Επειδή όμως στο δημοτικό συμβούλιο πολλές φορές οι απόψεις δεν ακούγονται όσο πρέπει ή δεν δίνεται η δέουσα δημοσιότητα ώστε να υπάρξει και η απαραίτητη βαρύτητα στο δημόσιο διάλογο, καλό είναι να δημοσιεύονται κατά την γνώμη μας περισσότερο αναλυτικά και εμπεριστατωμένα οι θέσεις μας, μιας και ο γραπτός λόγος μπορεί να μελετηθεί με περισσότερη προσοχή από τον αναγνώστη, αλλά και να επιδοθεί σε καλύτερη ανάλυση ο συντάκτης.
Πριν το συγκεκριμένο Δημοτικό Συμβούλιο είχαμε προτείνει μια εναλλακτική προσέγγιση για ρυθμίσεις κυκλοφορίας για το κέντρο της πόλης. (Μπορείτε να την μελετήσετε εδώ). Η πρόταση αυτή περιλαμβάνει διάφορες ανάστροφες μονοδρομήσεις και η παρακάτω εικόνα δείχνει μια γενική οπτική περιγραφή:
(Μπορείτε να δείτε μια εικόνα χαμηλής ανάλυσης παρακάτω και να δείτε την πρόταση που μας εστάληεδώ)
Ερευνώντας την μελέτη που έχουν εκπονήσει για λογαριασμό του Δήμου οι μελετητές Αναστάσιος Μιχαήλ και Θωμάς Βασιλειάδης παρατηρήσαμε ότι κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση. Η μελέτη εκπονήθηκε το 2012 (όπως προκύπτει από εδάφια που αναφέρουν περιόδους μετρήσεων) και δίνει δύο εναλλακτικές. Οι κύριες διαφορές είναι η χωροθέτηση των ΚΤΕΛ και η κατασκευή του περιφερειακού δρόμου στο σώμα του βουνού της “Ψαλίδας”.
Η εκδοχή με την κατασκευή της περιφερειακής οδού θέτει έναν χρονικό ορίζοντα “εντός πενταετίας” ώστε τα πορίσματα της μελέτης να είναι επίκαιρα (Φυσικά από το 2012, ήδη έχουν περάσει 4 έτη, αλλά πιστεύουμε ότι ακόμα η μελέτη παραμένει επίκαιρη).
Η μελέτη αυτή αφορά όλο το πολεοδομικό συγκρότημα της Καστοριάς (συμπεριλαμβανομένου της περιοχής της Χλόης) και κατά κύριο λόγο δίνει έμφαση στην ασφάλεια των διασταυρώσεων, όπου προτείνονται σχεδόν παντού κόμβοι (14 στο σύνολο), λαμβάνει υπόψη το ισοζύγιο θέσεων parking (Θα ασκήσουμε κριτική παρακάτω επί αυτού) και προτείνει τεχνικές διαμορφώσεις και αλλαγές χωροταξίας υποδομών (πχ. ΚΤΕΛ).
Η εισήγηση που δόθηκε στο δημοτικό συμβούλιο είναι τα τελικά πορίσματα της μελέτης, το οποίο είναι και το πλέον ουσιαστικό της κεφάλαιο.
Παρατηρήσεις ΕΝ.ΔΗΜΟ.
Έχουμε να κάνουμε 9 βασικές παρατηρήσεις επί της μελέτης που κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την Β’ Φάση της. Ήδη έχουν δοθεί στις τεχνικές υπηρεσίες του δήμου οι παραπάνω προτάσεις που αναφέρθηκαν. Ενώ τελικά θα προσπαθήσουμε να “συσχετίσουμε” αυτές τις προτάσεις με την μελέτη ως μια νέα πρόταση που σε κάποια σημεία πιστεύουμε ότι μπορεί να βελτιώσει την μελέτη με καλύτερα πρακτικά αποτελέσματα τόσο σε ασφάλεια όσο και σε λειτουργικότητα.
Ενώ μετράται ο φόρτος οχημάτων την Τετάρτη, το Σάββατο που επίσης υπάρχει πυκνή κίνηση και ειδικά στην περιοχή της πλατείας Μακεδονομάχων, δεν γίνεται ειδική μέτρηση. Την ώρα όμως που γίνεται η λαϊκή, τα εμπορικά καταστήματα είναι ανοιχτά, λόγω της ημέρας συρρέουν αρκετοί επισκέπτες στη πόλη, η κίνηση αναψυχής για καφέ έχει μεταφερθεί πλέον στη Βόρεια παραλία (ενώ κατά την εκπόνηση το 2012, την κίνηση αυτή την είχε η Νότια παραλία και γι αυτό άλλωστε η μελέτη συμπεραίνει ότι είναι από τις οδούς με την πυκνότερη κίνηση), ενώ στην περιοχή της πλατείας υπάρχουν πολλά μεγάλα οχήματα/φορτηγάκια και γενικά η διέλευση από την πλατεία Μακεδονομάχων γίνεται προβληματική.
