Μιλώντας, αδελφοί μου αγαπητοί, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος για την επιδημία του Παναγίου Πνεύματος στο ευλογημένο υπερώο της Σιών την ημέρα της Πεντηκοστής, αναφέρει συν τοις άλλοις και τα εξής : «Σήμερα δεν κατέβηκε μάννα και φωτιά και βροχή, αλλά καταιγίδα πνευματικών αγαθών. Έπεσε από τον ουρανό βροχή, όχι για να προκαλέσει καρποφορία της γης, αλλά για να πείσει το ανθρώπινο γένος να προσφέρει τον καρπό της αρετής στο γεωργό των ανθρώπων. Και εκείνοι που δέχθηκαν μία σταγόνα βροχής από τον ουρανό ξέχασαν αμέσως τον εαυτό τους και ξαφνικά όλη η γη γέμισε από αγγέλους • αγγέλους όχι επουράνιους, αλλά που φανερώνουν με το ανθρώπινο σώμα τους την αρετή των ασώματων δυνάμεων»1.
Σαν σήμερα φανερώνεται πάνω στη γη η κιβωτός της σωτηρίας, η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Σαν σήμερα συντρίβεται η πλάνη της κακοδοξίας και επισφραγίζεται η συμφιλίωση του Θεού με τους ανθρώπους. Όχι γιατί ο Θεός ήταν εχθρός του ανθρώπου, αλλά απεναντίας ο άνθρωπος είχε στήσει ένα τείχος ενώπιον του Θεού.
Από σήμερα και εις τον αιώνα τον άπαντα, θα γεωργούνται οι καρδιές των ανθρώπων με το άροτρο της ευσεβείας και τον σπόρο της θεογνωσίας μέσα στο πραγματικό σώμα του Χριστού, που είναι η Εκκλησία. Από σήμερα δεν θα επικρατεί πλέον η απελπισία, ούτε η πνευματική δουλεία, αλλά το Άγιο Πνεύμα θα μας οδηγεί στην πνευματική υιοθεσία και θα μας μοιράζει τους θησαυρούς της σοφίας. Από σήμερα ο καθένας από εμάς μπορεί να γίνει χωρητικός της χάριτος του Αγίου Πνεύματος.
Και θα ήθελα να μου επιτρέψετε να μεταφέρω στην αγάπη σας λίγες σκέψεις δανεισμένες από τους Αγίους Πατέρες σχετικά με την παρουσία της χάριτος του Αγίου Πνεύματος στην ζωή μας.
Πρώτον. Ο θεοφόρος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, σε ένα από τα τροπάρια της σημερινής εορτής, ονομάζει αυτήν τη χάρη ως «θεόρρητη», δηλαδή θεόσταλτη. Και σε όσους πνέει αυτή η χάρη, γίνονται λαμπροί, αστραπόμορφοι, αλλοιωμένοι με μία παράδοξη, πανέμορφη αλλοίωση. Αυτή η θεόσταλτη χάρη είναι η δύναμη του Αγίου Πνεύματος που έρχεται στον κόσμο την ημέρα της Πεντηκοστής σαν άλλος νόμος, «ο νόμος του Πνεύματος», ο οποίος «μας ελευθερώνει από το νόμο της αμαρτίας και του θανάτου»2. Μεταδίδει ζωή σε εκείνους που θέλουν να είναι ενωμένοι με την πηγή της ζωής, που είναι ο Χριστός. Έτσι, ο δούλος της αμαρτίας μεταμορφώνεται σε τέκνο της χάριτος του Θεού.
«Και όπως η φωτιά αυτή που βλέπουμε, όταν παραλάβει τον μαλακό πηλό, τον κάνει σκληρό κεραμίδι, έτσι ακριβώς και η φωτιά του Αγίου Πνεύματος, όταν παραλάβει μία συνετή ψυχή, κι αν ακόμα τη βρει πιο μαλακή από τον πηλό, την κάνει από το σίδερο πιο σκληρή (δηλαδή πιο δυνατή). Επίσης αυτόν που πριν από λίγο ήταν μολυσμένος από την ακαθαρσία των αμαρτιών, τον κάνει αμέσως πιο λαμπρό από τον ήλιο»3, θα παρατηρήσει σχετικά και πάλι ο χρυσορρήμων πατήρ της Εκκλησίας.
Δεύτερον. Το Άγιον Πνεύμα με τη θεόρρητη χάρη Του είναι παρόν πάντα στη ζωή της Εκκλησίας. Είναι «ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών, ο θησαυρός των αγαθών και ζωής χορηγός». Γι’ αυτό και ψάλλει γεμάτος θαυμασμός ο ιερός υμνογράφος της Εκκλησίας : «Πάντα χορηγεί το Πνεύμα το Άγιον, βρύει προφητείας, ιερέας τελειοί, αγραμμάτους σοφίαν εδίδαξεν, αλιείς θεολόγους ανέδειξεν, όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας»4.
