«Γιατρός καταγγέλλει την απαράδεκτη συμπεριφορά προσφύγων στους γιατρούς που τους παρέχουν βοήθεια». «Πρόσφυγες αρνήθηκαν φαγητό επειδή το προσέφερε ο Ερυθρός Σταυρός». «Μετανάστες κατέβασαν την εικόνα της Παναγίας που βρισκόταν στο Κλειστό Γυμναστήριο της Ελευθερούπολης και απαίτησαν από τον ιερέα να μη χτυπά τις καμπάνες γιατί τους ενοχλούν».
Είναι κάποιες από τις ειδήσεις που κάνουν τον γύρο του Διαδικτύου. Αναρτήσεις που με ψέματα, διαστρέβλωση της αλήθειας και υπερβολές καταφέρνουν να… παρεισφρήσουν στην καθημερινή επικαιρότητα και να γίνουν αντικείμενο σχολιασμού στο Facebook αλλά και συζήτησης σε παρέες.
Πρόκειται για τα λεγόμενα hoaxes -όπως λέγονται διεθνώς- που δημιουργούν επιτήδειοι, είτε για να κάνουν πλάκα στους αφελείς ή για να μεταδώσουν ένα μήνυμα που «πουλάει» και να τραβήξουν το ενδιαφέρον των χρηστών στο Ιντερνετ, κερδίζοντας τα πολυπόθητα «κλικ». Πιο πρόσφατο «κρούσμα» τέτοιας «φάρσας» ήταν το υποτιθέμενο αραβόφωνο δελτίο ειδήσεων στην ΕΡΤ, που, όπως εύκολα αποδείχθηκε, ήταν αποτέλεσμα κολάζ.
Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που κατασκευάζουν hoaxes, προκειμένου να προσθέσουν «όπλα» στη φαρέτρα της προπαγάνδας τους. Αυτή η κατηγορία είναι και η πιο επικίνδυνη, καθώς οι εμπνευστές της εκμεταλλεύονται πραγματικές ή αληθοφανείς καταστάσεις για να στήσουν τους μύθους τους. Επικαλούμενοι αξιόπιστες πηγές, παραθέτουν νέα και φωτογραφίες που μοιάζουν αληθινά, ακόμη κι αν δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει το τελευταίο διάστημα στο ελληνόφωνο Διαδίκτυο. Με την έξαρση του Προσφυγικού, οι αντιμεταναστευτικές κορώνες έχουν ανέβει από διάφορα sites που βρίσκουν τώρα την ιδανική ευκαιρία να εκμεταλλευτούν την ημιμάθεια αρκετών, αλλά και την αδυναμία ακόμη περισσότερων να ελέγξουν την είδηση που διαβάζουν.
«Με έχουν απειλήσει με μηνύσεις, γράφουν διάφορα υβριστικά, πρόσφατα με κατηγόρησαν μάλιστα για… υποστηρικτή των τζιχαντιστών. Κι όλα αυτά, γιατί μπαίνω στη διαδικασία να τεκμηριώνω την αλήθεια της είδησης… Δεν έχουν καταλάβει ότι με το να διαδίδουν ψέματα, δεν καταφέρνουν τίποτα. Στο ιστολόγιο είμαστε επτά άτομα που αφήνουμε τις ιδεολογίες μας απ’ έξω και ενδιαφερόμαστε για τη διασταύρωση της κάθε είδησης. Αυτό που θα έπρεπε να κάνει ο καθένας από μας πριν πιστέψει κάτι που διαβάζει στο Ιντερνετ», μας λέει.
Στο θέμα των ειδήσεων κατά των προσφύγων και των μεταναστών, οι πηγές των hoaxes θα πρέπει να αναζητηθούν στον ακροδεξιό χώρο. Ωστόσο, στο «παιχνίδι» της άκριτης αναπαραγωγής των εξωφρενικών -τις περισσότερες φορές- ειδήσεων μπαίνουν και ιστοσελίδες ή μπλογκ που δεν είναι εμφανώς χρωματισμένα ιδεολογικά. Ακόμη κι αν οι αναρτήσεις μπαίνουν από… κεκτημένη ταχύτητα προς άγραν επισκεψιμότητας, οι φανατικοί εξυπηρετούνται, αφού η είδηση θα αναπαραχθεί με ταχύτατους ρυθμούς.
Η «καταγγελία»
Πριν από μερικές μέρες, τις ιστοσελίδες κατέκλυσε η «καταγγελία» μίας «γιατρού» που πήγε να βοηθήσει πρόσφυγες μέσω ΜΚΟ, αλλά απογοητεύτηκε «από την αγένεια, την αχαριστία, την επιθετικότητα και την αμορφωσιά των Σύρων προσφύγων». Η είδηση ανέβηκε από γνωστή πολιτευτή στο Facebook, η οποία υποτίθεται μετέφερε ιστορία γνωστής της γιατρού, αλλά σύντομα βρήκε χώρο σε διάφορα μπλογκ και ιστοσελίδες.
