Μελισσοκόμοι, γεωργοί και κτηνοτρόφοι που δραστηριοποιούνται κοντά σε βιότοπους προστασίας της αρκούδας θα έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν κατά 100% για την εγκατάσταση ηλεκτροφόρων φραχτών. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, που εγκρίθηκε από την Ε.Ε. για την περίοδο 2014-2020, προβλέπεται η διατήρηση του συγκεκριμένου μέτρου, το οποίο δεν εφαρμόστηκε επαρκώς κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Πρόκειται για το Μέτρο 4.4.1 «Προστασία της γεωργοκτηνοτροφικής δραστηριότητας από την Αρκούδα», επιμέρους μέτρο του 4.4 «στήριξη για μη παραγωγικές επενδύσεις που συνδέονται με την επίτευξη γεωργοπεριβαλλοντικών και κλιματικών στόχων».
Περιγραφή σύμφωνα με το Π.Α.Α.
Η δράση αφορά την αγορά και εγκατάσταση ηλεκτροφόρου περίφραξης. Οι γεωργικές εκτάσεις ανέκαθεν αποτελούσαν αναπόσπαστο τμήμα των βιοτόπων της άγριας ζωής, αφού στις εκτάσεις αυτές βρίσκει κατά κανόνα την τροφή της η άγρια πανίδα. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις που η συνύπαρξη γεωργοκτηνοτροφικής δραστηριότητας και άγριων ειδών όπως η αρκούδα στο ίδιο περιβάλλον, δημιουργεί αφενός προβλήματα οικονομικής βιωσιμότητας για τις εκμεταλλεύσεις, λόγω των μεγάλων ζημιών που αποδίδονται στα άγρια ζώα και αφετέρου, ανθρωπογενή θνησιμότητα για τα άγρια ζώα.
Η δράση αφορά την οργανωμένη μελισσοκομία, την κτηνοτροφία και την καλλιέργεια που ασκείται στις περιοχές εξάπλωσης της αρκούδας. Οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν τη δέσμευση να τοποθετήσουν και να διατηρούν – χρησιμοποιούν την ηλεκτροφόρο περίφραξη στον τόπο εγκατάστασης της κτηνοτροφικής εγκατάστασης ή της καλλιέργειας ή στο τόπο μετακίνησής τους αν είναι μελισσοκόμοι. Η πρακτική αυτή αποτελεί τον καλύτερο τρόπο πρόληψης των ζημιών που προκαλεί η αρκούδα στην οργανωμένη μελισσοκομία, στην κτηνοτροφία και στις καλλιέργειες και κατ’ επέκταση συμβάλει στη συμφιλίωση των κατοίκων της υπαίθρου με την αρκούδα. Η αποτελεσματική προστασία των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που μπορεί να πληγούν από την Αρκούδα, καθιστά άνευ ουσίας και τελικά αποτρέπει την όποια προσπάθεια για εξόντωση του ζώου. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται τη μείωση της ανθρωπογενούς θνησιμότητας των ζώων αυτών και έτσι συμβάλλει στην προστασία της βιοποικιλότητας ιδιαίτερα αυτής των μεγάλων θηλαστικών. Επιπλέον συμβάλλει στη διατήρηση της γεωργικής δραστηριότητας σε ορεινές περιοχές δεδομένου ότι εκεί τοποθετείται ο βιότοπος της αρκούδα.
Είδος στήριξης και δικαιούχοι
Η στήριξη αφορά επιχορήγηση επιλέξιμων δαπανών που όντως πραγματοποιήθηκαν και πληρώθηκαν.
Δικαιούχοι μπορούν να κριθούν:
- Φυσικά και νομικά πρόσωπα ή ομάδες φυσικών ή νομικών προσώπων, που ασκούν συστηματικά τη μελισσοκομία και διαμένουν ή μετακινούνται στις περιοχές παρέμβασης,
- κτηνοτρόφοι με εκτατικές εκτροφές αιγοπροβάτων και βοοειδών που διαμένουν ή μετακινούνται στις περιοχές παρέμβασης και
- καλλιεργητές βρώσιμων από την αρκούδα ειδών στις περιοχές παρέμβασης, εφόσον είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων.
