Τριάντα είναι οι οικισμοί που ανήκουν στο σημερινό Δήμο Ορεστίδος και συμβάλλουν με το δικό τους τρόπο στην ποικιλομορφία της περιοχής. Κάποιοι
πιο ορεινοί, άλλοι πιο κοντά ή πιο μακριά από την πρωτεύουσα του Δήμου, όλοι τους όμως ξεχωρίζουν για την ιδιαιτερότητά τους.
Ονομαστικά αναφέρονται οι οικισμοί: Άγιος Ηλίας, Αμμουδάρα, Αμπελόκηποι, Αμπελοχώρι, Ανθηρό, Ασπροκκλησιά, Ασπρονέρι, Βέλος, Βογατσικό, Βοτάνι, Βράχος, Γέρμας, Διαλεκτό, Ζευγοστάσιο, Καστανόφυτο, Κερασώνας, Κρεμαστή, Κρύα Νερά, Κωσταράζι, Λάγκα, Λακκώματα, Λαχανόκηποι, Μελάνθιο, Μηλίτσα, Νίκη, Νόστιμο, Άνω Περιβόλι- Κάτω Περιβόλι, Πετροπουλάκι, Σπήλαια, Σπήλιος
Άγιος Ηλίας:
Ορεινό χωριό του Δήμο Άργους Ορεστικού χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις πλαγιές του ορεινού όγκου του Βόιου. Ένας από τους μικρότερους οικισμούς του Δήμου με λιγοστούς, όμως ιδιαίτερα φιλόξενους κατοίκους.Την ημέρα του Προφήτη Ηλία (20 Ιουλίου) ο σύλλογος του χωριού διοργανώνει κάθε χρόνο το πανηγύρι του χωριού με ζωντανή παραδοσιακή μουσική.
Αμμουδάρα:
Ο οικισμός βρίσκεται σε απόσταση μόλις 4 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα του Δήμου. Είναι ιδιαίτερα γνωστός για την υδροθεραπευτική του μονάδα (ιαματικά λουτρά) η οποία λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του νερού ενδείκνυνται για ρευματοπάθειες χρόνιας μορφής, αρθροπάθειες, σπονδυλοαρθρίτιδες, χρόνιες δερματοπάθειες, γυναικολογικές χρόνιες καταστάσεις και αγγειοκυκλοφοριακές δυσλειτουργίες. Η θερμοκρασία του νερού είναι στους 15ο Κελσίου ενώ το νερό χαρακτηρίζεται ως ψυχρό ολιγομεταλλικό-υποτονικό. Ο Πολιτιστικός Σύλλογός του διοργανώνει κάθε χρόνο την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου πολιτιστικές εκδηλώσεις και πανηγύρι με μουσικά παραδοσιακά συγκροτήματα.
Αμπελόκηποι:
Ο οικισμός απέχει μόλις 4 χιλιόμετρα από την πόλη του Άργους Ορεστικού. Τα τελευταία χρόνια ο οικισμός έχει γίνει έδρα πολλών βιοτεχνιών γούνας και αντιπροσωπειών αυτοκινήτων. Το χωριό είναι ευρύτατα γνωστό και για τις ταβέρνες του που προσελκύουν πολλούς επισκέπτες. Στο βουνό υπάρχει το γνωστό εξωκκλήσι του Αϊ Νικόλα Βουνού ή Κρεμαστού που εορτάζει στις 20 Μαΐου. Η επιλογή της θέσης και η τεχνική ανοικοδόμησης, παραπέμπει στον τρόπο κατασκευής των απόμακρων κελιών του μοναχισμού των Μετεώρων. Έχει απλή, φτωχική κατασκευή με ορθογώνια κάτοψη, περίπου 30- 40μ2 και το ιερό είναι μέσα σε φυσική κοιλότητα του βράχου. Για την κατασκευή του, η παράδοση θέλει δύο Κορησιώτες μοναχούς, τους αδελφούς Διονύσιο (μετέπειτα ιδρυτή Κτήτορα της Μονής Διονυσίου στο Άγιο Όρος) και Θεοδόσιο (μετέπειτα Μητροπολίτη Τραπεζούντας επί Αυτοκράτορα Αλέξιου Γ’ Κομνηνού, μετά την πτώση της Πόλης) να το ιδρύουν πριν την αναχώρησή τους για το Άγιο Όρος.
