Ως Γενικοί Ιατροί παρακολουθούμε με αγωνία τις τελευταίες εξελίξεις στο χώρο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) και δηλώνουμε την έντονη ανησυχία μας τόσο για τη διαφαινόμενη υποβάθμιση των υπηρεσιών τις οποίες παρέχουμε, όσο και για τη συνολική απαξίωση της ειδικότητας της Γενικής Ιατρικής, που επιχειρείται από διάφορους επίσημους και μη φορείς.
Λυπούμαστε επίσης γιατί ποτέ δεν κληθήκαμε από τους αρμόδιους εκσυγχρονιστές να γνωμοδοτήσουμε για ένα ζήτημα το οποίο γνωρίζουμε από πρώτο χέρι μιας και αποτελεί τη δική μας εργασιακή καθημερινότητα.
Συγκεκριμένα παρακολουθούμε την επερχόμενη «ανασυγκρότηση ή ανασύσταση» των μονάδων της ΠΦΥ και πραγματικά αναρωτιόμαστε με ποια κριτήρια, ποιο προγραμματισμό και σε ποιες αρχές στηρίζεται αυτή η ανακατανομή των υφιστάμενων δομών ΠΦΥ. Σίγουρα πάντως δε στηρίζεται στις αρχές και τα ιδεώδη που χαρακτηρίζουν την ΠΦΥ, όπως αυτά θεμελιώθηκαν μέσα από την ιδρυτική διακήρυξη της ΠΦΥ, τρεις δεκαετίες πριν στην Άλμα-Άτα.
Ειδικότερα, παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός για ολόκληρους πληθυσμούς πολιτών της υπαίθρου, αντίθετα μάλλον επιχειρείται ο κάθετος αποκλεισμός τους με τη διαφαινόμενη κατάργηση των δομών στους εξυπηρετούμενους οικισμούς των Περιφερειακών Ιατρείων (ΠΙ). Αυτή η τακτική έρχεται σε πλήρη αντίθεση με βασικές αρχές της ΠΦΥ, οι οποίες επιτάσσουν τη διασφάλιση της ισότητας στην υγεία και τη μείωση των υγειονομικών και γεωγραφικών ανισοτήτων μέσω:
- της ίσης (καθολικής) πρόσβασης των πολιτών στη φροντίδα,
- της ίσης χρήσης για τις ίδιες ανάγκες,
- της ίσης ποιότητας στη φροντίδα για όλους.
Παράλληλα αυτή η πολιτική αποτελεί μια κατάφωρη αδικία για ένα ευαίσθητο κομμάτι του πληθυσμού καθώς πρόκειται για ως επί το πλείστον, γηριατρικό, ανήμπορο και σε πολλές των περιπτώσεων πληθυσμό με κάθε μορφής αναπηρίες.
Δε θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης, ότι η θεμελίωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας που αποτελεί τη βάση της σύγχρονης οργάνωσης των υγειονομικών υπηρεσιών της χώρας, στηρίζεται στην αποδοχή της αρχής ότι η υγεία αποτελεί κοινωνικό αγαθό που συνιστά δικαίωμα για κάθε πολίτη και υποχρέωση του κράτους να την εξασφαλίζει μέσω της ισότιμης πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας και της δωρεάν κάλυψης. Η ΠΦΥ αποτελεί εκείνη τη συνιστώσα του συστήματος που φέρνει τη φροντίδα κοντά στους χώρους όπου ζουν και εργάζονται οι πολίτες και αποτελεί το πρώτο σημείο επαφής με το σύστημα, σε μια συνεχή διαδικασία παροχής υπηρεσιών υγείας. Ο θεσμός της κοινωνικής δικαιοσύνης λοιπόν, επιτάσσει ότι όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.
Εδώ επιχειρείται το εξής παράλογο. Αυτό που λειτουργεί σωστά στην κοινότητα (περιφέρεια) να θέλουμε να το αποδομήσουμε για να δημιουργήσουμε δομές με παρόμοια χαρακτηριστικά στα αστικά κέντρα. Ποιο το όφελος τελικά; Η σωστή κίνηση θα ήταν να αναβαθμίσουμε τις υπάρχουσες δομές στην ύπαιθρο και παράλληλα να εφαρμόσουμε ΠΦΥ στα αστικά κέντρα
Συμφωνούμε και επιζητούμε χρόνια τώρα τη δημιουργία πρωτοβάθμιων δομών αστικού τύπου καθώς η απουσία τέτοιων δομών στα αστικά κέντρα, προάγει την αθρόα προσέλευση των πολιτών στα εξωτερικά ιατρεία και στα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων συνήθως για προβλήματα που αφορούν την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, με αποτέλεσμα την υπερφόρτωση του συστήματος και την παρακώλυση της ομαλής λειτουργίας του.
