Έφυγε από κοντά μας το βράδυ της Κυριακής 4 Σεπτεμβρίου, ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Βέλιος. Πριν φύγει άφησε δύο ιδιόχειρες σημειώσεις τις οποίες και δημοσιεύουμε…
Κείμενο: Κρικόρ Τσακιτζιάν
Την Κυριακή το βράδυ έφυγε από κοντά μας ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Βέλιος σε ηλικία 63 ετών. Τον τελευταίο καιρό ταλαιπωρήθηκε από τον καρκίνο, ο οποίος τον κατέβαλε σωματικά αλλά ευτυχώς όχι πνευματικά. Ο Αλέξανδρος Βέλιος ήταν πνεύμα ελεύθερο, ασυμβίβαστο. Είχε αιρετικές απόψεις και πολλές φορές προκαλούσε με τις θέσεις του. Τελικά με την όλη στάση που κράτησε μέχρι τέλους, έδειξε πως τίποτα από αυτά που πρέσβευε δεν ήταν προσποιητό και επίπλαστο. Κάθε άλλο, ήταν ο εαυτός του.
Ο ανεξάρτητος και αιρετικός Αλέξανδρος Βέλιος.
Ήταν ένθερμος υποστηρικτής των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Υπερασπίστηκε με σθένος μέχρι τέλους, το δικαίωμα που έχει ο κάθε άνθρωπος στο να επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο θέλει να ζήσει, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θέλει να πεθάνει και μάλιστα ήταν υπέρμαχος της ευθανασίας. Τον τελευταίο καιρό είχε δηλώσει δημόσια πως θα έκανε και ο ίδιος ευθανασία, προτού τον συνθλίψει κυριολεκτικά ο καρκίνος. Όπως είπε πολλές φορές σε δημόσιες εμφανίσεις του, σκόπευε να κάνει ευθανασία στη Ζυρίχη. Εκεί μάλιστα η ευθανασία ονομάζεται «υποβοηθούμενη αυτοκτονία». Τελικά δεν πήγε στη Ζυρίχη!
Συνεπής στο λόγο του, χθες βράδυ, προχώρησε σε αυτή την πράξη, έχοντας πλήρη συνείδηση των πράξεων του, όπως υποστήριξε και σε επιστολή που άφησε λίγο πριν καταφύγει σε «μη υποβοηθούμενη ευθανασία». Με αυτό τον τρόπο έσπασε δια της βίας ένα ταμπού της Ελληνικής κοινωνίας και της πολιτείας.
Τις τελευταίες μέρες φρόντισε να συναντήσει τους φίλους του και να μας αποχαιρετήσει με το δικό του ξεχωριστό τρόπο και πάντα με ένα μεγάλο χαμόγελο και αρκετό χιούμορ και σαρκασμό, παρά την τόσο δύσκολη κατάσταση της υγείας του.
Στο νοσοκομείο δύο μέρες πριν με τους: Κρικόρ Τσακιτζιάν, Δημ. Ριζούλη, Δημ. Βέργαδο, Δημ. Στρουμπάκο και Πάνο Μαυρίδη
Μέχρι και την τελευταία στιγμή, έδειχνε πως είναι απόλυτα συνειδητοποιημένος για την επιλογή του αυτή, αλλά και αποφασισμένος να μην κάνει βήμα πίσω. Κανείς και τίποτα δεν μπορούσε να τον σταματήσει, και μάλιστα θεωρούσε πως ήταν πλέον ηθική του υποχρέωση να μην δειλιάσει. Με τη συγκεκριμένη του πράξη, ήξερε πολύ καλά ότι θα άνοιγε για τα καλά η συζήτηση για το τόσο επίκαιρο θέμα της ευθανασίας και του δικαιώματος του ανθρώπου για μια αξιοπρεπή ζωή και επίσης έναν αξιοπρεπή θάνατο. Ο Αλέξανδρος είχε πλήρη επίγνωση για τις συνέπειες που μπορούσε να έχει σε τρίτους μια τέτοια απόφαση, σε μια χώρα που ακόμη δεν τολμά να δει τα προβλήματα κατάματα κι έτσι αποφάσισε να προχωρήσει σε «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» εντελώς μόνος.
Ο Αλέξανδρος μαζί με Κρικόρ Τσακιτζιάν και Πόπη Γιαννάκου, τον Ιούνιο όταν ανακοίνωσε το πρόβλημά του και την απόφασή του.
