Σαν σήμερα – Η φωτογραφία-μαρτυρία…
Του Κώστα Βενιζέλου
Στη σειρά των φωτογραφιών που έστειλε ο καλός συνάδελφος φωτογράφος του «Φιλελεύθερου», Γιάννος Νησιώτης, από τον Τύμβο της Μακεδονίτισσας ανήμερα της επετείου της εισβολής, μια από αυτές απεικόνιζε τον τάφο του στρατιώτη Ιωάννη Παπαγιάννη, εκ Νέου Χωρίου Κυθρέας, που έπεσε στις 14 Αυγούστου 1974.
Στη βάση του άσπρου ψυχρού σταυρού στον τάφο του, μια πρόσθετη φωτογραφία, στην οποία απεικονίζεται ο Παπαγιάννης να βρίσκεται με τα γόνατα στο έδαφος, τα χέρια πιστάγκωνα και ένας Τούρκος στρατιώτης να του ανάβει τσιγάρο.
Το φιλμ με εκείνες τις φωτογραφίες έπεσε στα χέρια της Εθνικής Φρουράς αργότερα όταν συνέλαβε τον Τούρκο φωτορεπόρτερ της εφημερίδας «Γκιουναϊντίν». Αυτή η φωτογραφία είχε για χρόνια συντροφεύσει τις ελπίδες των συγγενών και των φίλων όχι μόνο του Ιωάννη αλλά και όσων βρισκόντουσαν σε εκείνη τη σκηνή, Αύγουστος 1974.
Είχε διαδοθεί εκείνη η εικόνα σε ολόκληρο τον κόσμο, χρησιμοποιήθηκε στις εκστρατείες για τους αγνοούμενους, έγινε η σημαία της ελπίδας. Εκεί που ο πόνος έπνιγε και την τελευταία ελπίδα που σβήνει στον χρόνο, τα ερωτήματα αναζητούν μια παρηγοριά: «Γιατί να τους σκοτώσουν μετά που τους φωτογράφησαν;», «τους πρόσφεραν τσιγάρο και τους εκτέλεσαν;». Δεν μπορούν να βρεθούν λογικές απαντήσεις και αυτό κρίνεται και από τα όσα διαδραματίστηκαν εκείνο το καλοκαίρι.
Στη φωτογραφία, στον τάφο, υπό μορφή λεζάντας, αναφέρεται πως συνελήφθη και εκτελέστηκε στο Τζιάος από τους Τούρκους στις 14.8.1974 σε ηλικία 23 ετών. Αυτή και η απάντηση στα ερωτήματα που κυνηγούσαν από τότε τους συγγενείς.
Εκείνο το τελευταίο τσιγάρο, θα πρέπει να κράτησε πολύ. Πόσες σκέψεις θα πρέπει να πέρασαν από το μυαλό του Ιωάννη και των άλλων; Η ζωή ολόκληρη σαν μαυρόασπρο αρνητικό φιλμ. Με μεγάλη ταχύτητα πέρασε από το μυαλό η σύντομη ζωή του καθώς η κλεψύδρα του χρόνου άδειαζε επικίνδυνα. Αναμετρήθηκε με τον θάνατο, αλλά δεν μπορούσε να τον κερδίσει. Νέα παιδιά, που πολέμησαν σε έναν προδομένο πόλεμο, παραδόθηκαν εν πολλοίς στους κατακτητές. Και τους εκτέλεσαν.
Ήταν ζωντανοί όταν συνελήφθησαν. Προηγήθηκε μάχη. Μετά τη φωτογράφιση, μάλλον, εκτελέστηκαν επί τόπου και ρίχθηκαν σε πηγάδι στο Τζιάος. Δεκαοκτώ στον αριθμό. Ο Ιωάννης Παπαγιάννης, που έφθασε από την Αγγλία όπου σπούδαζε μέσω Ελλάδας στην Κύπρο στις 17 Ιουλίου, είχε καταταχθεί στην Εθνική Φρουρά με την εισβολή. Τα οστά του, μαζί με αυτά των συμπολεμιστών του ταυτοποιήθηκαν όταν βρέθηκαν στο πηγάδι. Τριάντα πέντε χρόνια μετά την εκτέλεσή του από τον τουρκικό στρατό, τελέστηκε η κηδεία του, στις 14 Αυγούστου 2009. Εκείνη η φωτογραφία με το τελευταίο τσιγάρο που κατάφερε να συντροφεύει την ελπίδα των δικών του ανθρώπων θα παραμείνει στη σκέψη όλων. Ένα αναμμένο τσιγάρο, οι τελευταίες ρουφηξιές, η φωτογραφία και ο θάνατος, που κρυβόταν μέσα στις κάννες των αυτόματων όπλων των Τούρκων κατακτητών.
Πηγή: http://mignatiou.com
