Παράταση με… τσιμπημένα πρόστιμα για τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που θα τα δηλώσουν μετά τη λήξη της προθεσμίας, 8 Φεβρουαρίου 2016, για την τακτοποίησή τους επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος, σύμφωνα με το οποίο οι ιδιοκτήτες θα μπορούν με κλιμακούμενα αυξανόμενα πρόστιμα να «νομιμοποιήσουν» αυθαίρετα έως και την κατάθεση της επόμενης νομοθετικής ρύθμισης, η οποία εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμη εντός του πρώτου εξαμήνου της νέας χρονιάς.
Στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος, είναι να μη διακοπεί η δυνατότητα τακτοποίησης αυθαιρέτων μετά την 8η Φεβρουαρίου που λήγει η προθεσμία, αλλά να συνεχιστεί με κλιμακούμενη επιβάρυνση για όσους αμέλησαν, ενώ θα τεθούν και κοινωνικά κριτήρια για όσους αδυνατούσαν λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης.
Πρακτικά, όσοι δεν δηλώσουν το αυθαίρετό τους στο διάστημα που απομένει, θα μπορούν να το κάνουν και στη συνέχεια, αλλά όσο περνάει το διάστημα, το ύψος του προστίμου θα αυξάνεται. Από τη νέα ρύθμιση απαλλάσσονται οι ιδιοκτήτες, οι οποίοι μπορούν να αποδείξουν ότι αν και ήθελαν δεν κατάφεραν να υπαχθούν στην τρέχουσα ρύθμιση λόγω οικονομικής αδυναμίας καθώς θα υπάρξουν λύσεις, είτε με τη μορφή μειώσεων ή εκπτώσεων στο πρόστιμο ή αποπληρωμή σε δόσεις, η οποία όμως θα ισχύσει όχι για εκείνους που αδιαφόρησαν αλλά για όσους πραγματικά δεν είχαν. Ωστόσο, το ακριβές περιεχόμενο της νέας ρύθμισης είναι υπό μελέτη αυτή την περίοδο, καθώς εξετάζονται μια σειρά από κριτήρια όπως το ετήσιο εισόδημα, ο αριθμός των παιδιών σε μια οικογένεια, η ύπαρξη άλλων περιουσιακών στοιχείων του ενδιαφερομένου κ.λπ.
Μέχρι και το τέλος Νοεμβρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, στη ρύθμιση έχουν ενταχθεί 941.470 αυθαίρετα κτίσματα, ενώ περισσότερα από τα μισά υπολογίζεται ότι έχουν ήδη τακτοποιηθεί.
Μέχρι στιγμής τα έσοδα είναι 1,505 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ έχουν ήδη προϋπολογιστεί και άλλα 1,8 δισεκατομμύρια προς είσπραξη. Ταυτόχρονα, στο υπουργείο Περιβάλλοντος ήδη σχεδιάζουν την επόμενη νομοθετική ρύθμιση για τα αυθαίρετα, βάσει της οποίας δυνατότητα τακτοποίησης θα έχει μόνο συγκεκριμένος αριθμός αυθαιρέτων ανά περιοχή.
Αυτό που μελετάται είναι η ρύθμιση να εξαρτάται πλέον από τη «φέρουσα ικανότητα μιας περιοχής», να γίνεται με αυστηρά χωροταξικά και περιβαλλοντικά κριτήρια και ο αριθμός των αυθαιρέτων, για τα οποία θα προκύπτει δυνατότητα τακτοποίησης να είναι άμεσα συνδεδεμένος με τις υποδομές και τα δίκτυα που υφίστανται σε κάθε δήμο ή περιοχή ακόμα και μέσα στον ίδιο δήμο.
Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 1 εκατομμύριο αυθαίρετα κτίσματα εκτός ρύθμισης, τα οποία δεν θεωρείται βέβαιο ότι θα μπορέσουν να υπαχθούν στον νέο νόμο, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες τους να πρέπει να σκεφτούν να σπεύσουν για τακτοποίηση έως τις 8 Φεβρουαρίου.
Όπως φαίνεται, πάντως, όσοι ιδιοκτήτες έχουν ήδη εντάξει τα αυθαίρετα τους στις ρυθμίσεις των υφιστάμενων νόμων, δεν πρόκειται να θιγούν από τις υπό κατάρτιση νέες διατάξεις.
Τα πρόστιμα
Στα τελευταία απολογιστικά στοιχεία του ΤΕΕ τα αυθαίρετα που έχουν νομιμοποιηθεί την τελευταία διετία στη χώρα μας άγγιζαν τα 903 χιλιάδες (τέλος καλοκαιριού) ενώ περισσότερα από 615 χιλιάδες είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία υπαγωγής. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΤΕΕ, έως σήμερα στον νόμο 4178/2013 έχουν υπαχθεί 340.506 ακίνητα, ενώ συνολικά έχει «δεχθεί» και 269.097 δηλώσεις αυθαιρέτων, για τα οποία οι ιδιοκτήτες τους είχαν ξεκινήσει διαδικασία τακτοποίησης βάσει του νόμου 4014/2011, και ο οποίος κρίθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ως αντισυνταγματικός. Ταυτόχρονα, 293.358 ακίνητα είχαν ολοκληρώσει τη διαδικασία νομιμοποίησης με τον 4014/2011 πριν περάσει από την κρίση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου.
Για τις 340.966 νέες δηλώσεις τα πρόστιμα ξεπερνούν το 1,7 δισ. ευρώ και αφορούν νομιμοποίηση περίπου 36 εκατομμυρίων τετραγωγικών μέτρων, με το μέσο πρόστιμο ανά δήλωση να υπολογίζεται περίπου στα 5.000 ευρώ. Για τις δηλώσεις του ν. 4014 που μεταφέρθηκαν στον ν. 4178 τα καταχωρισμένα πρόστιμα φτάνουν 1,5 δισ. ευρώ. Στην τρέχουσα περίοδο η ένταξη νέων αυθαιρέτων στην ρύθμιση δείχνει σχετική κάμψη, επηρεασμένη έντονα από τους περιορισμούς των συναλλαγών στο τραπεζικό σύστημα.
Από τη στατιστική επεξεργασία των δηλώσεων που έγινε από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) προκύπτει ότι το 25% αφορά ακίνητα χωρίς καμία οικοδομική άδεια και το 75% αυθαιρεσίας σε κτίσματα με οικοδομική άδεια. Επίσης, το 29% των δηλώσεων αφορά ακίνητα εκτός σχεδίου και το 71% ακίνητα εντός σχεδίου. Λόγω της πρόβλεψης του νόμου τα πρόστιμα σε εκτός σχεδίου είναι υψηλότερα οπότε στην κατανομή των προστίμων παρουσιάζεται η εικόνα το 51% των προστίμων να αφορά ακίνητα εκτός σχεδίου και το 49% των προστίμων τα ακίνητα εντός σχεδίου.
Ενώ, όσον αφορά τις χρήσεις των δηλούμενων ακινήτων, κύρια και μοναδική κατοικία χαρακτηρίζεται το 20%, άλλη κατοικία (δευτερεύουσα, εξοχική κλπ) χαρακτηρίζεται το 61%, επαγγελματικά κτίρια υπηρεσιών το 14%, κτίρια τουρισμού – βιομηχανίας το 3% και κτίρια μεταποίησης πρωτογενούς τομέα (αγροτικού, κτηνοτροφικού κ.λπ.) το 2%.
Κοσμάς Ζακυνθινός