Πέρα από την ιερότητα του χώρου, το τοπίο αποζημιώνει τον επισκέπτη με την εξαιρετική θέα. Απόκρημνοι βράχοι με πολλές σπηλιές, άγρια βλάστηση με θαμνώδη και πολλά δένδρα «κακαβιές», μονοπάτι ανάβασης με προστατευτικό ξύλινο κάγκελο οδηγούν τον επισκέπτη ψηλά στη δροσερή σπηλιά. Από εκεί μπορεί κανείς να θαυμάσει το φυσικό τοπίο, να δει τους οικισμούς Αμπελόκηποι, Αργος Ορεστικό, Καστοριά, τη λίμνη, τη γύρω πεδιάδα αλλά και τις κορυφές του Γράμμου στο βάθος.
Βογατσικό:
Το Βογατσικό είναι ιστορικό χωριό του Νομού Καστοριάς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και αποτελεί έδρα της Δημοτικής Ενότητας Ίωνα Δραγούμη του Δήμου Άργους Ορεστικού. Βρίσκεται στο νοτιο-ανατολικό τμήμα του Νομού, στα σύνορα με το Νομό Κοζάνης και σε υψόμετρο 777μ. Εκκλησιαστικά υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης. Βρίσκεται σε φυσική οχυρή θέση καθώς περιβάλλεται από βουνά από όλες τις πλευρές ενώ στο νοτιοδυτικό τμήμα του χωριού ρέει ο ποταμός Αλιάκμονας. Στο Βογατσικό διατηρούνται μέχρι σήμερα οικίες με ενδιαφέροντα και αξιόλογα στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Εύκολα θα τις εντοπίσει ο επισκέπτης κατά
την περιήγησή του στους δρόμους του οικισμού όπως εύκολα θα ανακαλύψει, διάσπαρτες στις διάφορες γειτονιές, τις παραδοσιακές βρύσες του χωριού, καθεμία με το δικό της όνομα, με τη δική της ιστορία! Στους λάτρεις της πεζοπορίας, αλλά και της ιππασίας, το Βογατσικό προσφέρει μοναδικές στιγμές με τα πάμπολλα μονοπάτια του καθένα συνδεδεμένο και με ένα ξωκλήσι. Υπάρχει επίσης, στην περιοχή με άφθονη βλάστηση από πευκόδασος, οργανωμένο Κατασκηνωτικό Κέντρο. Σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από το χωριό βρίσκεται η Ιερά Μονή Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Βογατσικού, γνωστή κυρίως για τη θαυματουργή εικόνα του προστάτη Αγίου της που φυλάσσεται στο Καθολικό της Μονής. Δέχεται πλήθος Χριστιανών προσκυνητών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ιδιαίτερα όμως κατά τις δύο ημέρες που εορτάζει: στις 21 Μαΐου και την Πέμπτη της Διακαινησίμου (η εβδομάδα μετά το Πάσχα). Αρκετές και ενδιαφέρουσες πολιτιστικές εκδηλώσεις υπό τον τίτλο “Δραγούμεια” λαμβάνουν χώρα το μήνα Αύγουστο με αφορμή τα Εννιάμερα της Παναγίας (23 Αυγούστου).
Το Βογατσικό, χάρη στις αντίστοιχες υποδομές που διαθέτει (ξενώνες, καταστήματα εστίασης/ψυχαγωγίας, παντοπωλεία, φούρνος κα) καλύπτει τις βασικές ανάγκες κάθε επισκέπτη και αποτελεί τη βάση για εξορμήσεις στην ευρύτερη περιοχή.
Βράχος:
Ένας από τους οικισμούς του Δήμου Άργους Ορεστικού που μπορεί να μαγέψει τουςτους επισκέπτες. Πρόκειται για ένα πετρόκτιστο γραφικό χωριό με πλακόστρωτα καλντερίμια. Οι λιγοστοί κάτοικοί του προσπαθούν να διατηρήσουν μέχρι σήμερα την παραδοσιακή ομορφιά του χωριού τους. Μετά την κατασκευή φράγματος, η δημιουργία τεχνητής λίμνης δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους κατοίκους του νομού αλλά και σε επισκέπτες να απολαύσουν τη δροσιά του νερού της λίμνης. Μάλιστα, τα τελευταία δύο χρόνια έχουν καθιερωθεί κολυμβητικοί αγώνες κάθε Ιούνιο. Η λίμνη προσφέρεται και για άλλου είδους δραστηριότητες όπως κανό και καγιάκ, χωρίς όμως να υπάρχουν οργανωμένες εγκαταστάσεις για την άσκηση των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων. Από τον οικισμό του Βράχου ξεκινάνε πολλά περιπατητικά μονοπάτια με εύκολες και πιο απαιτητικές διαδρομές στον ορεινό όγκο των Οντρίων. Μάλιστα, υπάρχουν και διαδρομές για mountain bike. Μετά το τέλος των δραστηριοτήτων οι επισκέπτες μπορούν να γευτούν τοπικούς μεζέδες στο καφενείο του χωριού ή στον οικισμό της Λάγκας. Ο επισκέπτης πρέπει να έχει υπόψη του ότι δε θα συναντήσει οργανωμένες επιχειρήσεις για υποδοχή μαζικού τουρισμού αλλά αγνούς και φιλικούς κατοίκους.