Εδώ θα μπορούσαμε να προτείνουμε σαν ελάχιστη μεταβολή η λαϊκή να γίνεται ΕΝΤΟΣ της πλατείας μακεδονομάχων (με τους πάγκους της λαϊκής δηλαδή μέσα στο πάρκο, ώστε να ελευθερώνεται το ρεύμα που καταλαμβάνεται τώρα κατά το ήμιση, αλλά η καλύτερη λύση θα ήταν η διαφορετική χωροθέτηση της λαϊκής αγοράς του Σαββάτου (πιθανά το πρώην στρατόπεδο του ΛΕΜ κοντά στις εργατικές να μπορούσε να αξιοποιηθεί για τον σκοπό αυτό,ίσως και για μεγαλύτερη λαϊκή λαμβάνοντας υπόψη και θέσεις parking τόσο για φορτηγά όσο και για καταναλωτές. Μιλάμε δηλαδή για την βάση δημιουργίας μιας οργανωμένης λαϊκής αγοράς.
3.Οι τράπεζες και τα σημεία που έχουν τοποθετήσει τα ΑΤΜ τους (με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Εθνική και AlphaBank) έχουν ένα σημαντικό μερίδιο ευθύνης στην παρακώλυση της κυκλοφορίας στην 11ης Νοεμβρίου και την Γράμμου μετά το Φανάρι. Δεν επισημαίνεται στη μελέτη, αλλά θεωρούμε ότι είναι ένας από τους λόγους που δημιουργείται κυκλοφοριακό κομφούζιο στη πόλη. Τόσο τα παρκαρίσματα πάνω στο πεζοδρόμιο μπροστά από την AlphaBank όσο και τα μποτιλιαρίσματα στο ΑΤΜ της εθνικής είναι συχνά αιτία παρακώλυσης της συγκοινωνίας.
4.Στην πρόταση του κόμβου στα λύκεια όπως διαμορφώθηκε και μετά από τις αποφάσεις σε προγενέστερο δημοτικό συμβούλιο, εφόσον δεν μπορεί να γίνει κυκλικός σύμφωνα με τις τεχνικές υπηρεσίες, θα προτείναμε να διευθετηθεί τουλάχιστον κατάλληλα η διασταύρωση μπροστά από το Super Market Μαρινόπουλος (Συμβολή οδών Δημάρχου Μαυροβίτη με Λεωφ. Γουναράδων) που θα δεχθεί όλη αυτή τη κίνηση η οποία τώρα γίνεται διαμέσου της πρώτης εισόδου του παρκινγκ του γηπέδου και το χρησιμοποιεί ως εναλλακτική διασταύρωση ένα μεγάλο μέρος κατοίκων της περιοχής.
Σημειώνουμε εδώ ότι η διαμόρφωση του κόμβου στα λύκεια προβλέπει το “φράξιμο” της πρώτης εισόδου στο parking του γηπέδου σύμφωνα με τον σχεδιασμό (και σωστά κατά τη γνώμη μας) για να περιοριστούν οι συστροφές των οχημάτων. Αυτό το “φράξιμο” όμως θα μεταφέρει τον φόρτο και τις καθυστερήσεις της διασταύρωσης μπροστά στα λύκεια. Κατά την γνώμη μας θα πρέπει να γίνει διαπλάτυνση της διασταύρωσης ώστε στο ένα ρεύμα (προς κόμβο χλόης) να χωρούν δυο αυτοκίνητα ώστε να γίνει ασφαλέστερη η διασταύρωση. (Δείτε την πρότασή μας γι αυτό, εδώ εποπτικά)
5.Οι θέσεις που προτείνονται για την μεταφορά των ΚΤΕΛ και ΚΤΕΑΛ (αστικά),κοντά στο ενυδρείο καλό θα είναι να διερευνηθεί μήπως υπάρχει σύγκρουση στη χρήση γης με παλιότερη απόφαση που πήραμε σχετικά με την κατασκευή εκεί κρατικής βιβλιοθήκης.
(Το παραπάνω ερώτημα απαντήθηκε με σαφήνεια από τον αντιδήμαρχο τεχνικών έργων κ.Κωττούλα και δεν υφίσταται θέμα σύγκρουσης χρήσεων γης)
Επίσης το ΚΤΕΛ θα χρειαστεί υποδομές εξυπηρέτησης, κάτι που ενδέχεται να καθυστερήσει.
