Τα μυστικά του πιο σπουδαίου παλίμψηστου στον κόσμο. Από το βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2007 με συγγραφείς τους : α) Reviel Netz Καθηγητής Αρχαίας Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Stanford, αναγνωρισμένη αυθεντία στον Αρχιμήδη και επιμελητής του Παλίμψηστου του Αρχιμήδη. β) William Noel Έφορος του Μουσείου Τέχνης Walters στη Βαλτιμόρη του Μαίρυλαντ και διευθυντής του προγράμματος ανάγνωσης και αποκατάστασης του Παλίμψηστου του Αρχιμήδη.
Το βιβλίο αυτό το διάβασα το 2008 και με εντυπωσίασε τόσο πολύ, που διάβασα σχετικά με τον Αρχιμήδη κι εντυπωσιάστηκα ακόμη περισσότερο, με την πολύ προχωρημένη μαθηματική του σκέψη και το φωτεινό του μυαλό που ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του.
Κατ΄αρχήν πρέπει να αναφερθώ σε δύο έννοιες που δεν είναι πολύ γνωστές.
1) Κώδικας : Μορφή του βιβλίου που γνωρίζουμε σήμερα. Πρωτοεμφανίστηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ . και καθιερώθηκε ως μοναδικό μέσο αποθήκευσης κειμένων τον 4οαιώνα μ.Χ. Προγενέστερα χρησιμοποιούνταν οι κύλινδροι, που ήταν κατασκευασμένοι από πάπυρο. Η αλλαγή αυτή υπήρξε μία επανάσταση στην ιστορία της αποθήκευσης δεδομένων, αφού ο κύλινδρος είχε δύο διαστάσεις ύψος και πλάτος ενώ ο κώδικας και τρίτη διάσταση το βάθος.
Για να έχει προσπέλαση κάποιος σε όλο το κείμενο του κυλίνδρου έπρεπε να τον ξετυλίξει, ενώ αντίθετα στον κώδικα να τον ξεφυλλίσει και είναι γνωστό σε όλους μας ότι το ξετύλιγμα είναι πολύ δυσκολότερο και χρονοβόρο από το ξεφύλλισμα.
Η αλλαγή από τον κύλινδρο σε κώδικα δεν θα ήταν δυνατή εάν οι κάτοικοι της Περγάμου δεν ανακάλυπταν την περγαμηνή. Η Πέργαμος στην αρχαιότητα ήταν πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο με τη φημισμένη βιβλιοθήκη της, η οποία περιελάμβανε περισσότερους από 200.000 τόμους σπουδαίων συγγραμμάτων και συναγωνιζόταν αυτή της Αλεξάνδρειας. Οι Πτολεμαίοι για να μη χάσει η βιβλιοθήκη τους τα πρωτεία σταμάτησαν την εξαγωγή του παπύρου, που ήταν το μοναδικό υλικό αποθήκευσης δεδομένων και είχαν την αποκλειστικότητά του. Οι κάτοικοι της Περγάμου όμως ανακάλυψαν την περγαμηνή, μία μεμβράνη που την κατασκεύαζαν από τα δέρματα μικρών αρνιών και κατσικιών. Τα πλεονεκτήματά της σε σχέση με τον πάπυρο ήταν το ότι υπήρχε δυνατότητα γραφής και στις δύο πλευρές και μπορούσε να διπλωθεί. Έτσι δόθηκε η δυνατότητα να κατασκευασθούν οι κώδικες (βιβλία). Φυσικά πήρε το όνομα της πόλης στην οποία πρωτοκατασκευάστηκε. Μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ. αντικατέστησε πλήρως τον πάπυρο ως υλικό γραφής και όλοι οι πάπυροι ξαναγράφηκαν σε κώδικες.
2) Παλίμψηστο : Είναι σύνθετη λέξη που προέρχεται από τις λέξεις πάλιν : ξανά και ψάω : τρίβω, ξύνω. Σημαίνει λοιπόν ότι το αρχικό κείμενο αποξέσθηκε και σβήστηκε για να γραφτεί πάνω του άλλο κείμενο.
