Παρμένες απ’ το βιβλίο του αείμνηστου Χρίστου Γεωργίου, «Το Γλωσσικό ιδίωμα Γέρμα Καστοριάς», εκδ. Ε.Μ.Σ., Θεσσαλονίκη 1962
- Γιράνιου (: έτσι λέγεται το ουρανί χρώμα).
Παραδειγματική φράση: ‘Εεις ψίχαλα γιράνιου χώμα (όχι χρώμα) να μι δώεις να φκιάσου τα ζνάρια; (= έχεις λίγο γαλάζιο χώμα να με δώσεις να κάμω τα ζωνάρια; δηλαδή ν’ αλείψω και να κάμω γαλάζια ζωνάρια κάτω στη βάση του τοίχου;)(σελ. 430)
- 2) Φέρσμου (= φέρσιμο, συμπεριφορά).
Παραδειγματικός διάλογος: – Δεν φέρθκις καλά στουν μπατέρα σ΄ (= δεν συμπεριφέρθηκες καλά στον πατέρα σου). Δε φέρνντι έτς ου κόζμους.
– Καλά φέρθκα, πώς θέλτς να φιρθώ;
– Δεν νι φέρσμου αυτό.
– Όπους μι φέρνιτι, θα τουν φιρθώ
– Στουν μπιθιρό σ’ όμους φέρθκις (= στον πεθερό σου όμως έδειξες καλή συμπεριφορά) (σελ. 411).
- 3) Πχιάνου (= πιάνω)
Άλλες σημασίες του πχιάνου:
α) Δεν ντου πχιάνου φτο στου λουγαριασμό (= δεν το περιλαμβάνω αυτό στον λογαριασμό, το εξαιρώ).
β) Πχιάσκιν(ν) ου ήλιους (= ο ήλιος σκεπάστηκε κάπως από σύννεφα).
γ) Δεν πχιάνιτι (= δεν ισχύει, δεν εισακούεται).
Επεξήγηση και παραδειγματική φράση: Δεσπότης έδωκε σε θεοφοβούμενον ιερέα ένα μετζήτι (:τουρκικό νόμισμα), για να μνημονεύει τους γονείς του. Επειδή ο ιερέας δεν τόπαιρνε, ο Δεσπότης τον είπε:
Πάρ του (αλλιώς) δεν μπιάνιτι (= πάρε το, γιατί αν δεν το πάρεις ο Θεός δεν θα εισακούσει τη δέησή σου) (σελ. 424).
- 4) Ξιπιρδικώνουμι (= παχαίνω, δυναμώνω).
Παραδειγματική φράση: Όντας μ’ μπήρα ντ γίδα ήταν ντιπ αδύνατ’, ν ντάισα ύστιρα καλά κι ένα κι ένα(ς) ξιπιρδικώθκι(ν). Του φάει του καλό τι δεν γκάμ! (= Όταν την πήρα τη γίδα ήταν όλως διόλου αδύνατη, ισχνή, την τάισα, την έθρεψα καλά κι αμέσως δυνάμωσε, πάχυνε. Η τροφή η καλή τι δεν κατορθώνει!, δηλαδή πολύ ωφελεί (σελ. 433).
(Επιλογή – παρουσίαση Γ.Τ.Α.)