Το ΚΤΕΑΛ επίσης δεν θεωρούμε ότι είναι βολικό σημείο για τις μετακινήσεις ηλικιωμένων από τα χωριά (οι οποίοι είναι και οι βασικοί χρήστες μαζί με τους μαθητές των ΜΜΜ στη Καστοριά).
Δηλαδή κάποιος ηλικιωμένος θα πρέπει να έρθει την Τετάρτη στο παζάρι ή να εξυπηρετηθεί σε κάποια δημόσια υπηρεσία (είτε με το Υπεραστικό, είτε με το αστικό ΚΤΕΛ) και θα πρέπει να περπατήσει μέχρι το κέντρο. Ενώ δεν είναι εύκολη η επίλυση αυτού του ζητήματος (με συγχρονισμό ας πούμε ΚΤΕΛ και ΚΤΕΑΛ στα δρομολόγια, ώστε να υπάρχει αστικό που φτάνει στην αφετηρία την ώρα που ξεκινά ένα υπεραστικό ΚΤΕΛ για χωριά ή ακόμα και για άλλους νομούς). Αυτές οι παραδοχές από πλευράς του μελετητή υποβιβάζουν σε αξιοπιστία τα πορίσματα του, επειδή μπορεί να λύνουν χωροταξικά κάποια πράγματα αλλά δυσκολεύουν πρακτικά την καθημερινότητα, άρα και την ποιότητα ζωής)
6.Άλλες τέτοιες παραδοχές είναι η εκτίμηση ότι θα παραδοθεί ο περιφερειακός της ψαλίδας σε μια πενταετία, σε περίοδο κρίσης (και μάλιστα το 2012 που εκπονούνταν η μελέτη).
Επίσης η παραδοχές και ο τρόπος μέτρησης του ισοζυγίου parking στις 4 περιοχές που χωρίζει όλο το πολεοδομικό συγκρότημα [1], δεν μπορούμε να τις αγνοήσουμε και θεωρούμε ότι ενέχουν ένα “λογικό σφάλμα”.
Το να μετράμε τα αυτοκίνητα το βράδυ, θεωρώντας ότι αυτές είναι οι θέσεις parking και να εξάγουμε από αυτή τη μέτρηση το πόσα αυτοκίνητα “περισσεύουν” και άρα είναι παράνομα παρκαρισμένα, αλλά θα μπορούσαν αν ήταν νόμιμα και να κάλυπταν τις ενδεχόμενες κενές θέσεις, είναι μια προσέγγιση που αγνοεί την απλή καθημερινότητα, όπου θέσεις parking δημιουργούνται “αυτοσχέδια” ακόμα και πάνω στα πεζοδρόμια, αρκεί να είναι ο πολίτης όσο κοντύτερα και ταχύτερα στη δουλειά του. Αυτό όμως κανένα τεχνικό έργο ίσως να μην μπορεί να το πετύχει γιατί είναι και θέμα οδηγικής παιδείας και σεβασμού στους άλλους χρήστες του δικτύου.
7.Σε ότι αφορά την διασταύρωση κοντά στο δημαρχείο με το κλείσιμο της Χριστοπούλου διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας κατά πόσο η προτεινόμενη λύση είναι λειτουργική.
Στη πρόταση αλλαγής κυκλοφορίας που έχουμε προτείνει οι ΕΝ.ΔΗΜΟ. περιορίζουμε τις στρέψεις σε μόλις 5(!) από 13 (σε σχέση με τις 10 του μελετητή), χωρίς μάλιστα να χρειαστεί να “φραχτεί” η Χριστοπούλου.
Παρόλα αυτά ακόμα κι αυτό δεν είναι ασύμβατο με την δικιά μας πρόταση, αλλά θεωρούμε ότι είναι περιττό έξοδο και πιθανών να δημιουργεί προβλήματα τόσο στις μετακινήσεις δημοτικών οχημάτων στο υπόγειο του Δημαρχείου όσο και στους προμηθευτές του super Market. Γενικά δημιουργεί συνθήκες μη ασφαλούς κίνησης οχημάτων πλησίον του τείχους και χάνονται και κάποιες θέσεις parking.
Πάνω σε αυτό μπορούμε να κάνουμε μια υποθετική “συσχέτιση” των δύο προτάσεων, που θα θέλαμε να διερευνηθεί ως σενάριο κατά την Β’ φάση της μελέτης.
