Eσύ, πώς αντέδρασες? /Τι συνέβη?/ Θα το τολμούσες?/ Υπάρχει χρόνος?
Μια ερώτηση που κάποιος μας απηύθυνε -ή απευθύναμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας-, μια απλή ερώτηση που γίνεται η αφορμή για μια απάντηση… Με λέξεις. Ή με εικόνες… Ή με σιωπές… Ή με μουσικές… Ή με …ντοκιμαντέρ…
Ερωτήσεις- αφετηρίες πυροδότησης του ενδιαφέροντος και παροχής κινήτρου για έρευνα ερωτήσεις που έγιναν ο θεμελιώδης λόγος δημιουργίας ενός ντοκιμαντέρ, αποτυπώνουν οι αφίσες που προαναγγέλλουν τη φετινή 20η επετειακή διοργάνωση του Φεστιβαλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης [2-11/3/2018] Και… όσον αφορά στους Έλληνες δημιουργούς -εκ του αποτελέσματος- φαίνεται πως οι ερωτήσεις ήταν πολλές… Και οι απαντήσεις περισσότερες.
Τις 132 ταινίες έφτασε φέτος ο αριθμός των υποψηφίων για προβολή στο Φεστιβάλ ελληνικών ντοκιμαντέρ. Τελικά, εγκρίθηκαν και θα προβληθούν στη διάρκεια της διοργάνωσης, συνολικά, 53 μεγάλου μήκους και 25 μικρού μήκους ντοκιμαντέρ στο διεθνές πρόγραμμα, στο ελληνικό πανόραμα και στο
Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα.
Πολιτική, κοινωνία, ανθρώπινα δικαιώματα, μνήμη, τέχνες, προσωπικότητες, μετανάστευση, πόλεμος, ήρωες της “διπλανής πόρτας” πρωταγωνιστούν και “διηγούνται” κινηματογραφικά τις ελληνικές εικόνες του φετινού φεστιβάλ, θέτοντας κι αυτές τα δικά τους ερωτήματα…
– Πώς γίνεται οι γυναίκες να αποτελούν μόνο το 6% των σεφ και διευθυντών εστιατορίων, ενώ η κουζίνα θεωρείται γυναικεία υπόθεση (“A Fine Line” της Ελληνοαμερικανίδας Ιωάννας Τζέιμς).
– Στη “Φαουέγια” της Μύρνας Τσάπα, η ομώνυμη ηλικιωμένη Αιγυπτιώτισσα περιδιαβαίνει τους δρόμους ψάχνοντας αποφάγια για να ταΐσει τα αδέσποτα ζώα…
– Στο Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Αυλώνα γεννιέται μια θεατρική ομάδα κρατουμένων, η οποία δίνει παραστάσεις και σε άλλες φυλακές (“Επιστροφή” του Μενέλαου Καραμαγγιώλη).
– Δεκάξι χρόνια μετά την απαγωγή του σε παιδική ηλικία από τον αφρικανικό Στρατό Αντίστασης του Κυρίου (LRA), ο Οπόνο κατορθώνει να διαφύγει. Ενήλικος, πλέον, επιστρέφει στους δικούς του και προσπαθεί να προσαρμοστεί σε μια νέα πραγματικότητα (“No Place for a Rebel” των Αριάδνης Ασημακοπούλου και Μάαρτσε Βέχνταμ)
– Όταν ο Μιχάλης Καραϊσκάκης έχασε το γιο του από λευχαιμία, δώρισε τα χρήματα για τη θεραπεία του για την ίδρυση της πρώτης Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών στην Κύπρο. Έτσι ιδρύθηκε το Καραϊσκάκειο Ίδρυμα, την ιστορία του οποίου μαζί με μαρτυρίες των ασθενών του αφηγείται το “HLA” της Βαλεντίνας Φαίδωνος.
– Ο Λεωνίδας, ένας 33χρονος πάνκης με παραπληγία, και η παρέα του θέλουν να ανέβουν στην ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου. (“Επιστροφή στην κορυφή” του Στρατή Χατζηελενούδα.)
– Ένας άνεργος κινηματογραφιστής και θύμα της οικονομικής κρίσης ξεκινά ένα ταξίδι αναζήτησης εναλλακτικών λύσεων για να ξεπεράσει την κρίση και να ανακαλύψει έναν πιο φυσικό τρόπο ζωής (“Ένας σπόρος για την αλλαγή” του Αλέξανδρου Οικονομίδη.)
– Η Αθήνα του 2017 μέσα από τα μάτια ενός άστεγου άνδρα που ζει και παρατηρεί τους ανθρώπους. Ο ίδιος δεν ανήκει εκεί, αλλά ευγνωμονεί τον Θεό που έστω έχει κι αυτό (“Έξω” του Πέτρου Νιαμονιτάκη.