Αυτό μας οδηγεί στη γνώση του Θεού.
Αυτό εμπνέει τους Προφήτες, και τότε και σήμερα και πάντοτε.
Αυτό χαριτώνει τους Ιερείς.
Ενεργεί θαυμαστές θεραπείες.
Ζωοποιεί τους ασθενείς.
«Εάν πάρει έναν τελώνη ο οποίος θα πιστέψει, τον κάνει ευαγγελιστή όπως τον Απόστολο Ματθαίο • έναν αλιέα, τον αναδεικνύει σε θεολόγο, όπως τον Απόστολο Πέτρο • έναν διώκτη μετανοούντα, τον κάνει κήρυκα των Εθνών και σκεύος εκλογής, όπως τον Απόστολο Παύλο»5, θα σημειώσει χαρακτηριστικά ο φωστήρας της Εκκλησίας, Μέγας Βασίλειος.
Έτσι, αυτή η χάρη, η βέβαιη και αισθητή μέσα στην Αγία μας Εκκλησία, η οποία καταργεί όλες τις δυνάμεις της αμαρτίας και του αντικειμένου εχθρού, η άνωθεν βοήθεια, προσφέρεται άφθονη στον κάθε πιστό Χριστιανό, προκειμένου να οδηγηθεί στη μετάνοια, στο φωτισμό και να κληρονομήσει τη Βασιλεία των Ουρανών.
«Κι όπως κατά το μυστήριο του Βαπτίσματος ενδυόμαστε το Χριστό, έτσι ενδυόμαστε και το Άγιον Πνεύμα. Όχι ως ιμάτιον αλλ ὅπως ενδύεται ο σίδηρος τη φωτιά και γίνεται όλος φωτιά. Έτσι, όταν ο Παράκλητος γεμίσει την καρδία του κάθε ανθρώπου, και τους οφθαλμούς του φωτίζει και την ακοή αγιάζει και νοήματα πηγάζει και σοφία χορηγεί, και το πρόσωπο του ανθρώπου το γεμίζει με τη χάρη Του, όπως ακριβώς το πρόσωπο του Αγίου Πρωτομάρτυρος Στεφάνου, που τον είδαν ωσεί πρόσωπον αγγέλου»6.
Αδελφοί μου αγαπητοί,
Η εορτή της Πεντηκοστής, η κατ ἐξοχήν εορτή της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, η εορτή της επιδημίας του Παναγίου Πνεύματος, με την άφθαστη υμνολογία της μας υπενθυμίζει συγχρό-νως και κάποιες βασικές αλήθειες:
Πρώτον. «Την κάθε εορτή την κάνει η καθαρή συνείδηση και όχι μόνο η χρονική περίοδος»7, όπως τονίζει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Όποιος είναι ενωμένος με το Θεό εορτάζει πάντοτε και Πάσχα και Θεοφάνεια και Πεντηκοστή, γιατί απλούστατα μέσα του φιλοξενεί το Πανάγιο Πνεύμα. Δεν υπάρχει γι’ αυτόν θάνατος, αλλά η αιώνιος ζωή που αρχίζει από αυτό τον κόσμο και συνεχίζεται στην ατέρμονη Βασιλεία των Ουρανών.
Δεύτερον. Αυτή η εορτή μας δημιουργεί και ένα ερώτημα : Επιθυμώ να γίνω χωρητικός της χάριτος του Αγίου Πνεύματος; Επιθυμώ να παραδώσω το τιμόνι της ζωής μου στη διακυβέρνηση της χάριτος του Θεού; Μπορώ να είμαι υπηρέτης του Παρακλήτου;
Σας εύχομαι αυτήν την ημέρα να είστε πάντοτε χωρητικοί της χάριτος του Θεού, υπηρέτες και δοχεία του Παναγίου Πνεύματος, ώστε να αλλάξει η ζωή μας και να κατοικήσει μέσα μας η αγάπη καθώς και όλοι οι καρποί του Αγίου Πνεύματος.
1 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Εις την Αγίαν Πεντηκοστήν – Ομιλία Α’, κεφ. 2, ΕΠΕ 36,301
2 Ρωμ. 8,2
3 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Εις την Αγίαν Πεντηκοστήν – Ομιλία Β’, κεφ. 1, ΕΠΕ 36,333
4 Στιχηρό Ιδιόμελο Πεντηκοστής
5 Μεγ. Βασιλείου, Ομιλία ΙΕ Περί πίστεως, κεφ. 3, PG 31,469C
6 Ανθούσης Μοναχής, «Εορτοδρόμιον» τομ. Η’ – Ερμηνεία των Ασματικών κανόνων της Αγίας Πεντηκοστής»,
εκδ. Ιεράς Κοινοβιακής Μονής Ευαγγελισμού Μητρός Ηγαπημένου Πάτμου, Αθήνα 1995, σελ. 187 (υποσημείωση 27),
7 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, ο.π., Ομιλία Α’, κεφ. 7, ΕΠΕ 36,329