Στο παρακάτω διάγραμμα μπορείτε να δείτε την υπάρχουσα κατάσταση στην διασταύρωση του Δημαρχείου όπως περιγράφεται στη μελέτη και το τι προτείνουν οι μελετητές [2]:
 |
| Οι στρέφουσες κινήσεις όπως καταγράφονται στην μελέτη με την υπάρχουσα κατάσταση Οι μελετητές προτείνουν την παρακάτω διαμόρφωση ώστε να απλουστευτεί η διασταύρωση του Δημαρχείου και να περιοριστούν οι συστροφές σε 10: |
 |
| Διαμόρφωση διασταύρωσης Δημαρχείου με “φράξιμο” της οδού Χριστοπούλου |
 |
| Zoom της προηγούμενης εικόνας |
Οι αριθμοί με ροζ χρώμα “-10” και “-2” δηλώνουν την κατάργηση 12 συνολικά θέσεων parking. Τα 10 ειδικά κάτω από τα τείχη, είναι κατά τη γνώμη μας πολύ λειτουργικά.
Εμείς προτείνουμε την μονοδρόμηση τόσο της Ιουστινιανού, όσο και της Ορεστείων (τό ίδιο και στην πρόταση του κ. Μπέλλου).
Επίσης αντιστροφή της κίνησης γύρω από την πλατεία ΒανΦλίτ (κάτι που θα κάνει λειτουργικότερο το parking της περιοχής στην υποστήριξη συστήματος καταμέτρησης θέσεων (VPN), αλλά μάλλον θα χρειαστεί να μεταφερθεί η πιάτσα TAXI επί της οδού Άρτης για να βγαίνουν κατευθείαν στην Ορεστείων, ενώ αλλάζει η διαμόρφωση του parking που γίνεται ασφαλέστερο και ίσως το ισοζύγιο θέσεων να είναι οριακά θετικό.
Με την πρόταση μάς οι συστροφές μειόνονται ακόμα περισσότερο στη διαστάυρωση του Δημαρχείου σε μόλις 5 (!)
 |
| Η πρόταση ΕΝ.ΔΗΜΟ. περιορίζει τις συστροφές σε 5 από 13 (και 10 της μελέτης) |
 |
| Μια εικόνα της “συνδυαστικής λύσης” των μελετητών και της ΕΝ.ΔΗΜΟ. 8. Πρέπει να τονίσουμε ότι μια άλλη διαμόρφωση του parking κάτω από το δημαρχείο (πλατεία ΒανΦλιτ) είναι επιτακτική, ώστε να μην αναγκάζονται οι οδηγοί να κάνουν οπισθοπορίες και δημιουργούνται προβλήματα ασφαλείας. Θα πρέπει δηλαδή να λειτουργεί όλο το parking σαν ένας μικρός κυκλικός κόμβος. Το σύστημα VPN που έτσι θα είναι απόλυτα ορατό στους οδηγούς πριν μπουν στο parking θα αποτρέπει το φαινόμενο “rat-running” (περιφορά για αναζήτηση παρκινγκ) και θα τους καθοδηγεί σε αναζήτηση parking στη Χριστοπούλου ή την Βόρεια Παραλία κατευθείαν, χωρίς να είναι αναγκασμένοι να κινηθούν μόνο προς Βόρεια Παραλία σύμφωνα με την πρόταση της μελέτης (πράγμα που θα δημιουργεί πρόβλημα φόρτισης της οδού Ιουστινιανού στο κάτω της μέρος (προς το συντριβάνι)) και μπερδέματα με τους μονόδρομους της Χριστοπούλου που θα δημιουργηθούν. Η πρόταση για την μονοδρόμηση των οδόν Ιουστινιανού (κομμάτι μπροστά από το Δημαρχείο και Ορεστείων, σε οδούς δύο λωρίδων προς μία κατεύθυνση επιτρέπει και την παράτυπη στάθμευση, (που έτσι κι αλλιώς θα συμβαίνει) χωρίς όμως παρακωλύσεις στην κυκλοφορία, όπως γίνεται τώρα.Κάποιες επιφυλάξεις για μεγάλα οχήματα στη πλ. Δαβάκη που εκφράστηκαν στη πρότασή μας,τα αναιρεί η ίδια η μελέτη στη σελ32: “Η βαριά κυκλοφορία (λεωφορεία και φορτηγά)του κόμβου (Πλατεία Δαβάκη) είναι γενικά ελάχιστη, με το μέγιστο ημερήσιο ποσοστό βαριάς κυκλοφορίας στο σύνολο του κόμβου να είναι 1,9% κατά την πρωινή ώρα αιχμής” [Φυσικά δεν έχουν γίνει μετρήσεις την ημέρα του Σαββάτου που γίνεται η λαϊκή και μάλλον για εκείνη μόνο την ημέρα ο συντελεστής αυτός θα είναι αυξημένος] 9. Το ισοζύγιο parking όπως μετράται δεν μπορεί κατά τη γνώμη μας να τεκμηριώσει οτι δεν υφίσταται θέμα στάθμευσης και να λιγοστεύει τις θέσεις parking στο κέντρο. |
 |
| Συνολική προσφορά και ζήτηση Parking στη Καστοριά. |
κατά την διάρκεια της πρωινής αιχμής όμως η καθημερινή εμπειρία δείχνει ότι υπάρχει θέμα, ακόμα και τώρα που γίνεται εκτεταμένη χρήση ποδηλάτου σε σχέση με το 2012.