«Με 15 μέτρα ύφασμα τυλιγμένη η άλλη και το παιδί της το ‘χει παρατημένο μέσα στις λάσπες ξυπόλητο. Μάχη να σωθεί ένα μωρό με αεροδιακομιδές (με λεφτά ποιου), μάχη να πειστούν κι οι γονείς να σε αφήσουν να κάνεις αυτό που πρέπει, μπινελίκια γιατί τους εξαναγκάζεις (λες κι είναι δικό σου το παιδί) να φύγουν από το λιμάνι ή τα σύνορα για να σωθεί το παιδί τους, επιμένει η εγκυμονούσα να πάρει έναν τόνο φάρμακα, δεν τα δίνεις σε βρίζει, της λες ή εσύ ή το παιδί σου κι η απάντηση είναι δεν με νοιάζει έχω άλλα 5… Μας βρίζουν γιατί δεν δίνουμε αντιβίωση με τους τόνους για τα πάντα, ζητάνε γυαλιά γιατί τους έσπασαν στη βάρκα, τους πάμε οφθαλμίατρο, παραγγέλνουμε καινούργια και νευριάζουν γιατί δεν είναι ωραίος ο σκελετός ή δεν είναι φωτογκρέυ…», ανέφερε μεταξύ πολλών άλλων το ποστ.
Στον κόπο να απαντήσει μπήκε ο εθελοντής γιατρός Γεώργιος Βήχας, που παρέχει ιατρική βοήθεια στους πρόσφυγες στο λιμάνι του Πειραιά αλλά και στο Ελληνικό. «Ως γιατρός που νιώθω την ανάγκη αλλά και την υποχρέωση να δηλώσω πως η δική μου εμπειρία αλλά και δεκάδων συναδέλφων μου είναι εντελώς αντίθετη από εκείνη της ”συναδέλφου”. Στη συμπεριφορά τους κυριαρχεί η ευγένεια, η καρτερικότητα, καθόλου επιθετικοί, το αντίθετο, νιώθουν απεριόριστη ευγνωμοσύνη για όλους τους αλληλέγγυους πολίτες που τους βοηθούν. (…) Η “καταγγελία” της ”συναδέλφου” δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα που βιώνουμε όσοι βρισκόμαστε δίπλα στους πρόσφυγες», αναφέρει μεταξύ άλλων ο καρδιολόγος. «Δεν είναι το μόνο παράδειγμα διάδοσης ψευδών ειδήσεων που έχω διαπιστώσει. Σε τοπική εφημερίδα του Ελληνικού, εμφανίζονται διάφορα ”ρεπορτάζ” συκοφαντικά για τους μετανάστες της περιοχής. Και παρόλο που στέλνω απαντήσεις, δεν τις δημοσιεύουν», είπε στο «Εθνος της Κυριακής».
Ο Θοδωρής Δανιηλίδης και η ομάδα του http://ellinikahoaxes.gr έχουν διαψεύσει μέσω του ιστολογίου τους αντιμεταναστευτικές ειδήσεις – και όχι μόνο. Πρόσφατα, άρθρο της neapolisnews.gr ισχυριζόταν πως μετανάστες κατέβασαν την εικόνα της Παναγίας που βρισκόταν στο Κλειστό Γυμναστήριο της Ελευθερούπολης, απαίτησαν ακόμα από τον ιερέα του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Νικολάου να μη χτυπά τις καμπάνες και ποδοπάτησαν τις λειτουργιές (πρόσφορο) που εστάλησαν από τη Μητρόπολη Ελευθερούπολης. «Ηταν πολύ εύκολη η διάψευση της συγκεκριμένης είδησης γιατί ήρθε από τον πρωτοσύγκελο της Ι. Μητροπόλεως, Χρυσόστομο Μπένο. Πιο δύσκολο ήταν να αποδείξουμε τι είχε συμβεί πίσω από ένα βίντεο που παρουσίαζε πρόσφυγες στα σύνορα Ελλάδας-Σκοπίων να αρνούνται να παραλάβουν δέματα με βοήθεια από τον Ερυθρό Σταυρό», εξήγησε ο ιδρυτής του ιστολογίου, κατά κόσμον απόστρατος ναρκαλιευτής. «Στο hoax, ο λόγος που αρνούνταν τη βοήθεια ήταν οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Τελικά, προέκυψε ότι το βίντεο που παρουσιάζεται στα ιστολόγια δεν ήταν το πραγματικό», τονίζει ο Θ. Δανιηλίδης.
Ανησυχητική ήταν η προβοκάτσια με επίκεντρο την Ευκαρπία Θεσσαλονίκης όπου υποτίθεται ότι τζιχαντιστές μοίραζαν φυλλάδια του Ισλαμικού Κράτους!
ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΑ – ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΠΙΝΤΕΛΑΣ
ΕΞΩΦΡΕΝΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
«Ξεκίνησα να ασχολούμαι γιατί κάθε μέρα κι από ένας φίλος ή γνωστός μού ανέφερε κάποια εξωφρενική είδηση που είχε διαβάσει στο Ιντερνετ. Ας μην πιστεύουμε όσα διαβάζουμε», λέει ο Θ. Δανιηλίδης.