Ποιος είναι όμως ο στρατηγικός σχεδιασμός λειτουργίας των κέντρων υγείας αστικού τύπου;
Υπό ποιο καθεστώς θα λειτουργούν αυτά και με ποιο προσωπικό θα γίνει η στελέχωση τους;
Σίγουρα η μετακίνηση του υφιστάμενου προσωπικού από άλλες δομές ΠΦΥ δεν αποτελεί σοβαρή και αξιόπιστη λύση, αλλά μοιάζει περισσότερο με μπάλωμα μιας τρύπας του συστήματος, ανοίγοντας όμως ταυτόχρονα μια άλλη. Η ουσιαστική λύση είναι γνωστή και αυτή είναι η στελέχωση με προσλήψεις νέου και μόνιμου προσωπικού.
Σε ποιο νομοθετικό καθεστώς θα στηρίζεται η λειτουργία τους με κυλιόμενο ωράριο των υπαρχόντων ιατρών από τη στιγμή που είναι γνωστό ότι το εργασιακό καθεστώς των ιατρών του ΕΣΥ είναι 8ωρο πρωινό ωράριο και κάθε μορφή απασχόλησης πέραν τούτου αποτελεί εφημεριακή – υπό αποζημίωση εργασία;
Τι θα πρωτοκάνει τελικά ο Γενικός Ιατρός; Θα καλύψει υγειονομικά τον πληθυσμό ευθύνης που ορίζεται από την οργανική του θέση; Θα καλύψει εφημεριακά το κέντρο υγείας αναφοράς του; Θα στελεχώσει το κέντρο υγείας αστικού τύπου; Θα καλύψει εφημεριακά το νομαρχιακό νοσοκομείο; Σε περίπτωση που δε το γνωρίζετε, σας ενημερώνουμε ότι στα περιφερειακά ιατρεία και σε κάποια κέντρα υγείας ήδη καλούμαστε να παίξουμε το ρόλο του τραυματιοφορέα, του τηλεφωνητή, της καθαρίστριας, του σεκιούριτι και της νοσηλεύτριας.
Σας ενημερώνουμε λοιπόν γιατί φαίνεται ότι αγνοείτε τα βασικά χαρακτηριστικά που καθορίζουν το πλαίσιο της Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής ότι αυτά είναι:
- Γενική
- Συνεχής
- Συνολική
- Συντονισμένη
- Συνεργατική
- Προσανατολισμένη στην οικογένεια
- Προσανατολισμένη στην κοινότητα
Επίσης ο Γενικός ιατρός παρέχει προσωπική, πρωτοβάθμια και συνεχή φροντίδα σε άτομα, σε οικογένειες και στον πληθυσμό ευθύνης, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο και ασθένεια, καθιστώντας τη σύνθεση αυτών των λειτουργιών ως μοναδική. Παράλληλα, η γνώση των προσωπικών, οικογενειακών, επαγγελματικών και κοινωνικών συνθηκών των ασθενών, του επιτρέπει να διαχειρίζεται τον ασθενή ως σύνολο (η λεγόμενη ολιστική προσέγγιση), λαμβάνοντας υπόψη και τις ψυχολογικές παραμέτρους. Όλη αυτή η αλληλουχία καθιστά ως μοναδική τη σχέση του ιατρού με τον ασθενή και λαμβάνει χώρα ως επί το πλείστον σε δομές της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Εμείς λοιπόν λέμε:
- Ναι στην αναβάθμιση των υφιστάμενων δομών της ΠΦΥ
- Ναι στη δημιουργία και σωστή λειτουργία των κέντρων υγείας αστικού τύπου
- Όχι στην αποψίλωση και την υποβάθμιση των Κέντρων Υγείας και των Περιφερειακών Ιατρείων της υπαίθρου
- Όχι στη δημιουργία υγειονομικών ανισοτήτων
- Όχι στην περεταίρω υποβάθμιση της ειδικότητας της Γενικής Ιατρικής
- Όχι στην αντιποίηση της ειδικότητας μας
- Οικογενειακός Ιατρός για όλους τους πολίτες και οργανωμένη ΠΦΥ
- Σεβασμός στους λειτουργούς της ΠΦΥ
