Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε ότι ελάχιστα σκυλιά είναι επικίνδυνα, ακόμα κι αν συγκροτούν πολυπληθές αγέλες. Όμως δεν είναι και ασυνήθιστο το φαινόμενο να οδηγείτε το αυτοκίνητο, τη μηχανή ή το ποδήλατο σας στην πόλη ή την εξοχή και ξαφνικά να δείτε έναν ή μια ολόκληρη αγέλη σκύλων να σας επιτίθονται.
Και δεν είναι λίγες οι φορές που ένα τέτοιο επεισόδιο καταλήγει σε ατύχημα του σκύλου ή του ανθρώπου που βρίσκεται στο όχημα.
Ο λόγος που ένας σκύλος κυνηγά ένα αυτοκίνητο, μία μοτοσικλέτα ή ένα ποδήλατο, διαφέρει από σκύλο σε σκύλο.
Ο τρόπος που κυνηγούν επίσης διαφέρει, και τέλος
Ο τρόπος που αντιδρούν σε κάθε περίπτωση είναι μοναδικός.
Αφού λοιπόν δεν υπάρχει κάποιος κανόνας, ας δούμε την κάθε περίπτωση ξεχωριστά:
1. Σκύλος «περίεργος» («τι είναι αυτό το παράξενο πράγμα που περνάει από μπροστά μου;»)
Αντίδραση: Αυτός ο σκύλος θα γαβγίσει, θα κυνηγήσει – περισσότερο για παιχνίδι – αλλά δεν θα επιτεθεί.
2. Σκύλος «κυνηγός» (βλέπει το κινούμενο μέσο ως το θήραμα που οφείλει να κυνηγήσει)
Αντίδραση: Θα κυνηγήσει είτε απλώς για το παιχνίδι είτε και θα επιτεθεί στο θήραμα (συνήθως τη ρόδα του ποδητάτου ή το πόδι του ποδηλάτη). Πιθανόν να τρέξει και μπροστά από το όχημα για να του κόψει τον δρόμο και να το σταματήσει.
3. Σκύλος «φύλακας», που περιφρουρεί και υπερασπίζεται τον ζωτικό του χώρο, τον οποίο εσείς παραβιάσατε.
Αντίδραση: Θα κινηθεί παράλληλα με το ποδήλατο στην κατά μήκος νοητή γραμμή ιδιοκτησίας του, μέχρι να τελειώσει ο χώρος που προστατεύει και να απομακρυνθεί ο παραβάτης (=ποδήλατο). Αν δεν τον προκαλέσετε δεν θα επιτεθεί.
4. Σκύλος «φύλακας κοπαδιού», συνήθως σε επαρχιακούς δρόμους, όπου κάπου εκεί κοντά βρίσκεται και το κοπάδι.
Αντίδραση: Αν το κοπάδι είναι μακριά, θα απειλήσει αλλά δεν θα επιτεθεί. Αν το κοπάδι είναι κοντά, τότε πιθανόν να επιτεθεί, ειδικά αν κάνετε κάτι προκλητικό.
5. Σκύλος «επιθετικός», που έχει εκπαιδευτεί από τον ιδιοκτήτη του να επιτίθεται! Δυστυχώς, έχουμε δει όλοι μας ιδιοκτήτες που ενθαρρύνουν τα σκυλιά τους να επιτίθονται, ιδιαίτερα σε γάτες, προτρέποντας «πάρτ’τον!».
Αντίδραση: Η πιθανότητα να επιτεθεί είναι μεγάλη και μάλιστα χωρίς καμία προειδοποίηση.
6. Σκύλος «φοβικός», που έχει αρνητική εμπειρία από το παρελθόν -ίσως να τον έχει χτυπήσει αυτοκίνητο.
Αντίδραση: Θα γαβγίσει, θα απειλήσει αλλά θα κρατάει μια απόσταση ασφαλείας. Εξαίρεση αποτελεί ο «φοβικός» σκύλος που έχει χτυπηθεί από ατύχημα στο κεφάλι κι έχει υποστεί εγκεφαλική βλάβη. Αυτός μπορεί να επιτεθεί ανεξέλεγκτα.
Τι δεν πρέπει σε κάθε περίπτωση να κάνετε:
Ο πανικός δεν πρόκειται σίγουρα να βοηθήσει. Εάν διαισθανθούν τα σκυλιά τον φόβο και τον πανικό σας κι εσείς επιχειρήσετε να επιταχύνετε και να «το βάλετε στα πόδια», τότε θα πρέπει τουλάχιστον να είστε σίγουροι για τις ποδηλατικές σας ικανότητες! Η πραγματικότητα είναι ότι μια τέτοια αντίδραση θα προκαλέσει τους σκύλους να σας κυνηγήσουν όπου -τις περισσότερες φορές- οι σκύλοι είναι πιο γρήγοροι από το ποδήλατο.
Τι μπορείτε να κάνετε:
Αν τα σκυλιά είναι μακριά από το ποδήλατο, το να τα αγνοήσετε και να συνεχίσετε με την ίδια ταχύτητα συνήθως αρκεί.
Αν πρόκειται για έναν μόνο σκύλο, μιλήστε του με φιλική διάθεση.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, αν είστε σε θέση να διακρίνετε σε ποιά από τις παραπάνω κατηγορίες ανήκει ο συγκεκριμένος ή τα συγκεκριμένα σκυλιά, τότε θα σας είναι ευκολότερο να αντιδράσετε.
Το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να σταματήσετε, να κατεβείτε από το ποδήλατο και να συνεχίσετε με σταθερό βήμα τον δρόμο σας… Για μεγαλύτερη ασφάλεια όμως, έχετε πάντοτε το ποδήλατο ανάμεσα σε εσάς και τα σκυλιά, ενώ παράλληλα αποφύγετε να διασταυρώσετε το βλέμμα σας με το βλέμμα του/των σκύλων.
Εάν πρόκειται για σκύλο «περίεργο», «κυνηγό» ή «φοβικό», το πιθανότερο είναι ότι, εφόσον σταμάτησε η συμπεριφορά που τους ενόχλησε, θα σταματήσει και η αντίδραση από τα σκυλιά.
Αν πρόκειται για σκύλο «επιθετικό» ή «φύλακα» ρίξτε μια ματιά γύρω σας μήπως μπορέσετε να αρπάξετε κανένα ξύλο ή έστω πέτρα. Αν όχι, σκύψτε και … προσποιηθείτε ότι πιάσατε πέτρα! Πολλά σκυλιά που θα δουν αυτήν την κίνηση, θα κάνουν πίσω γιατί θα έχουν κακή εμπειρία από κάτι παρόμοιο.
Στην περίπτωση του «φύλακα κοπαδιού» θα πρέπει να αναζητήσετε γύρω σας το κοπάδι. Εάν το δείτε, κινηθείτε προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Άλλα πιθανά «όπλα»:
- Βάλτε μια δυνατή φωνή (προσοχή όμως: να εκφράζει θυμό όχι φόβο) Αρκετές φορές αυτό έχει αποβεί αποτελεσματικό.
- Η τρόμπα του ποδηλάτου (η κίνηση της μπορεί να τα κάνει να κάνουν πίσω).
- Το παγούρι με το νερό (το να βρέξετε λίγο τα σκυλιά πιθανόν να τα αποθίσει).
- Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορες συσκευές που εκπέμπουν υπέρηχους και ισχυρίζονται ότι ηρεμούν ή και διώχνουν τα άγρια σκυλιά. Η προσωπική μου εμπειρία ως εκπαιδευτής είναι ότι μόνο κάτω από ιδιαίτερες περιπτώσεις έχουν κάποιο αποτέλεσμα. Σκεφθείτε το άλλωστε: αν ήταν τόσο απλό, όλοι οι επίδοξοι διαρρήκτες θα είχαν από μία τέτοια συσκευή και θα μπουκάραν χωρίς καμία ενόχληση σε κάθε σπίτι που φυλάνε σκυλιά. (Ευτυχώς, κάτι τέτοιο δεν ισχύει!)
Μόλις απομακρυνθείτε, καβαλήστε και πάλι το ποδήλατο σας και συνεχίστε την βόλτα σας.
Εάν βρίσκεται παρόν κι ο ιδιοκτήτης, χωρίς να μιλήσετε προσβλητικά ή επιθετικά, εξηγήστε του ότι είναι δικαίωμα σας να περνάτε από αυτόν τον δρόμο με ασφάλεια και αποτελεί καθήκον του να εκπαιδεύσει ή να περιορίσει τον σκύλο του.
Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες αρνούνται ότι το σκυλι τους δημιουργεί προβλήματα ή ότι δεν μπορούν να ελέγξουν τον σκύλο τους. Σε μια τέτοια περίπτωση, μην διστάσετε να τον καταγγείλετε. Σκεφθείτε ότι έτσι προλαβαίνετε ένα κακό που μπορεί να συμβεί στο μέλλον σε εσάς ή σε άλλον περαστικό.
Εάν πρόκειται για αγέλη αδέσποτων σκύλων σε συγκερκιμένη περιοχή, το να περνάτε καθημερινά από αυτήν την περιοχή μπορεί να κάνει τον σκύλο να σας «την έχει στημένη» την επόμενη φορά. Ούτε όμως το να αποφεύγετε αυτή τη διαδρομή δεν αποτελεί λύση. Καταγγείλτε το γεγονός στον τοπικό Δήμο και πιέστε τους να αντιμετωπίσουν οι ίδιοι το πρόβλημα.