Γέρμας:
Το χωριό Γέρμας αποτελούσε τμήμα του παλιού Δήμου του Ίωνα Δραγούμη και βρίσκεται σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από το Άργος Ορεστικό. Ένα ασφαλές μονοπάτι οδηγεί τον επισκέπτη στην είσοδο της σπηλιάς της Αγίας Τριάδας. Τα 40’ περίπου λεπτά ανηφορικής διαδρομής τον αποζημιώνουν αντικρίζοντας το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας στον εσωτερικό χώρο της σπηλιάς. Το μήκος της σπηλιάς αγγίζει τα 60 μέτρα και εντυπωσιάζουν οι σταλαγμίτες.
Ζευγοστάσιο:
Το Ζευγοστάσιο είναι ένας ορεινός οικισμός 18 χιλιόμετρα μακριά από το Άργος Ορεστικό. Ο επισκέπτης συναντά τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου ο οποίος έχει μεγάλη θρησκευτική και ιστορική αξία. Πρόκειται για ένα ναό του 11ου αιώνα και είναι από τους λίγους ναούς με τρούλο βυζαντινής εποχής στην περιοχή της Καστοριάς. Πολλές τοιχογραφίες κοσμούν το εσωτερικό και το εξωτερικό του ναού. Οι αρχαιότερες ανήκουν στον 11ο αιώνα ενώ μεταγενέστερες ανάγονται στο 1749. Στο εξωτερικό του ναού υπάρχει αγιογραφία της Παναγίας με το Θείο Βρέφος ενώ εσωτερικά εντυπωσιάζει και το μεταβυζαντινό τέμπλο με πολύχρωμο διάκοσμο από τον οποίο ξεχωρίζει το έμβλημα των αρχαίων Μακεδόνων, το Αστέρι της Βεργίνας. Κάτοικοι του οικισμού υποστηρίζουν ότι ο συγκεκριμένος ναός είναι ένας από τους τρεις που έκτισαν τρεις αδελφές, σύζυγοι τριών στρατηγών του Βυζαντίου εξόριστων στην ευρύτερη περιοχή.
Εικάζεται ότι οι άλλοι δύο ναοί είναι του Αγίου Γεωργίου στην Ομορφοκκλησιά του Δήμου Καστοριάς και του Αγίου Δημητρίου στα Σπήλαια του Δήμου Ορεστίδος. Ο τελευταίος δε σώζεται σήμερα. Κάθε 15 Αυγούστου ο οικισμός γιορτάζει με λαμπρότητα την Κοίμηση της Θεοτόκου καθώς καταφτάνει πλήθος πιστών για να εκκλησιαστούν.
Το βράδυ ακολουθεί και το παραδοσιακό γλέντι του χωριού.
Κωσταράζι:
Ο οικισμός του Κωσταραζίου βρίσκεται στα 16 χιλιόμετρα από το Άργος Ορεστικό. Σήμερα ο παλαιότερος οικισμός παραμένει ακατοίκητος, ενώ διασώζονται η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου και σπαράγματα ενός σχολείου
και παλαιών οικιών. Κάθε χρόνο, στις 8 Σεπτεμβρίου, προς τιμήν της εορτής της Γένεσης Της Θεοτόκου, στην εκκλησία του Παλαιού Κωσταραζίου τελείται θεία λειτουργία. Όμως, μέρες πριν τη γιορτή, νέοι του χωριού κατασκηνώνουν έως την ημέρα της εορτής. Επίσης, πραγματοποιείται εσπερινός και περιφορά της εικόνας το προηγούμενο βράδυ της εορτής στη πλατεία του χωριού. Μετά τη λιτανεία της εικόνας πραγματοποιούνται αναπαραστάσεις εθίμων του Παλαιού Κωσταραζίου και στήνεται γλέντι με ζωντανή παραδοσιακή μουσική.