– Πώς διαχειρίζονται το χρόνο τους οι άνθρωποι; (“Σκιές ονείρων” του Δημήτρη Γεράρδη).
– Στον ατέρμονο πνευματικό φαύλο κύκλο, που φέρνει η άνοια και τα συμπτώματά της “ταξιδεύει” το “Relics” των Χρήστου Πανάγου και Κώστα Μακρινού.
– Στο ντοκιμαντέρ “Η φωνή του Αντώνη” του Χρήστου Καπάτου, ο σκηνοθέτης καταθέτει την προσωπική του ιστορία. Ένα ατύχημα που είχε το 2011 τον ανάγκασε να επιστρέψει στο σπίτι των γονιών του. Εκεί, και ύστερα από το εγκεφαλικό του πατέρα του, μια νέα δύσκολη συνθήκη τον οδηγεί στο να ανακαλύψει εκ νέου την οικογένειά του.
– Τον άγνωστο πόλεμο του νερού στην Ευρώπη αποκαλύπτει το ντοκιμαντέρ “Μέχρι την τελευταία σταγόνα: Ο μυστικός πόλεμος του νερού στην Ευρώπη” του Γιώργου Αυγερόπουλου, “Η θηλιά” του Θωμά Σίδερη καταπιάνεται με την ελευθερία του Τύπου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, πριν και μετά το πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016, ενώ “Το παγόβουνο” του Μάνου Παπαδάκη είναι ένα ντοκιμαντέρ για τον σεξισμό και την έμφυλη βία στην ελληνική κοινωνία.
– Τη διαδρομή ενός κορυφαίου επιστήμονα, του Διονύσιου Ίκκου, από τους θεμελιωτές της ενδοκρινολογίας τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, ακολουθεί το ντοκιμαντέρ “Αυτοί που τόλμησαν: Διονύσιος Ίκκος” του Σταύρου Ψυλλάκη, τη ζωή του Ανδρέα Παπανδρέου διερευνά το “Αναζητώντας τον Ανδρέα:
Πολιτική ηγεσία σε περίοδο κρίσης” των Χάρη Μυλωνά και Θοδωρή Προδρομίδη, ενώ τη θυελλώδη ζωή του παλαίμαχου ποδοσφαιριστή Τάκη Λουκανίδη (1937-2018) “διηγείται” το ντοκιμαντέρ “Θρύλοι των γηπέδων: Τάκης Λουκανίδης” του Λεωνίδα Πανονίδη.
– Μ΄ένα ξεχωριστό έθιμο καταπιάνεται το ντοκιμαντέρ “Στο σώμα της” του Ζαχαρία Μαυροειδή (Κάθε χρόνο, στις 31 Ιουλίου, προσκυνητές εγκαταλείπουν τα σπίτια τους για να εγκατασταθούν επί δύο εβδομάδες στα κελιά της Μονής της Κοίμησης, στο νότιο άκρο της Θηρασιάς), ενώ στο ντοκιμαντέρ “Science Reactors: Επικοινωνώντας την επιστήμη αλλιώς” της Λίλας Μώκου, μια ομάδα επιστημόνων μοιράζεται με το κοινό την αγάπη της για την επιστήμη.
– Το ντοκιμαντέρ “Μεσόγειος- Η Ελληνική Λίμνη” του Κώστα Βάκκα αφηγείται την ιστορική διαδρομή του ελληνισμού στις πόλεις της Μεσογείου.
– Στα ιβάρια, τα φυσικά ιχθυοτροφεία που έχουν δημιουργήσει οι κοινότητες γύρω από τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, το ψάρεμα λέγεται “Άλιμα” -όπως και η ταινία των Λουκά Κουμπούρη και Νικόλα Παπαδημητρίου?, ενώ το “Θάλαττα” της Τριανταφυλλιάς Δημοπούλου προσεγγίζει το ζήτημα της υπεραλίευσης, μέσα από μαρτυρίες ψαράδων, επιστημόνων και ειδικών.
– Στην… “Πάρνηθα: 10 χρόνια μετά” των Χρήστου Γιαννακόπουλου και Ιάσονα Κάντα αποκαλύπτεται η άγνωστη και διαρκής μάχη για την αναγέννηση της περιοχής.
– Με έμπνευση από το μύθο της αρπαγής της Ευρώπης και την πτώση της στη θάλασσα, το ντοκιμαντέρ “Εurope” του Σταύρου Στρατηγάκου καταπιάνεται με χαρακτηριστικές όψεις της ελληνικής κρίσης και του προσφυγικού ζητήματος.
