Τις Τσικνοπέμπτες υπάρχει ένα έθιμο στην Πάτρα, να γίνεται μια κωμική αναπαράσταση ενός παρ’ ολίγον γάμου, δρώμενο που εντάσσεται στο πρόγραμμα των συνολικών εκδηλώσεων του Πατρινού Καρναβαλιού υπό την αιγίδα του Δήμου Πατριέων.
Φετος ξανα-υπήρξαν αντιδράσεις για την αναβίωση και συντήρηση αυτού του εθίμου, αντιδράσεις που έχουν μεγάλη βασιμότητα. Συμφωνα με μια πιο ψύχραιμη και πιο ηθική ματιά το έθιμο αυτό όχι μόνον θα έπρεπε να είχε απαλειφθεί οριστικά και αμετάκλητα από το πρόγραμμα, αλλά οι Πατρινοί θα έπρεπε να ζητήσουν και δημόσια συγγνώμη για την αρχική επινόηση του.
Αυτό επειδή πρόκειται για ένα έθιμο που στηρίχτηκε επάνω στην πραγματική οδύσσεια ενός υπαρκτού προσώπου το οποίο ΥΠΕΦΕΡΕ τα πάνδεινα από την χλεύη και την διαπόμπευση της Πατρινής κοινωνίας του 20ου αιώνα.
Πρόκειται για φτωχή γυναίκα την Γιαννούλα, γεννημένη το 1868 στην άνω Πάτρα η ποία έπασχε από μια ελαφρά διανοητική υστέρηση σαν τον Forest Gump και μόλις που κατάφερνε να βγάζει τα προς το ζειν πουλώντας κουλούρια.
Εναντίον της η Πατρινή κοινωνία σκαρφίστηκε μια ολόκληρη παραπλάνηση προκειμένου να διασκεδάσει και να ‘σπάσει πλάκα’.
Η Γιαννούλα δεν ήταν καμία καλλονή, κι όπως ήταν και κάπως αφελές άτομο, δεν κατάφερε να παντρευτεί εγκαίρως. Πέρασε τα 35 και την έτρωγε το μαράζι να βρει γαμπρό. Μια παρέα γλεντζήδων νεαρών πατρινών το 1914 πήγε την βρήκε και της υποσχέθηκε πως βρέθηκε άνδρας και πως όλα ήταν έτοιμα για το μυστήριο. Στις 2/2/14 η Γιαννούλα ντύθηκε νύφη και πήγε να περιμένει τον γαμπρό στην εκκλησία. Γαμπρός δεν εμφανίστηκε. Μόνο η παρέα των καλόπαιδων σκασμένη στα γέλια.
Το πάθημα της θεωρήθηκε τόσο αστείο που έγινε μέχρι και νούμερο επιθεώρησης(!!)
Μετά από τέσσερα χρόνια οι Πατρινοί πεθύμησαν να ξαναγελάσουν εις βάρος της. Πήγαν και την έπεισαν πως βρέθηκε καινούργιος γαμπρός ένας νεαρός φαντάρος ο Μιλτιάδης Μαντέλης. Στο κόλπο μπήκαν μέχρι και οι γειτόνισσες που πήγαν και την έβαψαν, την έντυσαν, και την στόλισαν σα νύφη. Μετά μεγάλα πλήθη κόσμου με όργανα και τραγούδια και χαχανητά ην συνόδευσαν στην εκκλησία και την παρέδωσαν στο νεαρό! Κι όπως αυτή ήταν έτοιμη να πει το ΝΑΙ εμπρός στον παπά νάσου ξαφνικά πετάχτηκαν από το πουθενά δυο δήθεν στρατονόμοι που πήραν σηκωτό τον γαμπρό και την άφησαν νύφη ντυμένη να βολοδέρνει.