Με αυτόν το τρόπο, έστω για αυτές τις λίγες μέρες, το Παλαιό Κωσταράζι παίρνει ξανά ζωή θυμίζοντας το ένδοξο παρελθόν του. Κάθε καλοκαίρι, στα μέσα Ιουλίου, διοργανώνονται τετραήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή παραδοσιακών μουσικών συγκροτημάτων και με τη παρουσίαση χορευτικών συλλόγων από το Κωσταράζι αλλά και από την ευρύτερη περιοχή. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο πλήθος κόσμου γεμίζει τη πλατεία του χωριού κατά τις ημέρες των εκδηλώσεων. Στις 26 Ιουλίου κάθε έτους, στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής, διοργανώνεται πανήγυρη επ’ ευκαιρία της εορτής της.
| ……………………………….. |  |
Καστανόφυτο:
Ο οικισμός απέχει 20 χιλιόμετρα από το Άργος Ορεστικό και βρίσκεται σε υψόμετρο 1.057 μέτρων. Στον οικισμό Καστανοφύτου διοργανώνεται εδώ και πολλά χρόνια τέλος Οκτωβρίου η Καστανογιορτή. Στους επισκέπτες προσφέρονται δωρεάν κάστανα τοπικής παραγωγής και κρασί ενώ συντροφιά τους κρατάει ζωντανή παραδοσιακή μουσική και παραδοσιακοί χοροί. Στο Καστανόφυτο φιλοξενείται και Λαογραφικό Μουσείο στο κτήριο του παλιού Δημοτικού Σχολείου. Παραδοσιακές στολές, χρηστικά αντικείμενα και αργαλειός βρίσκονται στο χώρο του μουσείου όπως και έκθεση φωτογραφιών των κατοίκων του οικισμού.
Λάγκα:
Ορεινό χωριό σε υψόμετρο 1040μ. χτισμένο στις παρυφές των Οντρίων και του Γράμμου. Πυκνά δάση με σπάνια χλωρίδα και πανίδα, αποτελούν έναν πλούσιο βιότοπο και δημιουργούν ένα απαράμιλλης ομορφιάς τοπίο όλο τον χρόνο, και ιδιαίτερα την άνοιξη και το φθινόπωρο. Πέτρινα σπίτια που δένουν με την φύση και νερά που τρέχουν σαν ασημένιες φλέβες στις πλαγιές των βουνών, δίνουν μια ιδιαίτερη πινελιά στο τοπίο. Προετοιμάσου να εξερευνήσεις την περιοχή με τα πόδια, με ποδήλατο ή με τζιπ. Καφέ στο καφενείο του χωριού και… ξεκινάμε. Αν θες να πάρεις τον δρόμο της φύσης, ετοίμασε το σακίδιό σου και τον εξοπλισμό σου. Σίγουρα η φωτογραφική μηχανή θα σου χρειαστεί. Πολλές και πανέμορφες είναι οι διαδρομές που μπορεί να κάνει κάποιος. Από τον Άγιο Κωνσταντίνο, στο Κρυονέρι, στα Όντρια, στα Γούπατα, στα χωριά του Βοΐου, στο Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης. Αν πάλι προτιμάς τα extreme sports, πολλές από τις κορυφές των Οντρίων χρησιμοποιούνται ως θέσεις αναρρίχησης από ορειβατικούς συλλόγους. Μετά την εξερεύνησή σου, φαγητό με ντόπιες συνταγές στην ταβέρνα του χωριού. Καθόλη τη διάρκεια του έτους διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις με σημαντικότερες τη Γουρουνοχαρά τον Δεκέμβριο, τα γλέντια με παραδοσιακή μουσική στις 21 Μαΐου και το τελευταίο σαββατοκύριακο του Ιουλίου, και την γιορτή Παραδοσιακής Πίτας.
Λακκώματα:
Ο οικισμός των Λακκωμάτων απέχει 7 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του Δήμου του Άργους Ορεστικού. Το Σεπτέμβριο ο Σύλλογος Γυναικών του οικισμού διοργανώνει την περίφημη Φασολογιορτή. Τα Λακκώματα είναι μια περιοχή με μεγάλη παράδοση στην παραγωγή φασολιών γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια έχει κατασκευαστεί το εργοστάσιο φασολιών της AGROKA. Στη Φασολογιορτή προσφέρεται δωρεάν στους επισκέπτες φασολάδα ή γίγαντες στο φούρνο από φασόλια τοπικής παραγωγής όπως και κρασί. Την εκδήλωση πλαισιώνουν τοπικά συγκροτήματα με ζωντανή παραδοσιακή μουσική.