Πιθανών να έχουμε αύξηση του αριθμού των οχημάτων που επισκέπτονται την πόλη (κόσμος που έρχεται από τα γύρω χωριά για τις δουλείες του και τουρίστες για αναψυχή.
(Αν και δεν έχει νόημα μια τέτοια διερεύνηση. Η ουσία είναι ότι χρειάζεται έναν τρόπο διαχείρισης του parking στο κέντρο η πόλη).Σε ότι αφορά στο κέντρο της πόλης η προσφορά και ζήτηση parking είναι όπως περιγράφεται στον παρακάτω πίνακα:
 |
| Προσφορά και ζήτηση parking στο κέντρο της πόλης |
Αν προσέξει κανείς τα νούμερα αντιλαμβάνεται πολύ εύκολα ότι αυτό έρχεται σε αντίφαση με την καθημερινή μας εμπειρία.
Για παράδειγμα στο parking της νομαρχίας μετρώνται 258 οχήματα σε ώρα αιχμής από τα 282 προσφερόμενα parking. Ξέρουμε όλοι πολύ καλά ότι πολλοί παρκάρουν ακόμα και παράνομα σε μη διαμορφωμένες θέσεις parking πιά. Επίσης το parking στην παλιά πιάτσα TAXI δεν υφίσταται πλέον και έχει αλλάξει το ισοζύγιο. Ομοίως και οι θέσεις που σήμερα είναι η αφετηρία των αστικών λεωφορείων.
Επίσης δεν έχει νόημα να προσμετρώνται οι θέσεις parking του γηπέδου που εξυπηρετούν μόνο σε αθλητικές διοργανώσεις στη πράξη. Αντίθετα υπάρχουν “αυτοσχέδιες” θέσεις parking κάτω από τα πλατάνια της Βόρειας Παραλίας προς την μεριά της Χλόης (ειδικά τις Τετάρτες).
Γενικά η απόπειρα καταμέτρησης πέρα από το ότι πια δεν είναι επίκαιρη, παράλληλα δεν φτάνει σε ακριβή συμπεράσματα.
Επίλογος
Με αυτό το άρθρο θέλουμε να προσθέσουμε δημιουργικά στην επίλυση του κυκλοφοριακού και να συμβάλουμε σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Η όποια κριτική μας είναι καλοπροαίρετη. Θα θέλαμε να δημοσιεύσουμε το σύνολο της μελέτης,αλλά δεν γνωρίζουμε κατά πόσο αυτό είναι συμβατό με τη νομοθεσία και την ηθική περί πνευματικών δικαιωμάτων. Από την ώρα όμως που η μελέτη είναι στα χέρια του δήμου, είναι και δημόσια προσβάσιμη.
Έτσι για τις ανάγκες αυτού του άρθρου δημοσιεύουμε μόνο αναγκαία τμήματα της μελέτης.
Παραπομπές:
[1] Οι μελετητές χωρίζουν το πολεοδομικό συγκρότημα της Καστοριάς σε τέσσερις(4) υποπεριοχές (σελ81)
“Ως περιοχές μελέτης, ειδικά για το θέμα της στάθμευσης, λήφθηκε το σύνολο της πόλης της Καστοριάς. Για την καλύτερη οργάνωση και κυρίως ανάγνωση και ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν, αλλά και αυτών που υπολογίσθηκαν, η περιοχή μελέτης χωρίστηκε σε 4 υποπεριοχές:
2. Περιοχή Καλλιθέα
3. Επέκταση ‘Αμμος-Μύλοι-Νταηλάκη απ την Οδό Γραβιάς και πρός Νότο
4. Επέκταση σχεδίου πόλεως Φουντουκλή[2] Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουν οι μελετητές για την διαστάυρωση κάτω απο το Δημαρχείο είναι τα εξής:
