Γερό πριμ έως 100.000 ευρώ έρχεται να προσφέρει νέο πρόγραμμα που θα «τρέξει» το επόμενο διάστημα για τη δημιουργία ομάδων παραγωγών που δραστηριοποιούνται στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Στόχος του μέτρου είναι να δοθούν τα απαραίτητα κίνητρα στους παραγωγούς, ώστε να ενισχυθεί η συσπείρωσή τους μέσω της στενής συνεργασίας αυτών στο πλαίσιο λειτουργίας των ομάδων και των οργανώσεων.
Μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος θα επιχειρηθεί να αλλάξει η υφιστάμενη κουλτούρα της μη συνεργασίας και θα προωθηθεί ως κοινωνική καινοτομία, στο πλαίσιο μετεξέλιξης του αγροτικού ιστού για να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις της αγοράς αλλά και των ραγδαίων παγκόσμιων εξελίξεων.
Οι ομάδες και οργανώσεις παραγωγών πρέπει να είναι νέες και επίσημα αναγνωρισμένες, ενώ η ενίσχυση καταβάλλεται ως κατ’ αποκοπή ποσό, για τη στήριξη της ίδρυσης νέων ομάδων και οργανώσεων παραγωγών κατά τα 5 πρώτα έτη λειτουργίας τους, με σκοπό την επίτευξη των στόχων του επιχειρηματικού τους σχεδίου.
Οι ομάδες παραγωγών φυτικής παραγωγής πρέπει να έχουν ελάχιστο αριθμό μελών 10 παραγωγούς και οι ομάδες παραγωγών ζωικής παραγωγής ελάχιστο αριθμό μελών 5 παραγωγούς.
 |
Ο ελληνικός αγροτικός τομέας, μεγάλος σε σημασία αλλά εύθραυστος και με μια περιορισμένη διείσδυση στις διεθνείς αγορές, βρίσκεται αντιμέτωπος με ποικίλους κινδύνους και προκλήσεις αλλά και με ευκαιρίες στις οποίες θα πρέπει να ανταποκριθεί με τον αποτελεσματικότερο τρόπο. Σήμερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες είναι:
α) Το μικρό μέγεθος και ο πολυτεμαχισμός της εκμετάλλευσης, το οποίο είναι πάρα πολύ μικρό με οποιονδήποτε δείκτη και αν μετρηθεί, έκταση, οικονομικό μέγεθος ή απασχόληση. Αυτό το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων τοποθετεί σταθερά την Ελλάδα πολύ μακριά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Στην ελληνική γεωργία 50% των εκμεταλλεύσεων είναι κάτω των 20 στρεμμάτων (του μισού δηλαδή από αυτό που θεωρείται μικρή εκμετάλλευση) και 50% κάτω από 4.000 ευρώ.
β) Η αποεπένδυση και η έλλειψη βασικών γνώσεων/δεξιοτήτων των απασχολουμένων.
γ) Η απόκλιση μεταξύ τιμών παραγωγού και καταναλωτή και η συνεχής αύξηση του κόστους των εισροών.
Ενα βασικό εργαλείο που διαθέτουν οι παραγωγοί για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων τους είναι ο σχηματισμός και η λειτουργία ομάδων και οργανώσεων παραγωγών.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι μέχρι σήμερα υπάρχουν οργανώσεις παραγωγών μόνο για τον τομέα των οπωροκηπευτικών, τον τομέα αμπελο-οινικών προϊόντων, τον τομέα του ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών καθώς και τον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Παρατηρούμε ότι ο αριθμός των παραγωγών που συμμετέχουν σε οργανώσεις είναι σημαντικά χαμηλός σε όλους τους τομείς.
Αντίστοιχα είναι και τα στοιχεία των εκτάσεων με τα οποία οι παραγωγοί συμμετάσχουν στις οργανώσεις.
Προϊόντα αξίας 3,1 δισ.
Ειδικότερα, στον τομέα των οπωροκηπευτικών η συνολική αξία των διατεθέντων στο εμπόριο προϊόντων στη χώρα, για το 2013, ήταν 3,1 δισ. ευρώ. Από αυτά το ποσό των 342,1 εκατομμύρια ευρώ (10,98%) ανήκει σε προϊόντα των 134 οργανώσεων παραγωγών που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό.
Πολύ σημαντικό στοιχείο είναι επίσης το γεγονός ότι στον τομέα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, παρά το γεγονός ότι έχει εκδοθεί το σχετικό θεσμικό πλαίσιο για τη διαδικασία αναγνώρισης και λειτουργίας των οργανώσεων παραγωγών, δεν έχουν σχηματιστεί ακόμα τέτοιου είδους συνεργατικές δομές.
Ο χαμηλός βαθμός οργάνωσης των παραγωγών οφείλεται σε έναν σημαντικό βαθμό στην καθυστερημένη και περιορισμένη έκδοση του σχετικού εθνικού πλαισίου, αλλά και στην έλλειψη κινήτρων προς τους παραγωγούς.
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ενδυνάμωση των οργανώσεων αλλά και τη διευκόλυνση του σχηματισμού νέων.
Παράλληλα, οι αρμόδιες υπηρεσίες εξετάζουν την αναγκαιότητα έκδοσης του σχετικού θεσμικού πλαισίου και σε άλλους τομείς/προϊόντα.
Για την επίτευξη της ενίσχυσης του ρόλου των παραγωγών στην αλυσίδα αξίας των νωπών αλλά και μεταποιημένων τροφίμων και της αύξησης της αξίας του προϊόντος στις αγροτικές περιοχές, καθώς και για την καλύτερη πρόσβαση των πρωτογενών παραγωγών στην αγορά, η σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών αποτελεί μια βασική προϋπόθεση σε συνδυασμό με τις σημαντικές δυνατότητες για τη μείωση του κόστους παραγωγής αλλά και την καλύτερη διάθεση των προϊόντων σε νέες αγορές.
ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
Οροι και στόχοι του προγράμματος
Η συσπείρωση των παραγωγών σε ομάδες ή οργανώσεις ενισχύει τη διαπραγματευτική τους δύναμη, μέσω της αύξησης του όγκου του διαπραγματευόμενου προϊόντος και μειώνει το ανά παραγωγό κόστος των συλλογικών επενδύσεων.
Ως εκ τούτου, το μέτρο υποστηρίζει τη σύσταση των ομάδων και οργανώσεων παραγωγών, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια όπου προκύπτουν πρόσθετες δαπάνες.
Το μέτρο έχει ρόλο κινήτρου, προκειμένου να ενθαρρύνει τη σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών στους τομείς της γεωργίας και της δασοπονίας, με σκοπό:
• Tην προσαρμογή της παραγωγής και των προϊόντων των παραγωγών που είναι μέλη αυτών των ομάδων και οργανώσεων στις απαιτήσεις της αγοράς.
• Tην από κοινού διάθεση εμπορευμάτων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας προς πώληση, της συγκέντρωσης των πωλήσεων και του εφοδιασμού χονδρεμπόρων.
• Tη θέσπιση κοινών κανόνων για πληροφορίες που αφορούν την παραγωγή και ιδίως σε σχέση με τη συγκομιδή και τη διαθεσιμότητα.
• Tη μείωση του κόστους παραγωγής μέσω της από κοινού χρήσης υλικοτεχνικών υποδομών και άλλες δραστηριότητες που μπορούν να διεξάγονται από ομάδες και οργανώσεις παραγωγών, όπως η ανάπτυξη δεξιοτήτων οργάνωσης επιχειρήσεων και εμπορίας και η διευκόλυνση διαδικασιών καινοτομίας.
Τι χρειάζεται
• Οι ομάδες και οργανώσεις παραγωγών πρέπει να είναι νέες και επίσημα αναγνωρισμένες από την αρμόδια εθνική αρχή.
• Το επιχειρηματικό σχέδιο, το οποίο αποτελεί βασικό στοιχείο της αίτησης ενίσχυσης, περιλαμβάνει τους στόχους της ομάδας ή της οργάνωσης, η επίτευξη των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για την τελική πληρωμή.
• Οι στόχοι του επιχειρηματικού σχεδίου θα πρέπει να είναι μετρήσιμοι:
• Αύξηση ή μεταβολή του όγκου παραγωγής ή της αξίας αυτού.
• Εξεύρεση νέων αγορών.
• Καθετοποίηση / διαφοροποίηση της παραγωγής.
• Μεταβολή του όγκου της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο και που πληροί τις απαιτήσεις ενός ειδικού «καθεστώτος ποιότητας» (π.χ. πιστοποιημένη βιολογική παραγωγή, προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις και προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης, πιστοποιημένη ολοκληρωμένη παραγωγή).
• Αντικατάσταση εξοπλισμού ή απόκτηση νέου με σκοπό την επίτευξη επιδόσεων (π.χ. την αύξηση της αποδοτικότητας ή τη μείωση των εισροών).
• Δημιουργία νέων υποδομών ή βελτίωση ή/και επέκταση υφιστάμενων.
Καταβολή ενισχύσεων
Η στήριξη καταβάλλεται σε ετήσια βάση στους δικαιούχους, αποτελεί ποσοστό επί της ετήσιας εμπορεύσιμης αξίας των προϊόντων της ομάδας ή της οργάνωσης και βαίνει φθίνουσα, ως ακολούθως:
• Το 10% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 1ο έτος.
• Το 8% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 2ο έτος.
• Το 6% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 3ο έτος.
• Το 4% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 4ο έτος.
• Το 2% της αξίας παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο κατά το 5ο έτος.
Η ετήσια στήριξη του κάθε δικαιούχου (ομάδας ή οργάνωσης) δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 100.000 ευρώ.
Για τη υποβολή του επιχειρηματικού σχεδίου ο υπολογισμός των ετήσιων δόσεων επιχορήγησης θα υπολογίζεται ως ποσοστό της υπολογιζόμενης αξίας παραγωγής των προϊόντων.
Προϋπόθεση για την καταβολή της τελευταίας δόσης είναι η εξακρίβωση της ορθής υλοποίησης του επιχειρηματικού τους σχεδίου και της επίτευξης των στόχων αυτού εντός πέντε ετών από την αναγνώριση της ομάδας ή της οργάνωσης παραγωγών.
ΚΩΣΤΑΣ ΝΑΝΟΣ
