Και ποιος δε λατρεύει τα τζιν παντελόνια. Δεν υπάρχει άλλωστε πιο εύκολη και καλή επιλογή για να ολοκληρώσεις ένα κάζουαλ ντύσιμο με τον πιο σικάτο και απλό τρόπο. Πως ξεκίνησε όμως όλη αυτή η μόδα με τα τζιν; Όσοι έχουν καλή μνήμη θα θυμούνται τη μανία που επικρατούσε στις αρχές τις δεκαετίας του 1990 με πασίγνωστα παντελόνια Levi’s. Τα καταστήματα ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια σε κάθε γωνιά της Ελλάδας και η μανία κάθε 15χρονου που σεβόταν την εφηβική του υπόληψη, ήταν να αποκτήσει το δικό του Levi Strauss 501. Αυτό απαιτούσε η μόδα. Όσο κι αν προσπάθησαν άλλες εταιρίες να κάνουν την διαφορά με νέα σχέδια, πιο ωραίες γραμμές και ακριβές διαφημίσεις, κανένα παντελόνι δεν κατάφερε να ξεπεράσει το διαχρονικό 501.
Τα πρώτα χρόνια
Ο Λίβαϊ Στρως (Levi Strauss) γεννήθηκε ως Λεμπ Στράους (Löb Strauß) στην κωμόπολη Μπούτενχαϊμ, στην περιοχή Φραγκονία του βασιλείου της Βαυαρίας στις 26 Φεβρουαρίου του 1829. Μετά το θάνατο του πατέρα του, ταξίδεψε με τη μητέρα και δύο αδελφές του στις Ηνωμένες Πολιτείες για να ζήσει με τους αδελφούς του, τους Τζόνας και Λούις, που είχαν αρχίσει μία επιχείρηση χονδρεμπορίου υφασμάτων στη Νέα Υόρκη.
Η αδελφή του Λίβαϊ, Φάννυ, και ο σύζυγός της, Ντέιβιντ Στερν, μετακόμισαν στο Σαιντ Λούις, ενώ ο ίδιος ο Λίβαϊ πήγε να ζήσει στο Λούισβιλ, από όπου πωλούσε τα υφάσματα των αδελφών του στο Κεντάκι. Τον Ιανουάριο του 1853, ο Λίβαϊ Στρως έγινε Αμερικανός πολίτης.
Το 1953, ο 24χρονος Βαυαρός μετανάστης άφησε τη Νέα Υόρκη για το Σαν Φρανσίσκο με μια μικρή προμήθεια προϊόντων και την πρόθεση να ανοίξει ένα υποκατάστημα της οικογενειακής επιχείρησης στον νέο αυτό και πολλά υποσχόμενο τόπο. Ο Στρως ίδρυσε την επιχείρησή του με την επωνυμία Levi Strauss & Co. και άρχισε να εισάγει εκλεκτά προϊόντα για ένδυση, αλλά και κλινοσκεπάσματα, μαντίλια, τσάντες και άλλα, από τα αδέλφια του στη Νέα Υόρκη.
Τα προϊόντα που προμήθευε τους χρυσοθήρες ήταν κυρίως υφάσματα αλλά και εξοπλισμός για τις ανάγκες των μεταλλωρύχων. Το πιο αξιόλογο προϊόν του ήταν το ανθεκτικό καραβόπανο, που είχε χρησιμοποιήσει ο Κολόμβος, για την κατασκευή σκηνών και σκέπαστρων για τα βαγονέτα.
Η γέννηση του μπλου τζιν
Λίγο μετά την άφιξή του στην Καλιφόρνια, ένας από τους χρυσωρύχους ρώτησε τον νεαρό τι πούλαγε. Όταν ο Στρως του απάντησε ότι το εμπόρευμά του ήταν καραβόπανο, που χρησίμευε στην κατασκευή σκηνών αλλά και για την κάλυψη των αμαξών τους, ο χρυσωρύχος του απάντησε ότι “Έπρεπε να έχεις φέρει παντελόνια”. Στη συνέχεια του εξήγησε ότι δεν μπορούσαν να βρουν ένα παντελόνι αρκετά ανθεκτικό, που να μην σκίζεται σε αυτή τη δύσκολη δουλειά.
Ο Στρως ενθουσιάστηκε με την ιδέα ενός τέτοιου παντελονιού και χωρίς να χάσει χρόνο, έφτιαξε τα πρώτα δείγματα από καραβόπανο. Αρχικά τα παντελόνια ήταν μπεζ και είχαν τον κωδικό 501, αλλά επειδή λερώνονταν πολύ εύκολα, αποφάσισε να τους δώσει το σκούρο μπλε χρώμα. Η ονομασία έγινε Μπλου τζιν από το γαλλικό «bleau de Genes». Τα παντελόνια έγιναν ανάρπαστα μόλις ξεκίνησαν οι πωλήσεις.
