Έλλη Παπαστεργίου: 12 βιβλία για το καλοκαίρι (Μέρος Α’)
- Όλο το φως που δεν μπορούμε να δούμε, Anthony Doerr, Εκδόσεις ΠατάκηΗ Μαρί Λορ Λεμπλάν ζει με τον πατέρα της στο Παρίσι, σε απόσταση αναπνοής από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, όπου εκείνος εργάζεται ως κλειθροποιός. Στα έξι της χρόνια τυφλώνεται κι ο πατέρας της φτιάχνει την τέλεια μινιατούρα της γειτονιάς τους για να της μάθει τον δρόμο για το σπίτι τους. Όταν εισβάλλουν οι Γερμανοί στη χώρα, τον Ιούνιο του 1940, πατέρας και κόρη φεύγουν για το Σαιν Μαλό, μεταφέροντας ένα επικίνδυνο μυστικό.
Ο Βέρνερ Πφέννιχ είναι ένα ορφανό αγόρι από τη Γερμανία που προορίζεται να δουλέψει στο ίδιο ανθρακωρυχείο που σκοτώθηκε ο πατέρας του. Όμως βρίσκει και επιδιορθώνει ένα χαλασμένο ραδιόφωνο και ξαφνικά η ζωή του γεμίζει καινούριες δυνατότητες. Χάρη στο ταλέντο του, κερδίζει μια θέση σε μια από τις καλύτερες στρατιωτικές ακαδημίες, μπορεί όμως να κυνηγήσει το όνειρό του όποιο κι αν είναι το τίμημα;
Εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, σε μια οχυρωμένη πόλη δίπλα στη θάλασσα, ένας γέρος ακούει μια φωνή χαμένη από καιρό και ανακαλύπτει νέους κόσμους χωρίς ποτέ να βγαίνει από το σπίτι του. Αλλά ο επικείμενος κίνδυνος δε θα του επιτρέψει να μείνει κλεισμένος μέσα για πάντα.
Με φόντο μια Ευρώπη που την καταπίνει σιγά σιγά ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος, στην οποία οι ζωές συγκρούονται απρόβλεπτα, το βιβλίο Όλο το φως που δεν μπορούμε να δούμε φωτίζει το πώς, παρά τις αντιξοότητες, οι άνθρωποι προσπαθούν να κάνουν το καλό. Πρόκειται για μια συναρπαστική ιστορία θάρρους και θυσίας και για μια συγκλονιστική ελεγεία της αθωότητας.
Έχουν γράψει γι’ αυτό:
Daily Mail
«Ο Ντορ ζωγραφίζει με πλούσια παλέτα, χρησιμοποιώντας μια γραφή που αντηχεί βαθιά και μεταδίδει τόσο τα εφήμερα της καθημερινής ζωής όσο και το υψηλό δράμα, τη θλίψη και την ελπίδα…»The Times
«Ανυπέρβλητο… Ο Ντορ μπορεί να δώσει ζωή σε μια σκηνή μέσα σε μία παράγραφο»Booklist
«Ζεις μέσα του, μαθαίνεις απ’ αυτό και δε θέλεις με τίποτα να τελειώσει…»Vanity Fair
«Ο Άντονυ Ντορ φτάνει για μία ακόμη φορά τη γλώσσα πέρα από τα θνητά όρια»Abraham Verghese, συγγραφέας του Cutting for Stone
«Αυτό το συγγραφικό διαμάντι είναι συναρμολογημένο σαν παλιό ρολόι… Η γραφή και η εικονοποιία του Ντορ είναι εκθαμβωτικές. Έχει περάσει καιρός από την τελευταία φορά που με μάγεψε ένα μυθιστόρημα μ’ αυτόν τον τρόπο»Jess Walter, συγγραφέας του Beautiful Ruins
«Ένα εντυπωσιακό, επικό μυθιστόρημα. Ο Άντονυ Ντορ γράφει πανέμορφα για το μυθικό και το προσωπικό, για σαλιγκάρια σε παραλίες και στρατούς που προελαύνουν, για τη μοίρα και την αγάπη και την ιστορία, και για όλες εκείνες τις αβάσταχτες στιγμές που κόβουν την ανάσα, όπου όλα αυτά συγκρούονται»Υ.Γ.