– Το ντοκιμαντέρ “This is Sopi” του Χρήστου Πυθαρά διαδραματίζεται σε ένα χωριό κατά τη διάρκεια του τρύγου, αποκαλύπτοντας ένα ελκυστικό μωσαϊκό χαρακτήρων, ενώ στο “ΜΕΤΑ-Στοιχεία για το 2017” του Γιώργου Χρ. Ζέρβα προβάλλεται ένα μωσαϊκό της σημερινής ελληνικής κοινωνίας. Διασκεδαστικό και απρόβλεπτο το ντοκιμαντέρ “Γλωσσοδέτες” του Σίμου Κορεξενίδη για τις λέξεις που συνδέονται με το…γέλιο
– Αφιερωμένο στον Μανώλη Γλέζο, το φιλμ “Ο τελευταίος παρτιζάνος” του Ανδρέα Χατζηπατέρα σκιαγραφεί το πορτρέτο του ζωντανού θρύλου. Την ΕΑΜική Αντίσταση την περίοδο της Κατοχής στην Αθήνα μέσα από 14 ιστορίες, που αποτυπώνουν την πάλη ενός ολόκληρου λαού ενάντια στους κατακτητές και τους συνεργάτες τους, πραγματεύονται “Οι παρτιζάνοι των Αθηνών” των Ξενοφώντα Βαρδαρού και Γιάννη Ξύδα, ενώ τοποθετημένο στη σημαδιακή περίοδο 1967-1974, το ντοκιμαντέρ “Μνήμη και μαρτυρίες: Η μακρά νύχτα της δικτατορίας” του Ιωάννη Ξηρουχάκη ανασυνθέτει τη σύγκρουση ανάμεσα στον αυταρχισμό της χούντας και τις αντιστασιακές ομάδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
– Το ντοκιμαντέρ “Το Αμάρι στις Φλόγες” του Τάσου Μπιρσίμ εστιάζει στο ολοκαύτωμα που συνέβη ταυτόχρονα σε οκτώ χωριά του Ρεθύμνου στις 22 Αυγούστου 1944, ενώ στην ίδια περίοδο διαδραματίζεται και η ταινία “Λουλούδια που μαράθηκαν νωρίς, Κακόπετρος 28 Αυγούστου 1944” των Ματθαίου Φραντζεσκάκη και Βίκης Αρβελάκη.
– Ανατριχιαστικές στιγμές καταγράφει το ντοκιμαντέρ “Το Μπαλκόνι ? Μνήμες Κατοχής” του Χρύσανθου Κωνσταντινίδη που διαδραματίζεται στο χωριό Λιγκιάδες Ιωαννίνων.
– Σύμβολο στον αγώνα κατά του φασισμού, το τσέχικο χωριό Λίντιτσε ?αδελφοποιημένο με το Δίστομο- ισοπεδώθηκε από τους Ναζί, πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος. Τα γεγονότα αφηγείται το ντοκιμαντέρ “Ένα δέντρο θυμάται” του Κώστα Φόλλα.
– Μέσα από αρχειακό υλικό που παρουσιάζεται για πρώτη φορά, το φιλμ “Θεσσαλονίκη 1917: Η φωτιά που γέννησε μια πόλη” του Γρηγόρη Βαρδαρινού παραθέτει τις εμπειρίες των κατοίκων και την αναγέννηση της πόλης.
-Η Πέμπε Μέντες, μια Κύπρια γεννημένη στην Αυστραλία, αναζητά την Φετινέ, την αγνοούμενη αδελφή του παππού της, η οποία υποχρεώθηκε να παντρευτεί στα 14 της έναν Παλαιστίνιο και να φύγει από την Κύπρο χωρίς ποτέ να δώσει έκτοτε σημεία ζωής, στο ντοκιμαντέρ “Missing Fetine” της Γιελίζ Σουκρί.
– Στα ντοκιμαντέρ “Πόντος: Μνήμες στην ομίχλη του παρελθόντος” του Γιώργου Δεμίρ και “Η οδύσσεια των Επτανήσων: Η γέννηση του Ιονίου Κράτους” του Αλέξανδρου Ποταμιάνου οι δημιουργεί αφηγούνται κινηματογραφικά την ιστορία….