Ωστόσο, υπήρχαν κάποια προβλήματα αφού το ύφασμα ήταν πολύ σκληρό και ερέθιζε τους εργάτες. Έτσι άλλαξε το ύφασμα σε βαμβακερό και το όνομα που πήραν τα βαμβακερά τζιν, ήταν Denim. Επίσης, οι τσέπες σκίζονταν εύκολα από το βάρος των εργαλείων που τοποθετούσαν μέσα οι εργάτες κι έτσι αναγκάστηκε να βάλει κάτω από τις τσέπες μεταλλικές κοπίτσες, που παραμένουν μέχρι και σήμερα στα τζιν.
Σημειώνεται, ότι ο Τζέικομπ Ντέιβις, μετανάστης από τη Λετονία και πελάτης του Στρως, ήταν αυτός που συνέβαλε στην ιδέα για τις μεταλλικές κόπιτσες. Επίσης, μαζί με τον Στρως κατοχύρωσαν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τη νέα μορφή «παντελονιών εργασίας» στις 20 Μαΐου του 1873, που θεωρείται πλέον ως η γενέθλια ημέρα του Levi’s 501 jean.
Το τοξοειδές σχέδιο βελονιών στην πίσω τσέπη αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του Levi ‘s 501 jean από τότε που φτιάχτηκε για πρώτη φορά, καθιστώντας το ως ένα από τα παλαιότερα εμπορικά σήματα ένδυσης μέχρι σήμερα. Το 1886 το «Two Horse leather design» (δερμάτινο σήμα Δύο Αλόγων) προστέθηκε στη δερμάτινη ετικέτα στο πίσω μέρος, για να προσδιορίσει περαιτέρω το brand.
Τα παντελόνια έγιναν δημοφιλή πολύ γρήγορα, αλλά μόνο από τις αρχές του 1960 η ονομασία “μπλου τζιν” άρχισε να γίνεται ευρέως γνωστή. Μία έρευνα στις ΗΠΑ το 1958 έδειξε ότι το 90% των νέων φορούσε τζιν σε όλες τις περιστάσεις. Τα επόμενα χρόνια η μόδα άρχισε να επεκτείνεται και στην Ευρώπη και κατέληξε στις μεγάλες πασαρέλες. Πολλοί ήταν και οι διάσημοι σταρ που φωτογραφίθηκαν με τζιν παντελόνια, όπως ο Μάρλον Μπράντο, ο Τζειμς Ντιν και η Μέρλιν Μονρόε.
Το τέλος του Στρως
Ο Λίβαϊ Στρως πέθανε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1902 σε ηλικία 73 ετών στο Σαν Φρανσίσκο χωρίς να έχει νυμφευθεί ποτέ. Μη έχοντας απογόνους, άφησε την επιχείρησή του εξίσου στους 4 ανιψιούς του, τον Τζέικομπ, τον Σίγκμουντ, τον Λούις και τον `Ειμπραχαμ Στερν, γιους της αδελφής του Φάννυ και του συζύγου της, Ντέιβιντ Στερν. Επίσης, άφησε κληροδοτήματα σε φιλανθρωπικά ιδρύματα, όπως το Pacific Hebrew Orphan Asylum και το Roman Catholic Orphan Asylum. Η συνολική περιουσία του την εποχή του θανάτου του εκτιμήθηκε στα 6 εκατομμύρια δολάρια περίπου, περίπου 122 εκατομμύρια ευρώ σε σημερινές τιμές. Ο Λίβαϊ Στρως τάφηκε στο Κόλμα της Καλιφόρνια.
Σήμερα, ένα μουσείο αφιερωμένο στον Στρως υπάρχει στη γενέτειρά του, το Μπούτενχαϊμ της Γερμανίας, στο σπίτι όπου γεννήθηκε, ένα σπίτι που κτίσθηκε το 1687. Υπάρχει επίσης ένα «κέντρο επισκεπτών» στα κεντρικά γραφεία της Levi Strauss & Co. στο Σαν Φρανσίσκο, το οποίο φιλοξενεί μερικά ιστορικά εκθέματα. Το Ίδρυμα Λίβαϊ Στρως (Levi Strauss Foundation) ιδρύθηκε με μία δωρεά το 1897 προς το Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ.