Η Γιαννούλα ξέσπασε σε κλάματα κι έπεσε σε βαριά κατάθλιψη. Αλλά η δική της στεναχώρια ήταν η διασκέδαση των Πατρινων…
Το 1921 οι Πατρινοί πήγαν και της είπαν πως έχει στενή συγγένεια με τον αμερικάνο πρόεδρο Γουίλσον και πως κληρονόμησε μια τεράστια κληρονομιά. Ενας γιαλανζί δικαστικός κλητήρας καταμέτρησε μπροστά στα μάτια της ένα τεράστιο ποσό πραγματικών χρημάτων, τόβαλε σε μια βαλίτσα και της το έδωσε. Και αμέσως μετά δυο μασκοφόροι ληστές μπούκαραν από το παράθυρο της πήραν την βαλίτσα μέσα από τα χέρια κι εξαφανίστηκαν. Η Γιαννούλα έπεσε να πεθάνει. Την πήραν σηκωτή πλήθη λαού, κατουρημένου από τα γέλια, και την πήγαν έως και στην αστυνομία προκειμένου να υποβάλλει μήνυση κατ΄ αγνώστων. Φοβερές κοινωνικές πλάκες (!!)
Η Γιαννούλα, που ήταν ήδη προβληματικό άτομο, σάλεψε από κει και πέρα κι άρχισε να κυκλοφορεί λέγοντας πως είναι πλούσια και αρραβωνιασμένη με φαντάρο.
Οι Πατρινοί όμως δεν είχαν σκοπό να την αφήσουν σε ησυχία.
Τον επόμενο χρόνο την έπεισαν ότι πατέρας του φαντάρου αρραβωνιαστικού της ήταν ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος. Κι απάνω στο ξεφάντωμα του καρναβαλιού την κατέβασαν έως το λιμάνι να περιμένει το υπερωκεάνιο του Γουίλσον και τον αρραβωνιαστικό της. Ηθοποιοί που έπαιζαν τους ρόλους πραγματικά ξεμπάρκαραν από μια βάρκα μαζί με μια βαλίτσα τίγκα στα χρήματα, την αγκάλιασαν την φίλησαν κι ανέβηκαν σε μια άμαξα, να πάνε στην εκκλησιά για τους νέους γάμους. Κι εκεί απάνω σκαρφαλώνει στην άμαξα ένας ‘λούστρος’ και κλέβει όλα τα λεφτά. Τον παίρνει καταπόδι ο φαντάρος/ γαμπρός και γίνεται άφαντος κι αυτός. Μην ανησυχείς της λέει ο πεθερός της ο ‘πρόεδρος Γουίλσον’, θα σου βρω εγώ καινούργιο γαμπρό του χρόνου…. Μαγιά για νέα επεισόδια εις το προσεχές μέλλον.
Το 1923 η Γιαννούλα μαθαίνει ότι μιας κι άλλος γαμπρός δεν βρέθηκε, θα την νυμφευτεί αυτοπροσώπως ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Το 1924 η Γιαννούλα αρχίζει να παίρνει ερωτικές επιστολές από διαφόρους και το μοτίβο συνεχίζεται έως το 1930 οπότε και πεθαίνει το άτομο που εμπιστευόταν περισσότερο από κάθε άλλον Πατρινό και ήταν αυτός που την έπειθε για όλες τις φαντασιώσεις. Το 1941 υπέκυψε και η ίδια από την πείνα της κατοχής.
Οι Πατρινοί είναι αναμφίβολα καλοί άνθρωποι και καλοί χριστιανοί. Εχουν διαβάσει τα ευαγγέλια και πιστεύουν ότι πρέπει να βοηθούμε τους αναξιοπαθούντες να στεκόμαστε αρωγοί σε πρόσωπα που χρήζουν της προστασίας και βοήθειας μας. Οι Πατρινοί έχουν χαράξει διαδρόμους για τυφλούς στα πεζοδρόμια τους, έχουν χαράξει διαγραμμίσεις για παρκάρισμα αυτοκινήτων αναπήρων. έχουν ιδρύματα, επιδόματα και ειδικές προβλέψεις που καθιστούν πιο υποφερτή την ζωή των ΑΜΕΑ.
Παρ΄ όλα αυτά επιμένουν σε ένα απολύτως χοντροκομμένο έθιμο που ευτελίζει τον πολιτισμό και την κοινωνική μενταλιτέ τους και προσβάλει κάθε έννοια δικαιοσύνης, ισότητας, δημοκρατίας και κυρίως ηθικής!
Η φωτογραφία από την ταινία «Joanna» του Παναγιώτη Φαφούτη (2015)