Ο Αρχιμήδης γεννήθηκε περίπου το 287 π.Χ. έζησε και πέθανε γύρω στο 212 π.Χ. στις Συρακούσες. Οι πολύ προχωρημένες σκέψεις, ιδέες και ανακαλύψεις του μεγαλύτερου μαθηματικού του αρχαίου κόσμου και ενός μεγάλου διανοητή όλων των εποχών, που ήταν ο Αρχιμήδης, βρίσκονταν κρυμμένες σε ένα πολύ φθαρμένο ταλαιπωρημένο προσευχητάρι του Ιωάννη Μύρωνα, ενός Έλληνα μοναχού, που έζησε στα Ιεροσόλυμα τον 13ο αιώνα μ.Χ. Είχε σβήσει ξύνοντας τα κείμενα που υπήρχαν στον κώδικα του Αρχιμήδη και ξανάγραψε προσευχές. Η τακτική αυτή ήταν πολύ συνηθισμένη τότε, επειδή η περγαμηνή ήταν ακριβό υλικό.
Στο φθαρμένο και μισοκατεστραμμένο προσευχητάρι, κάτω από τις προσευχές, σε κάποια σημεία, φαινόταν αμυδρά κάποια γεωμετρικά σχήματα και γράμματα και από τη μελέτη του διαπιστώθηκε ότι, επρόκειτο για τον άγνωστο και χαμένο 3ο κώδικα του Αρχιμήδη. Ήταν γνωστοί δύο κώδικες του Αρχιμήδη, οι οποίοι έχουν χαθεί και υπάρχουν μεμονωμένα μεταφρασμένα αντίγραφα τους σε κάποια μουσεία. Το Παλίμψηστο είναι το μοναδικό αντίγραφο στα ελληνικά του άγνωστου και χαμένου 3ου κώδικα του Αρχιμήδη.
Ο οίκος Christie΄s τον, Οκτώβριο του 1998, έβγαλε σε δημοπρασία τον φθαρμένο κώδικα του Αρχιμήδη με αρχική τιμή εκκίνησης τα 800.000 δολάρια. Στην δημοπρασία πήρε μέρος ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, Υπουργός Πολιτισμού τότε, καθώς και ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στη Νέα Υόρκη, που είχε δημιουργήσει μια κοινοπραξία για να αποκτήσουν τον Κώδικα του Αρχιμήδη.
Δυστυχώς για την Ελλάδα οι Έλληνες σταμάτησαν στα 1.900.000 δολάρια μην μπορώντας να προσφέρουν περισσότερα. Ευτυχώς για τον κώδικα αγοράσθηκε από κάποιον άγνωστο, μέχρι σήμερα κύριο Χ, μέσω του δικηγόρου του, στην τιμή των 2.000.000 δολαρίων. Ο κύριος Χ, προς τιμήν του, παρέδωσε το παλίμψηστο στους προαναφερθέντες συγγραφείς του βιβλίου, με τη σύσταση να το αποκρυπτογραφήσουν πλήρως, με όλα τα σύγχρονα μέσα που διαθέτει σήμερα η τεχνολογία, αναλαμβάνοντας όλα τα έξοδα, για το λόγο αυτό προανέφερα, ευτυχώς για τον κώδικα.
Ο κώδικας αποκρυπτογραφήθηκε πλήρως, μία διαδικασία που κράτησε κοντά 8 χρόνια. Όπως αναφέρουν οι συγγραφείς έμειναν έκπληκτοι από τις γνώσεις και τη σκέψη του Αρχιμήδη, που ήταν σχεδόν 2.000 χρόνια, μπροστά από την εποχή του. Τον χαρακτηρίζουν τον μεγαλύτερο επιστήμονα που έζησε ποτέ. Σε κάποιο σημείο αναφέρεται επίσης ότι, τα μαθηματικά του Λεονάρντο ντα Βίντζι (1452 – 1519 μ.Χ.), συγκρινόμενα με αυτά του Αρχιμήδη, μοιάζουν με παιδικά παιχνίδια.
