Συμβούλου Ψυχικής Υγείας – Ψυχοπαιδαγωγού
Έχουμε την τάση να πιστεύουμε πως οι έφηβοι ανήκουν σε μια διαφορετική, ειδική κατηγορία ανθρώπων.
Αυτό, συνήθως γίνεται γιατί στεκόμαστε στις διαφορές ανάμεσα στους εφήβους και τα παιδιά αγνοώντας τις ομοιότητες των εφήβων με τους ενήλικες.
Υπάρχει σύγχυση σχετικά με το τι είναι και πότε ξεκινά η εφηβεία. Κάποιοι επιστήμονες μάλιστα, θεωρούν πως αποτελεί δημιούργημα του δυτικού βιομηχανικού πολιτισμού. Ουσιαστικά όμως, αναφέρεται στην «ψυχολογική ανάπτυξη του ατόμου, η οποία σχετίζεται εν μέρει, με τις βιοσωματικές αναπτυξιακές διαδικασίες, δηλαδή με την ήβη» (Herbert, 1989).
Σίγουρα παρόλα αυτά, συμφωνούμε όλοι (;) πως πρόκειται για μια «δύσκολη» περίοδο της ζωής.
Μια σημαντική και ιδιαίτερα συνηθισμένη τα τελευταία κυρίως χρόνια, συναισθηματική διαταραχή, είναι η εφηβική κατάθλιψη. Η τάση για αυτονόμηση πολλές φορές περιλαμβάνει και ένα κόστος. Οι ευκολίες, η ξεγνοιασιά και η ανεμελιά των παιδικών χρόνων χάνεται και ο έφηβος περνάει από στάδια προσωπικών επιλογών, εσωτερικών συγκρούσεων και διαπροσωπικών εντάσεων κατά την πορεία προς την ενηλικίωση. Η μετάβαση από την παιδική ηλικία στην εφηβεία, περιλαμβάνει την απώλεια της ξεγνοιασιάς και όπως κάθε απώλεια έτσι και αυτή περιλαμβάνει ένα πένθος. Ο έφηβος, αρχίζει να σκέφτεται συχνότερα την έννοια του θανάτου, συνήθως για τους γονείς του, που φυσιολογικά ως μεγαλύτεροι, θα πεθάνουν νωρίτερα από αυτόν, και οι ενοχές που νιώθει για την επιθετική και πολλές φορές άνευ εξηγήσεως (;) στάση του απέναντί τους, ενισχύουν τις φαντασιώσεις και τις σκέψεις του.
Επίσης, η τάση του εφήβου για μεγαλύτερη αυτογνωσία και γρήγορη διαμόρφωση ταυτότητας, των ωθούν να κλείνεται περισσότερο στον εαυτό του και τελικά να αποσύρεται.
Οι νέες ευθύνες και οι δυσκολίες της σεξουαλικής προσαρμογής μεγαλώνουν και εξελίσσονται για πολλούς νέους σε σοβαρές καταθλιπτικές διαθέσεις. Η πιο ήπια μορφή κατάθλιψης φαίνεται ως έλλειψη ψυχικής ευεξίας και ενέργειας. Η έντονη στροφή προς τον εαυτό του, μπορεί επίσης να είναι ένα σημάδι καταθλιπτικής διαταραχής όπως και ο έντονος θυμός. Σε χειρότερη μορφή, ένας έφηβος μπορεί να μην έχει διάθεση να καταναλώσει επαρκή ποσότητα φαγητού, να έχει μεγάλη και γρήγορη αύξηση ή απώλεια βάρους και διαταραχές ύπνου (αυπνία, υπερ-υπνία).
Συχνά, οι γονείς αναφέρουν αισθήματα αδυναμίας από τα παιδιά τους και μια ανικανότητα συγκέντρωσης, συμπτώματα που δικαιολογημένα προκαλούν άγχος και τρόμο στους ίδιους.
Υψηλοί στόχοι τους οποίους οι έφηβοι θέτουν, δημιουργούν συχνά προβλήματα. Η σκληρή αυτοκριτική σε συνδυασμό με ένα μη υποστηρικτικό ή ελλιπές οικογενειακό δίκτυο, συνθέτουν μια εικόνα ενός αγχώδους, ανασφαλούς και καταθλιπτικού εφήβου που σίγουρα χρειάζεται βοήθεια στη διαχείριση των συναισθημάτων του και καθοδήγηση στην πορεία της ζωής του.