Επιλέξιμες δαπάνες
- Η αγορά ειδικής ηλεκτροφόρου περίφραξης όπως περιγράφεται παρακάτω: Φωτοβολταϊκό σύστημα (ηλιακό πάνελ), καλώδιο (σύρμα) φράκτη για περίφραξη (η περίφραξη μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι 4 σειρές καλώδιο για την προστασία από επιθέσεις αρκούδας) και εντατήρες περίφραξης πασσάλων, τεντωτήρας συρμάτων, για να συντηρείται ευθυτενές το σύρμα μετάδοσης παλμών, σετ πόρτας (συμπεριλαμβάνονται λαβές και μονωτήρες πόρτας διπλός και αγωγού), μονωτήρας για τη στήριξη του σύρματος (σε ξύλο ή σίδερο), συνδετήρες αγωγού, όργανο ελέγχου, μπαταρία, ξύλινοι, πλαστικοί ή μεταλλικοί πάσσαλοι,
- Η εργασία εγκατάστασης της περίφραξης. Η δαπάνη είναι επιλέξιμη μόνο για την πρώτη εγκατάσταση της περίφραξης.
Όροι επιλεξιμότητας
Οι ενδιαφερόμενοι προκειμένου να ενταχθούν πρέπει να πληρούν τα παρακάτω κριτήρια επιλεξιμότητας:
α. Να είναι ενεργοί αγρότες σύμφωνα με το άρθρο 9 του Καν. (ΕΕ) 1307/2013, όπως προσδιορίστηκε στις εθνικές επιλογές, διοικητικά μέτρα και διαδικασίες εφαρμογής των άμεσων ενισχύσεων κατ’ εκτέλεση του Καν. (ΕΕ) 1307/2013 και του Καν. (ΕΕ) 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
β. Οι εκμεταλλεύσεις τους να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- τα μελισσοσμήνη, οι καλλιέργειες, οι βοσκότοποι, τα αιγοπρόβατα, τα βοοειδή και οι σταβλικές εγκαταστάσεις κατέχονται νόμιμα και είναι δηλωμένα στην πλέον πρόσφατη Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης.
- τα μελισσοσμήνη βρίσκονται ή μετακινούνται εντός των περιοχών παρέμβασης της δράσης και οι σταβλικές εγκαταστάσεις βρίσκονται εντός των περιοχών εξάπλωσης της αρκούδας.
- Οι γεωργικές εκτάσεις είναι βοσκότοποι ή καλλιεργούνται με καλαμπόκι, ηλίανθο, αμπέλια, δενδρώδεις καλλιέργειες (όπως αχλάδια, μήλα, κεράσια, κορόμηλα, δαμάσκηνα, φουντούκια, καρύδια, κάστανα), κηπευτικά, σιτηρά και μηδική και βρίσκονται εντός των περιοχών εξάπλωσης της αρκούδας.
γ. Οι μελισσοκόμοι να είναι κάτοχοι μελισσοκομικού βιβλιαρίου σε ισχύ
Αρχές σχετικά με τον καθορισμό των κριτηρίων επιλογής
Οι βασικές αρχές που διέπουν τα κριτήρια επιλογής έχουν ως εξής:
- Επαγγελματίας αγρότης σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία.
- Φυσικό μέγεθος μελισσοκομικής εκμετάλλευσης.
- Κτηνοτρόφος εκτατικών εκτροφών αιγοπροβάτων και βοοειδών.
- Δικαιούχος γεωργοπεριβαλλοντικής δράσης.
(Ισχύοντα) ποσά και ποσοστά στήριξης
Το ύψος ενίσχυσης ανέρχεται στο 100% των επιλέξιμων δαπανών.
Συνολική αξιολόγηση του μέτρου
Δεν υπάρχουν ιδιαίτεροι κίνδυνοι από την εφαρμογή αυτής της Δράσης, καθώς:
- υπάρχει εμπειρία από την εφαρμογή ίδιας Δράσης (Μέτρο 216) στο ΠΑΑ 2007-2013.
- πρόκειται για απλή Δράση με συγκεκριμένη διακριτή δαπάνη (περίφραξη) για την οποία το εύλογο κόστος εξασφαλίζεται με τις ως άνω ενέργειες μετριασμού.
Η δράση εφαρμόζεται σε όλη τη Χώρα.
