέρη αυτονόητες. Οι δρόμοι είναι πάντα γεμάτοι λάσπη από τα χιόνια που λιώνουν, δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό ούτε σύστημα αποχέτευσης ούτε δημόσια αποχωρητήρια. Ακόμα και οι κοντινές λίμνες από τις οποίες πολλοί κάτοικοι παίρνουν νερό είναι μολυσμένες από υδράργυρο που χρησιμοποιείται για τον διαχωρισμό του χρυσού από την πέτρα.
Κάθε μέρα οι χρυσωρύχοι περπατούν σε ένα στενό μονοπάτι μήκους 1 χιλιομέτρου που συνδέει την πόλη με τα χρυσωρυχεία στα γύρω βουνά. Το μονοπάτι είναι γεμάτο σκουπίδια καθώς υπηρεσία συλλογής απορριμμάτων δεν υπάρχει. Λόγω των ανθυγιεινών συνθηκών αλλά και των δύσκολων καιρικών συνθηκών, οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού αλλά και του γαστρεντερικού συστήματος είναι συχνές.
Οι χρυσωρύχοι εργάζονται σύμφωνα με το παραδοσιακό σύστημα εργασίας cachorreo. Αυτό προβλέπει οι εργαζόμενοι να δουλεύουν αμισθί για 30 ημέρες για λογαριασμό της εταιρείας που εκμεταλλεύεται το χρυσωρυχείο και στη συνέχεια για μία ή δύο ημέρες να αναζητούν χρυσό για λογαριασμό τους.
Δεν είναι σπάνιο οι χρυσωρύχοι να μην βρίσκουν απολύτως τίποτα πολύτιμο σε αυτό το διάστημα. Παρ’ όλ’ αυτά, πρόσφατη προσπάθεια να μεταρρυθμιστεί το cachorreo και να συμμορφωθεί με το μοντέλο μισθωτής εργασίας του Περού βρήκε σθεναρή αντίδραση από τους χρυσωρύχους, εξηγεί το BBC. Το cachorreo προσφέρει μεγαλύτερες ευκαιρίες να βγάλουν λεφτά – χωρίς να ξεχνά κανείς και την ευκαιρία να μεταφέρουν κάποιοι λαθραία χρυσό από το ορυχείο στη διάρκεια των ημερών τζάμπα εργασίας.
Η ζωή στη La Rinconada δεν προσφέρει και πολλές επιλογές πλην της δουλειάς στο χρυσωρυχείο. Τα μόνα που αφθονούν εκεί είναι τα μπαρ και τα κλαμπ, οι στρίπερ και οι γυναίκες που εκδίδονται. Δεν υπάρχει δύναμη για την επιβολή του νόμου και της τάξης κι έτσι συχνά η κατανάλωση αλκοόλ οδηγεί σε καβγάδες και μαχαιρώματα μεταξύ των χρυσωρύχων – συνήθως με μήλον της έριδος τις γυναίκες.
Εκτός από τις στρίπερ και τις εκδιδόμενες, στη La Rinconada ζει και μια κοινότητα περίπου 700 γυναικών, οι pallaqueras, που αναζητούν τυχόν ψήγματα χρυσού που ίσως ξέφυγαν από τους χρυσωρύχους στα μπάζα και τα χώματα έξω από τα ορυχεία. Οι περισσότερες είναι είτε γυναίκες που μεγαλώνουν μόνες τους τα παιδιά τους είτε χήρες είτε σύζυγοι χρυσωρύχων και εργάζονται σπάζοντας πέτρες έως οκτώ ώρες την ημέρα ανάλογα με την αντοχή τους. Δεν επιτρέπεται μάλιστα να μπουν στα χρυσωρυχεία γιατί πιστεύεται πως φέρνουν κακή τύχη.
Μόνο δύσκολες μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει τις συνθήκες ζωής στη La Rinconada καθώς ούτε οι κλιματικές συνθήκες βοηθούν – είναι χαρακτηριστικό πως οι χρυσωρύχοι παίζουν ποδόσφαιρο σε γήπεδο με συνθετικό τάπητα αφού χορτάρι δεν φυτρώνει σε τέτοιο υψόμετρο. Οι άνθρωποι που φτάνουν εκεί βρίσκονται αντιμέτωποι με πολλά προβλήματα όπως ναυτία, εξάντληση, πονοκεφάλους, ζαλάδα και αϋπνία.
Λέγεται πως τα ορυχεία της σκοτώνουν τους εργαζόμενους γρήγορα, μέσω των ατυχημάτων στις στοές, αλλά και αργά με την σταδιακή πρόκληση σοβαρών προβλημάτων υγείας που δεν σηκώνουν θεραπεία.
Κι όμως αντί να απωθεί τον κόσμο η La Rinconada εξακολουθεί να λειτουργεί ως πόλος έλξης για ανθρώπους που συρρέουν στην άγρια και άνομη πόλη, κάποιες φορές συνοδευόμενοι από ολόκληρη την οικογένειά τους, αναζητώντας χρυσό, αναζητώντας την τύχη που θα τους αλλάξει τη ζωή.