Είναι ένα συγκινητικό, αλλά όχι μελοδραματικό, μυθιστόρημα που αναδεικνύει χαρακτήρες οι οποίοι παρά τις αντιξοότητες έχουν μετατρέψει τις αδυναμίες τους σε ικανότητες και προσπαθούν για το καλό. Επιπλέον, η ικανότητα του Doerr να πλάθει με τόση μαεστρία εικόνες, αλλά και ο δεξιοτεχνικός τρόπος με τον οποίο είναι δομημένο το βιβλίο (είναι χωρισμένο σε δεκατρία μέρη που εναλλάσσονται ανάμεσα στο μυθιστορηματικό παρόν – Αύγουστος 1944 – και το παρελθόν με σύντομα κεφάλαια τα οποία αφορούν την Μαρί Λορ και τον Βέρνερ εναλλάξ) κάνουν το Όλο το φως που δεν μπορούμε να δούμε ένα μυθιστόρημα που αξίζει να διαβάσει κανείς και να χαθεί μέσα του.
2. Σέρρα. Η ψυχή του Πόντου, Γιάννης Καλπούζος, Εκδόσεις Ψυχογιός
Ενόψει του εκτοπισμού των Αρμενίων απ’ την Τραπεζούντα τον Ιούνιο του 1915, ένα κορίτσι που μοιάζει να το ζωγράφισε ο ίδιος ο Θεός καταφεύγει στο σπίτι ενός αγνώστου. Στην Ορντού ένα άλλο κορίτσι εύπορης ελληνικής οικογένειας ετοιμάζεται για τον γάμο της και πασχίζει να οραματιστεί το μέλλον μ’ έναν άντρα τον οποίο ελάχιστα γνωρίζει.
Ο χαρισματικός, θρήσκος και θεματοφύλακας των ηθών της εποχής Γαληνός Φιλονίδης διχάζεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες∙ δοκιμάζεται εμπρός στις ιδέες του∙ έρχεται αντιμέτωπος με την αγριότητα και το μίσος∙ συντρίβεται και θέτει ως στόχο ζωής να εκδικηθεί εκείνον που του προκάλεσε τον μέγα πόνο.
Στο παρασκήνιο της μυθοπλασίας ιχνογραφείται ο Πόντος μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών∙ η ομογενοποίηση των φυλών με συνδετικό κρίκο μα και άλλοθι τη θρησκεία∙ ο φόβος, η μισαλλοδοξία και ο εθνικισμός που ενσπείρουν οι Νεότουρκοι και στη συνέχεια οι Κεμαλιστές∙ η καθημερινή ζωή στα πρώτα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης∙ οι διώξεις των Ελλήνων επί Στάλιν∙ τα στρατόπεδα εργασίας στη Σιβηρία και οι στέπες του Καζακστάν με αφόρητους καύσωνες το καλοκαίρι και σφοδρό ψύχος τον χειμώνα∙ οι πόθοι, τα πάθη και τα δεινά των Ποντίων.
Κι όλα, μέσα από το πολυσχιδές ταξίδι που γράφει η ζωή και το ταξίδι που γράφεται για τη ζωή, να φαντάζουν φλόγες και κινήσεις του ποντιακού χορού σέρρα, του χορού της φωτιάς.