Μελάνθιο:
Το Μελάνθιο σε υψόμετρο 850μ. βρίσκεται στα 16 περίπου χιλιόμετρα μακριά από το Άργος Ορεστικό. Με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Μελανθίου δημιουργήθηκε το Λαογραφικό Μουσείο το οποίο φιλοξενεί αξιόλογη έκθεση παλιάς φωτογραφίας και αντικείμενα τα οποία είναι στενά συνδεδεμένα με τη ζωή των κατοίκων από τον Πόντο. Στην ίδια περιοχή λειτουργεί και η Μονή Αγίου Γεωργίου. Στήν ίδια περιοχή λειτουργεί και η Μονή του Αγίου Γεωργίου, γυναικείο μοναστήρι που δέχεται πολλούς επισκέπτες ετησίως.
| ………………………. |  |
Μηλίτσα:
Η Μηλίτσα είναι χτισμένη στους πρόποδες του « Μικρού Βουνού» σε υψόμετρο 600 μ περίπου, καταλαμβάνει το νοτιότερο άκρο του λεκανοπεδίου της λίμνης της Καστοριάς και απέχει από την πόλη της Καστοριάς περίπου 12 χιλιόμετρα. Ο προς Βορρά εκτεινόμενος κάμπος προσδίδει στη Μηλίτσα τον χαρακτηρισμό του πεδινού χωριού , ενώ δυτικά εκτείνονται μικρά λακκώματα, όπου υπάρχουν οι πηγές του «Ίσβρου» από τις οποίες αναβρύζουν άφθονα νερά.Νότια του χωριού περνά το μικρό ποτάμι (απορροή των νερών της λίμνης), το οποίο μαζί με τα νερά του χειμάρρου «Σούσλιτσα» σμίγει με τον Αλιάκμονα. Ο οικισμός χρονολογείται από τον 16ο αιώνα περίπου, χωρίς τίποτα άλλο γνωστό ιστορικώς. Αξιόλογα πολεοδομικά χαρακτηριστικά δεν εμφανίζονται, ούτε υπάρχουν σπίτια με αξιόλογο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, καθώς ο οικισμός καταστράφηκε με τον εμπρησμό των Ιταλών και των Βουλγάρων τον Απρίλιο του 1943. Για την περιοχή που είναι χτισμένη η σημερινή Μηλίτσα o Δ. Σαμσάρης αναφέρει: «Με βάση την επιφανειακή κεραμική (θραύσματα κεραμίδων και όστρακα αγγείων ρωμαϊκής εποχής)έχουμε εντοπίσει τη θέση ρωμαϊκού οικισμού στη θέση «Ίσβρος», 100 μέτρα περίπου ΒΔ από τα τελευταία σπίτια του χωριού Μηλίτσα. Ακριβώς πλάι (νοτιοανατολικά) στη θέση αυτή υψώνεται ένας βραχώδης λόφος που στην κορυφή του θα βρισκόταν η ακρόπολη του οικισμού». Δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής έχει εντοπιστεί κτίριο υστερορωμαϊκών χρόνων, τα λείψανα του οποίου δεν είναι ορατά σήμερα λόγω της κατάχωσης. Έχουν βρεθεί και παραδοθεί στο αρχαιολογικό μουσείο Άργους Ορεστικού τέσσερα βυζαντινά νομίσματα και ένα κιονόκρανο του 6ου μ.Χ αιώνα, για το οποίο ο αρχαιολόγος Τσούγγαρης Χαράλαμπος σημειώνει «ότι προέρχεται από το κουβούκλιο ή το τέμπλο ενός χριστιανικού ναού». Ο σύγχρονος επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί τις εκκλησίες, του Αγίου Δημητρίου του 17ου μ.Χ αιώνα, της Αγίας Παρασκευής, τον πετρόχτιστο ναό του Αγίου Μηνά, τον παλιό νερόμυλο, να σεργιανίσει στα παραποτάμια μονοπάτια και να ανεβεί στο βουνό για να θαυμάσει όλη τη λίμνη που ανοίγετα μπροστά του.