Το αντίο του Αλέξανδρου Βέλιου
Λίγο πριν την τελευταία πράξη του δράματος συνέταξε μια επιστολή και ζήτησε να διανεμηθεί στον Τύπο. Ήθελε, όπως έλεγε μέχρι τέλους, να παρευρεθούν στην κηδεία του, γνωστοί και άγνωστοι φίλοι του και να δημιουργηθεί μια κοσμοπλημμύρα. Επιθυμούσε να υπάρξει πλήθος κόσμου στην «τελευταία του δημόσια εμφάνιση», για να δείξει στον πολιτικό κόσμο που νομοθετεί, πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι, ακόμη κι αν διαφωνούν μαζί του, με την παρουσία τους δηλώνουν ότι συμφωνούν στο γεγονός πως κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να αποχωρήσει από αυτή τη ζωή όπως αυτός επιθυμεί και πάνω απ’ όλα με αξιοπρέπεια. Η κηδεία του θα γίνει την Τρίτη 6 – Σεπτεμβρίου 2016 στις 15:00 το απόγευμα στο Α΄ νεκροταφείο της Αθήνας και θα ψαλεί νεκρώσιμη ακολουθία στην εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων, που βρίσκεται μέσα στο χώρο του νεκροταφείου.
Η ανακοίνωση του Αλέξανδρου Βέλιου, η οποία είναι χειρόγραφη για να μην αμφισβητηθεί από κανένα, είναι η ακόλουθη:
Η τελευταία μου νοσηλεία στο νοσοκομείο πιστοποίησε τη ραγδαία επιδείνωση της υγείας μου. Είναι, πλέον, θέμα λίγων εβδομάδων.
Αναστοχαζόμενος την εμπειρία των πρόσφατων μηνών και μπροστά στο φάσμα της περαιτέρω σωματικής και πνευματικής φθοράς μου, αποφάσισα απόψε να δώσω μόνος μου, ενώπιος ενωπίω με τον εαυτό μου, το τέλος που μου ταιριάζει. Να φύγω εν ειρήνη και εν συνειδήσει.
Έζησα με αξιοπρέπεια. Με αξιοπρέπεια επέλεξα να πεθάνω.
Αποχαιρετώ με αγάπη όλους εκείνους που δεν πρόλαβαν να με αποχαιρετίσουν, και ζητώ κατανόηση από τους δικούς μου ανθρώπους, στους οποίους δεν έδωσα την ευκαιρία να μου κλείσουν τα μάτια.
Έζησα δημιουργικά και, εν πολλοίς, ασυμβίβαστα. Φεύγω πλήρης.
Αλέξανδρος Βέλιος
Κυριακή βράδυ, 4 – 9 – 16
Λίγες στιγμές πριν προχωρήσει στην ευθανασία, ένιωσε την ανάγκη να μου στείλει ένα τελευταίο μήνυμα, αυτή τη φορά στο κινητό, με το οποίο με παρακαλούσε να προσθέσω μια ακόμη παράγραφο στην οποία ανέφερε τα εξής:
“Νιώθω προνομοιούχος γιατί έφυγα δίνοντας και εισπράττοντας πολλή αγάπη και ζεστασιά απο τη γυναίκα μου, Νάντια η οποία με στήριξε με όλες της τις δυνάμεις. Ομολογώ ότι εάν δεν είχα κοντά μου την ευγενική της παρουσία, με κανέναν τρόπο δεν θα θα μπορούσα να δώσω αυτή τη μάχη”.
Οδηγίες για την κηδεία
Μερικές μέρες πριν το θάνατό του, ο Αλέξανδρος με είχε καλέσει στο σπίτι του στο Γέρακα όπου έμενε το τελευταίο διάστημα, για να μου δώσει άλλη μια χειρόγραφη επιστολή στην οποία έδινε γραπτές οδηγίες για την κηδεία του. Τις οδηγίες αυτές μου τις εμπιστεύθηκε προκειμένου να τις δημοσιεύσω και ζήτησε να γίνουν σεβαστές οι επιθυμίες του, τόσο από τους συγγενείς του, όσο και από τον κόσμο, ο οποίος μπορεί να αναρωτηθεί γιατί δεν έγιναν κάποια πράγματα σύμφωνα με τις παραδόσεις.