Έχουν γράψει γι’ αυτό:
Άγγελος Πετρουλάκης, fractalart.gr
«Ο Γιάννης Καλπούζος, εκατό χρόνια μετά αποδεικνύεται δεινός ερευνητής και ικανός μυθοπλάστης. Είχε δώσει τις εξετάσεις του άλλωστε με το “Άγιοι και δαίμονες” και το “Ιμαρέτ”. Στο “Σέρρα” προχωρά ακόμα περισσότερο, δημιουργώντας ένα κλασικό μυθιστόρημα»
Αναστασία Δημητροπούλου, literature.gr
«Αν κατά τον Γκόρκι, ο συγγραφέας είναι ο μηχανικός των ανθρώπινων ψυχών, τότε μέσα από το βιβλίο του, Σέρρα. Η ψυχή του Πόντου, ο Γ. Καλπούζος επανασυνθέτει με πολύ εύσχημο κι ευειδή τρόπο τα κομμάτια τους, τέρπει αλλά και προβληματίζει την συνείδηση του αναγνώστη, αγγίζει με σεβασμό την Ιστορία του Πόντου, μα και τα μύχια της καρδιάς αποδεικνύοντας πως δεν έχει σημασία ποιο μονοπάτι θα επιλέξεις. Υπάρχουν μονοπάτια που δεν οδηγούν πουθενά, αλλά εκείνος που στοχάζεται πάνω στην ίδια του την ύπαρξη, οφείλει να επιλέξει εκείνο, στο οποίο ακούει τα μέσα του να συναινούν»
Ευδοκία Φανερωμένου, bookia.gr
«Δικαιωματικά, λοιπόν, ο Γιάννης Καλπούζος, έχει χαρακτηριστεί από πολλούς “Ό άγιος Δαίμονας της γραφής”. Γιατί μόνο μια δαιμονισμένη αγιοσύνη μπορεί να χορέψει στη φωτιά με κάτι τόσο ισχυρό. Το βάρος της Ιστορίας και εκείνων που μας την ψιθύρισαν κομμάτι κομμάτι… Αυτά τα κομμάτια η μαεστρία της γραφής του μας τα χαρίζει σε ένα βιβλίο παρακαταθήκη μαζί μια πρόσκληση: να “χορέψουμε” έναν αλλιώτικο χορό: τον χορό της φωτιάς»
Τέσυ Μπάιλα, culturenow.gr
«Κατευθείαν στην καρδιά της ποντιακής ψυχής στοχεύει ο Γιάννης Καλπούζος γράφοντας το βιβλίο αυτό. Και ταυτόχρονα παραδίδει ένα βιβλίο για την Ιστορία του Πόντου αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας. Με το γνωστό του τρόπο στήνει εκ νέου το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής και ζωντανεύει μέσα από την ιστορία των ηρώων του την ατμόσφαιρα της εποχής με ένα ρεαλιστικό και ταυτόχρονα γοητευτικό τρόπο»
Υ.Γ.
Το τελευταίο βιβλίο του Γ. Καλπούζου Σέρρα είναι ένα συγκλονιστικό και ιδιαίτερα βαθύ σε νοήματα μυθιστόρημα. Μέσα από την αφήγηση ο αναγνώστης ανακαλύπτει τους χαρακτήρες οι οποίοι βιώνουν μια εσωτερική πάλη και μια διαδικασία αυτοπροσδιορισμού και αυτογνωσίας με φόντο τα ιστορικά γεγονότα που αφορούν το κατατρεγμό των Ελλήνων του Πόντου και των Αρμενίων. Με στοχαστική διάθεση, ο Γ. Καλπούζος μάς χάρισε ένα βιβλίο το οποίο θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως ‘σύγχρονο κλασικό’.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου γα τα βιβλία:
3. Γυμνό Γεύμα, William Burroughs, Εκδόσεις Τόπος
4. Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι, Δημήτρης Στεφανάκης, Εκδόσεις Ψυχογιός
5. Μερσώ, ο άλλος ξένος, Kamel Daoud, Εκδόσεις Πατάκη
6. Ογκρέσα*, Κώστας Κρομμύδας, Εκδόσεις Διόπτρα
Στο thewholecow.net