Νόστιμο:
Στο Νόστιμο, σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από το Άργος Ορεστικό βρίσκεται το Μουσείο Παλαιοβοτανικής και Παλαιοντολογίας (http://www.nostimo-museum.gr). Η σημασία και η πρωτοτυπία του Απολιθωμένου Δάσους της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Ορεστίδος στηρίζεται στην ιδιαιτερότητα των ευρημάτων του, με μια μοναδική απολιθωμένη χλωρίδα που αναπτύχθηκε πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια σε ήπιο υποτροπικό κλίμα. Η σύνθεση του απολιθωμένου δάσους χαρακτηρίζεται από την παρουσία φοινίκων, Γυμνοσπέρμων, Αγγειοσπέρμων δέντρων μεγάλης επιστημονικής σημασίας σε ό,τι αφορά το παλαιοκλίμα αλλά και τις ευρύτερες παλαιογεωγραφικές, παλαιοκλιματικές και παλαιοοικολογικές συνθήκες που επικρατούσαν στην ευρύτερη περιοχή πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια. Οι συλλογές του μουσείου φιλοξενούν σπάνιες κατηγορίες θαλασσίων και χερσαίων απολιθωμάτων όμως Μαλάκια, Εχινόδερμα, Κοράλλια, Σπονδυλωτά και χαρακτηρίζουν τις διάφορες εναλλαγές χερσαίων, θαλασσίων, υφάλμυρων φάσεων από 130 εκ. χρόνια μέχρι και πριν από 3 εκ. χρόνια. Η ηλικία του απολιθωμένου δάσους είναι του Κατωτέρου Μειοκαίνου, περίπου 20εκ. χρόνων, δηλαδή της ίδιας ηλικίας με το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου.
| …………………………….. |  |
Σπήλιος:
Ο Σπήλιος μαζί με τους οικισμούς της Κερασώνας και του Άγιου Ηλία οι οποίοι βρίσκονται σε κοντινή απόσταση ανήκουν στα λεγόμενα καστανοχώρια. Η ιστορική Ιερά Μονή Αγίου Αθανασίου Ζηκόβιστας (πρώην ονομασία του οικισμού Σπήλιου)ένα από τα πιο αξιόλογα μεταβυζαντινά μνημεία των Καστανοχωρίων της Δυτικής Μακεδονίας, βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Σπήλιος, Άγιος Ηλίας, Δαμασκηνιά και Κερασώνας. Η Ιερά Μονή απέχει 24 χιλιόμετρα από το Άργος Ορεστικό. Σύμφωνα με δύο παλιά τουρκικά φιρμάνια, τα οποία σήμερα δε σώζονται, η μονή ιδρύθηκε το 1629, ενώ στο 1747 τοποθετείται η ανακαίνισή της. Ο ναός πρέπει να ήταν ήδη αγιογραφημένος, και επάνω στις παλιές αγιογραφίες που καταστράφηκαν σε μερικά σημεία, φιλοτεχνήθηκαν νεότερες μετά από επίχριση με ασβεστοκονίαμα. Οι αγιογραφίες είναι δημιουργίες του Χιοναδίτη Μιχαήλ και Μπορμποτζιώτη Δημήτριου. Οι επιγραφές του ναού και του νάρθηκα μαρτυρούν ότι οι αγιογραφίες έγιναν το 1785 και το τέμπλο, σύμφωνα με τη χρονολογία που αναγράφεται στο παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης, το 1784. Το μοναστήρι ξεχώρισε και για την εκπαιδευτική του προσφορά καθώς από το 1872 ως το 1885 λειτούργησε σχολείο στα πλαίσια της μονής.
| ………………………… |  |
Σπήλαια:
Προσεγγίζοντας τον οικισμό, ο επισκέπτης γοητεύεται από την ανηφορική διαδρομή. Ανταμείβεται όμως από τη θέα του χωριού και από τη χρώματα της φύσης. Πριν την άφιξη στον οικισμό, ο επισκέπτης παρατηρεί και μια πινακίδα η οποία τον οδηγεί σε μεταβυζαντινό ναό. Η φιλοξενία και η φιλικότητα των κατοίκων κερδίζουν τους επισκέπτες.
Περιβόλι:
Φτάνοντας στον οικισμό του Περιβολιού, θα δείτε το ρέμα που βρίσκεται ανάμεσα στο Άνω και Κάτω Περιβόλι. Ακολουθώντας τη διαδρομή δίπλα στο ρέμα, φτάνετε στους δύο καταρράκτες. Μάλιστα, ο ένας αποκαλείται από τους κατοίκους του χωριού «Θρόνος» λόγω της μορφής του.
| ………………………… |  |
argosorestiko.gr