Στην επιστολή αυτή η οποία συντάχθηκε από τον ίδιο στις 15 – 7- 2016, ανέφερε συγκεκριμένα:
Θέλω το φέρετρό μου να είναι λιτό, από φυσικό ξύλο. Η αίσθηση της πολυτέλειας στον θάνατο μου φαίνεται άκρως κακόγουστη.
Η βασική μου επιθυμία είναι να μην υπάρχει σταυρός στον τάφο μου. Μια απλή στήλη, στην οποία θα αναγράφεται το όνομα και οι χρονολογίες γέννησης και θανάτου μου.
Πάνω στη μαρμάρινη πλάκα, να χαραχθεί η εξής φράση:
Ευ ζην, ευ θνήσκειν
Αν υπάρχει μια φωτογραφία μου σε λιτή κορνίζα. Όχι καντηλάκια και άλλα παρόμοια. Λίγα φρέσκα λουλούδια κάπου – κάπου, για να φαίνεται πως δεν έχω λησμονηθεί.
Αλέξανδρος Βέλιος
Βιογραφικό Αλέξανδρου Βέλιου
O Αλέξανδρος Βέλιος γεννήθηκε στις 14-5-1953 στην Αθήνα. Σπούδασε Φιλοσοφία στο Παρίσι (PARIS IV). Ξεκίνησε τη δημοσιογραφική του καριέρα στο ΒΗΜΑ(1978-80). Μεταπήδησε στη ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ του Τάκη Λαμπρία, το 1980, όπου παρέμεινε ως διπλωματικός και εν συνεχεία πολιτικός συντάκτης μέχρι το 1986. Υπήρξε ο πρώτος διευθυντής του δημοτικού ραδιοφώνου Πειραιά ΚΑΝΑΛΙ το 1987, ενώ κατόπιν ανέλαβε διευθυντής ενημέρωσης στο εμβληματικό ΚΑΝΑΛΙ 15 του Ρούσσου Κούνδουρου. Από το 1990 ξεκίνησε να παρουσιάζει δική του εκπομπή στο τηλεοπτικό ΚΑΝΑΛΙ 29 του συγκροτήματος Κουρή, με το οποίο εξακολούθησε να συνεργάζεται σε όλες τις φάσεις της μετεξέλιξής του (ΚΑΝΑΛΙ 5, ΕΧΤΡΑ, ΑLTER). Διετέλεσε πολιτικός σύμβουλος του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, κατά τη ρηξικέλευθη 8ετή θητεία του στην προεδρία του ΣΕΒ (2006-2014). Από το 1995 ήταν υπεύθυνος της σειράς δοκιμίων MICROMEGA στις εκδόσεις ΡΟΕΣ, στο πλαίσιο των οποίων εξέδωσε μεταξύ άλλων: Το ιστορικοπολιτικό δοκίμιο «Η αλληλογραφία της αυτοεξορίας Καραμανλή», μία συγκριτική μελέτη Θουκυδίδη-Μακιαβέλλι, μία μονογραφία για το φαινόμενο του βοναπαρτισμού, μία παράλληλη ανθολόγηση Δημοσθένους-Ισοκράτη, καθώς και μια πλειάδα μεταφράσεων των (Μοντεσκιέ, Πασκάλ, Ζολά, Λαφάργκ, Βαλερύ, Michault, Herault de Sechelles, Mandeville, Πεσόα κ.ά).
Το βιβλίο του «Εγώ κι ο θάνατός μου -Το δικαίωμα στην ευθανασία» εκδόθηκε στις αρχές Ιουνίου 2016, τρείς μήνες πριν από τον θάνατό του και ανέδειξε ένα θέμα που παραμένει ταμπού στη χώρα μας. Ο θόρυβος που ξεσήκωσε, σε συνδυασμό με την προσωπική του άνιση μάχη, συνετέλεσε στο να εκδηλωθεί ένα απρόσμενα μεγάλο ρεύμα υποστήριξης υπέρ της νομιμοποίησης της ευθανασίας.
Λίγες μέρες πριν το τέλος του, πρόλαβε και είδε το συγκεκριμένο βιβλίο να κυκλοφορεί μεταφρασμένο στα Αγγλικά με τον τίτλο “me and my death. The right to euthanasia” και να πωλείται μέσω του Amazonσε ολόκληρο τον κόσμο.