– Οι πρόσφυγες, το ταξίδι τους στο όνειρο και η …προσγείωση στη σκληρή ευρωπαϊκή… πίστα είναι το υλικό για 13 συνολικά ταινίες ελλήνων δημιουργών για το προσφυγικό ζήτημα (“Ευρώπη, το όνειρο” των Αννέτας Παπαθανασίου και Άγγελου Κοβότσου, “Πεθαίνοντας για την Ευρώπη” του Νίκου Πηλού, “Η αυλή” των Ελισάβετ Τσουχτίδη και Άρη Μπαφαλούκα, “Citizen Xenos” του Λουκά Παλαιοκρασά, “Το ταξίδι του Ορφέα” του Θεόφιλου Δαδή, “Το αεροδρόμιο των απογοητεύσεων” των Ολιβιά Ντεέζ και Άννας Ψαρουδάκη, “Η προσφυγική κρίση μέσα από τα, κινητά τηλέφωνα” της Δάφνης Τόλη, “Welcome-Καλωσόρισμα” της Πάολας Ρεβενιώτη, “Ψυχές των συνόρων” του Τάκη Μπαρδάκου, “Interlude” των Τζόσουα Όλστχοορν και Λευτέρη Καλτσά, “Ζωγραφίζοντας… ” των Δημήτρη Σταμάτη και Ιωάννας Νεοφύτου, “Ένα σχολείο ενάντια στον ρατσισμό” του Μιχάλη Αγραφιώτη, “Από την Αφρική με αγάπη ? Ελληνοαιθιοπικά” της Χριστίνας Βάζου), ενώ σε μια πόλη των άκρων, το Ρίο ντε Τζανέιρο, διαδραματίζεται το ντοκιμαντέρ “Obscuro Barroco” της Ευαγγελίας Κρανιώτη, τις αλλαγές που υπέστη η πόλη Πέρνικ της Βουλγαρίας εξετάζει η ταινία “Ρωγμές” της Δήμητρας Κόφτη, στην κοινότητα των ιθαγενών “Εμπερά” που ζουν απομονωμένοι σε μια τροπική περιοχή στον ποταμό Τσάγρες του Παναμά …ζουμάρει η ομώνυμη ταινία του Ιάσωνα Πιπίνη.
– Ταινίες για μουσικές διαδρομές και αγαπημένες προσωπικότητες (“Ειρήνη του Αριστοφάνη Νίκος Κυπουργός (Αρχαίων Δράμα) ” των Πάνου Παππά και Δέσποινας Χαραλάμπους, “Νίκος Μαμαγκάκης Λόγος τελευταίος” του Τάκη Σακελλαρίου, “λπ- ή…Λένα Πλάτωνος” του Χρήστου Πέτρου, “Εγώ κι ο ίσκιος μου: Ένα ντοκιμαντέρ για τον Νίκο Παπάζογλου” των Μιχάλη Αριστείδου και Ιωάννη Γρηγορόπουλου, “Life through Fire” του Θανάση Τσαουσόπουλου, “Εθνική Λυρική Σκηνή: Η ιστορία της όπερας στην Ελλάδα” του Κώστα Αυγέρη, “Magnetic Fidelity: A Love Story” της Ελίνας Βερυκίου,
“Ζητείται διέξοδος” του Σέργιου Βαφειάδη, “In Situ” των Χρύσας Τζελέπη και Άκη Κερσανίδη , “The Invisible Hands” των Μαρίνας Γιώτη και Γιώργου Σαλαμέ, “Paranaue: The Documentary” του Αναστάση Δαλλή).
– Ταινίες για τον κινηματογράφο, τους ανθρώπους και τους μύθους του (Το “Συμπόσιο” του Ιάσονα Ταβλά, “Ελληνικός κινηματογράφος: Το πέρασμα σε μιαν άλλη εποχή” του Χάρη Ραφτογιάννη, “Απαγορευμένη επίσκεψη” του Νίκου Θεοδοσίου, “Σάρλοτ Ράμπλινγκ ? Τετράδια, Θανάσης Λάλας” της Μαρίας Γιαννούλη), ταινίες για το θεατρικά ταξίδια από την Ελλάδα ως τη Βραζιλία (“Μια ολονυχτία για τον Σαίξπηρ” του Ηλία Γιαννακάκη, “Δημήτρης Καταλειφός: Ιχνηλάτης του εφήμερου” του Μιχάλη Λυκούδη, “Ευτυχισμένοι πρίγκιπες” του Πάνου Δεληγιάννη).
– Ταινίες για τους λογοτέχνες, τη λογοτεχνία και αγαπημένα έργα (“Κωστής Παπαγιώργης, ο πιο γλυκός μισάνθρωπος” της Ελένης Αλεξανδράκη, “Η μέθοδος” του Χάρη Γιουλάτου, “Παντελής Καλιότσος: Στο εργαστήρι του μυθιστοριογράφου” της Μαρίας Ντούζα, “Πάνω απ΄ όλα το έργο” της Τάνιας Χατζηγεωργίου) και τη γλυπτική (“Θραύσματα” της Μαριάννας Οικονόμου, “Πατρίδα από μάρμαρο” του Μένιου Καραγιάννη) συνθέτουν την πολυπρισματική αλλά και καλλιτεχνική θέαση του 21ου αιώνα, στις ταινίες του 20ου Φεστιβαλ Ντοκιμαντέρ…
Β.Χ
ΑΠΕ